NOS Nieuws - Algemeen

In Indonesië zijn meer dan duizend kinderen ziek geworden na het eten van een gratis schoolmaaltijd. De scholieren in de provincie West-Java hebben een voedselvergiftiging opgelopen. Een aantal kinderen wordt behandeld in tijdelijk opgetuigde klinieken. Daar krijgen zij onder andere infusen en andere medicatie toegediend.

De ziekteuitbraak is een nieuwe tegenslag voor de Indonesische president Prabowo. Eerder deze maand werd ook al een grote groep scholieren ziek na het eten op school. De gratis schoolmaaltijden waren een verkiezingsbelofte van Prabowo, bedoeld om de armoede in het land te bestrijden.

Een aantal kinderen wordt behandeld in tijdelijk opgetuigde klinieken:

Het Nationaal Voedingsagentschap (BGN), dat het project overziet, gaat de behandelingskosten van de zieke scholieren dekken, meldt staatspersbureau Antara News. Ook gaat het agentschap een onderzoeksteam samenstellen om de menu's en keukens onder de loep te nemen.

Opschorten

Scholen bieden de maaltijd sinds het begin van dit jaar aan. Ook zwangere vrouwen gratis de maaltijden aangeboden. De verwachting van de Indonesische regering is dat zo'n 30 procent van de bevolking via het project zal worden gevoed.

Het project was van meet af aan controversieel. Naast de zorgen over de voedselveiligheid zijn er onder meer zorgen over de financiële haalbaarheid en de gevolgen voor de staatskas. Alleen in 2025 zou het project omgerekend ruim 3,7 miljard euro kosten, schatte de regering.

Intussen wordt de roep om het project op te schorten groter. Er zijn zorgen over de kwaliteit van en het toezicht op het programma. "We moeten degenen die het programma uitvoeren, evalueren", zegt de West-Javaanse gouverneur Mulyadi. "En het belangrijkste is hoe we moeten omgaan met het trauma van de leerlingen."

Correspondent Zuidoost-Azië Mustafa Marghadi:

"Vanwege de enorme kosten van het schoolmaaltijdenproject staat er voor president Prabowo ook veel politiek kapitaal op het spel. Dit was ongeveer dé belangrijkste verkiezingsbelofte tijdens de campagne om president te worden.

Maar inmiddels slokt het project jaarlijks zo'n 2 procent van het bruto binnenlands product op. Om dat voor elkaar te krijgen, heeft de regering Prabowo veel moeten bezuinigen. Bezuinigingen die uiteindelijk mede hebben geleid tot de dodelijke protesten ruim een maand geleden.

Als het maaltijdenproject mislukt, zijn er vanuit de bevolking dus veel opofferingen gedaan voor niets. Ook vroegen veel burgers zich van meet af aan af of gratis eten wel nodig was. Aan goedkoop eten is namelijk geen tekort in Indonesië. Een mislukking zal niet helpen om de onvrede die de protesten blootlegden weg te nemen."

Luchtvaartmaatschappij KLM heeft een kort geding aangespannen tegen de geplande staking van grondpersoneel van aankomende woensdag. Vakbonden FNV en CNV roepen de medewerkers dan op om acht uur lang te staken, van 06.00 tot 14.00 uur.

Gisteren staakten de grondmedewerkers al zes uur lang, vorige week woensdag vier uur en de woensdag daarvoor twee uur. KLM stapte voor die stakingen niet naar de rechter. De luchtvaartmaatschappij zegt dit nu wel te doen "vanwege de ernstige gevolgen voor de veiligheid op Schiphol, onze operatie, passagiers en andere (partner)vliegmaatschappijen)".

KLM wilde aan de NOS geen nadere toelichting geven waarom ze bij de eerdere stakingen geen verbod eisten en nu wel. "Dat gaan we in de rechtszaal uitleggen."

Onder het grondpersoneel vallen onder andere mensen die helpen bij inchecken, bagagepersoneel en degenen die vliegtuigen begeleiden op de grond. FNV en CNV willen onder meer een hoger loon voor hen.

Eerdere lange stakingen verboden

In juni wilden de bonden al dat er een hele dag, 24 uur lang, werd gestaakt. Toen stapte KLM ook naar de rechter. Die verbood die staking toen. Een staking zou volgens KLM op dat moment grote risico's met zich meebrengen voor de veiligheid en openbare orde, ook omdat de staking zo dichtbij de NAVO-top in Den Haag zou plaatsvinden. De rechter ging daar toen in mee.

Daarna wilden de bonden in juli acht uur lang staken. Ook die staking werd verboden door de rechter. Die liet toen meewegen dat de drukke zomerperiode net begon. Dat betekende volgens hem dat de mogelijkheden tot omboeken beperkt waren. "Daarmee zou de actie tot veel verdriet bij gedupeerde reizigers leiden", stelde de rechter toen.

Het kort geding dient morgen om 13.00 uur bij de rechtbank in Haarlem. Bij de eerdere twee zaken deed de rechter op de dag zelf uitspraak, omdat het kort geding een paar dagen voor de geplande staking was.

De brandweer waarschuwt gebruikers van een elektrische vouwfiets van het merk Windgoo voor brandgevaar. Het gaat vooral om het type B20.

In de regio Amsterdam-Amstelland zijn sinds juni vorig jaar 47 branden bij elektrische fietsen geteld, meldt het plaatselijke korps. In 23 gevallen ging het om een elektrische vouwfiets en 20 daarvan waren van het merk Windgoo.

Bij de Windgoo B20 ging het zeker vijftien keer mis, maar ook fietsen van het type B3 (drie keer) en E20 (twee keer) vatten soms vlam. Mogelijk liggen de aantallen nog wat hoger. Enkele verbrande fietsen waren niet meer identificeerbaar, maar vertoonden volgens de brandweer "sterke gelijkenissen" met Windgoo-vouwfietsen. Dat merk is in 2015 opgericht in de VS en sinds 2022 gevestigd in Nederland.

Accu's

De branden ontstonden doordat de accu vlam vatte. In de meeste gevallen gebeurde dat terwijl de accu's aan het opladen waren, maar er zijn ook voorbeelden bekend waarbij de accu's spontaan in brand vlogen, meldt de brandweer.

Het risico op brand wordt vergroot door de plek waar de vouwfietsen staan. Juist opvouwbare rijwielen staan vaak in woningen of worden meegenomen in het openbaar vervoer. De giftige rook van een brandende accu kan levensgevaarlijk zijn in een gesloten ruimte, waarschuwt de brandweer.

'Onacceptabel hoog risico'

Er loopt een onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) naar het brandgevaar bij de vouwfietsen. De burgemeesters van de zes gemeenten in de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland willen dat niet afwachten vanwege "een onacceptabel hoog risico" voor consumenten. Daarom is ervoor gekozen om alvast te waarschuwen.

De brandweer roept eigenaren van vouwfietsen die brand in hun accu hebben gehad op daar melding van te maken bij de NVWA en de verkoper van hun rijwiel. Daarnaast is het advies aan eigenaren om hun Windgoo-vouwfiets niet in een woning of gang te zetten of het vervoermiddel mee te nemen in het openbaar vervoer.

Windgoo zegt dat het de berichten zeer serieus neemt en dat het volledig zal meewerken aan het onderzoek van de NVWA. Het fietsenmerk zegt in overleg met de NVWA maatregelen te zullen nemen.

Een 20-jarige man uit Heemskerk is veroordeeld tot een half jaar cel, waarvan drie maanden voorwaardelijk, voor wapenbezit en poging tot bedreiging op sociale media. De man was betrokken bij een conflict tussen rivaliserende groepen uit Beverwijk, Heemskerk en Haarlem dat eerder deze maand tot een schoolsluiting leidde.

Dillian B. werd diezelfde dag aangehouden en stond als eerste van de in totaal acht verdachten terecht tijdens een snelrechtzitting in Haarlem. Op zijn openbare TikTok-account verscheen onder meer een afbeelding met daarop een clownsmasker en een vuurwerkbom met een brandende joint erbij.

Bij de post stond onder meer de tekst "ze gaan de masker nooit vergeten soon" en hashtags die hintten op een aanslag op de rivaliserende jongerengroep in Haarlem. Bij de doorzoeking van B.'s slaapkamer vonden agenten het clownsmaker en de zelfgemaakte vuurwerkbom die in de TikTok-post te zien waren.

Telefooncode

B. ontkende in de rechtbank achter het TikTok-account te zitten. "Ik heb meerdere mensen toegang gegeven tot mijn telefoon", zei B. in de rechtbank. "Iedereen heeft mijn telefooncode."

De rechtbank acht echter bewezen dat B. wel de gebruiker van het TikTok-account is. Zo zijn het e-mailadres en telefoonnummer van B. gekoppeld aan het account. Ook werd er 143 keer ingelogd op de sociale media-app vanaf het IP-adres op de locatie waar de moeder van B. en hijzelf wonen.

De rechter benadrukt ook dat de verklaringen van B. uiteenlopen. Zo verklaarde hij eerder aan de politie dat slechts directe familieleden, zijn vriendin en een vriend toegang hadden tot zijn telefoon.

De rechtbank houdt het bij poging tot bedreiging op sociale media, omdat er geen bewijs is dat het dreigement op TikTok de rivaliserende jeugdgroep uit de Haarlemse wijk Schalkwijk heeft bereikt. "Hoewel ik denk dat de bedreiging waarschijnlijk is overgekomen, kan ik dat op basis van het dossier niet vaststellen."

Vuurwerkbom op slaapkamer

B. is ook veroordeeld voor de vuurwerkbom die op zijn slaapkamer werd gevonden. In de rechtbank zei de man dat hij het explosief enkele jaren geleden heeft gemaakt en altijd bang is geweest om de bom af te steken. Die bestond uit een fles wasbenzine en daarop een met tape bevestigde Super Cobra 6.

Volgens B. zou de vuurwerkbom geen grote knal meer hebben kunnen veroorzaken, omdat het flesje wasbenzine niet meer vol zat. De rechter wees erop dat uit onderzoek inderdaad niet is gebleken dat het flesje vol was, "maar ook niet dat er maar een beetje in zat".

De rechter sprak over ernstige feiten. "Explosieven als deze zijn gewoon zeer gevaarlijk. Als je die via openbaar toegankelijke posts ook als bedreiging gebruikt, kan je verwachten dat dat impact heeft." Het gebruik van anonieme accounts doet daar volgens haar geen afbreuk aan. "De personen daarachter zijn wel echt en slachtoffers zijn ook echt."

Onrust

Spanningen tussen rivaliserende jeugdgroepen in Beverwijk, Heemskerk en Haarlem leidden eerder deze maand tot onrust. Op sociale media verschenen gewelddadige video's van een mishandeling en met AI gemaakte beelden van een ontploffing van een school.

Meerdere middelbare scholen in Heemskerk en Beverwijk sloten vanwege de onrust bijna twee weken geleden uit voorzorg een dag de deuren.

Twee andere verdachten, mannen van 23 en 24 jaar, zitten nog vast voor hun mogelijke rol in het conflict. Vijf verdachten zijn weer op vrije voeten. Zij worden verdacht van wapenbezit of opruiing. Het Openbaar Ministerie liet eerder weten meer aanhoudingen niet uit te sluiten.

Het Openbaar Ministerie (OM) is zo goed als helemaal weer aangesloten op de digitale systemen. Afgelopen juli koppelde het OM de systemen los van het internet na een hack.

De verschillende diensten werden beetje bij beetje opgestart. Zo konden advocaten begin deze maand weer digitaal dossierstukken ontvangen en ook digitaal stukken versturen naar gerechtelijke instanties. Dat moest sinds de hack per post.

Nu zijn alle andere partners, zoals de politie, de rechtspraak en het Centraal Justitieel Incassobureau ook weer aangesloten.

"Maar gewoon even rondkijken op een site is er nog niet bij", aldus een woordvoerder. "Het gaat echt om de primaire systemen die het OM draaiende houden." Ook kunnen medewerkers nog niet thuiswerken.

Achterstanden

Doordat verschillende applicaties door de hack weken offline zijn geweest, zijn er op verschillende afdelingen achterstanden ontstaan. Het is niet duidelijk wanneer die achterstanden zullen zijn weggewerkt.

Uit onderzoek naar de hack is al gebleken dat er gebruik is gemaakt van kwetsbaarheden in de interne systemen van het OM. Het Landelijk Parket heeft een strafrechtelijk onderzoek ingesteld, dat nog loopt.

De gemeente Leiden gaat voor een korte periode asielzoekers opvangen voor wie geen plek is in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Het gaat om zeventig tot tachtig mensen, die voor maximaal zeven weken in de voormalige Antoniuskerk kunnen verblijven.

Leiden spreekt van een "benarde situatie" in het Groningse Ter Apel. Het aanmeldcentrum heeft plek voor maximaal 2000 asielzoekers, maar die grens wordt sinds kort weer overschreden.

Vorig jaar bepaalde de rechter dat het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) bij elke overschrijding 50.000 euro aan de gemeente moet betalen. De teller staat sinds afgelopen maandag op 300.000 euro.

Verantwoordelijkheid

"De gemeente Leiden neemt net als vorig jaar haar verantwoordelijkheid in de spreiding en opvang van asielzoekers", zegt wethouder Julius Terpstra van Wonen. Het gaat volgens Terpstra om een "sobere opvang" in de voormalige kerk aan de Boshuizerlaan, die uiterlijk tot 15 november open is.

Daarna gaat een deel van de bewoners terug naar Ter Apel. Voor een ander deel van hen wordt ruimte gemaakt in een al bestaande noodopvang in een sporthal.

Bedden en sanitair

Het klaarmaken van de tijdelijke noodopvang wordt verzorgd door het COA. Op dit moment worden bedden en sanitair geplaatst, schrijft Omroep West.

Vorig jaar werden asielzoekers uit Ter Apel ook tijdelijk in Leiden ondergebracht, ook toen gebeurde dat in de Antoniuskerk.

Een Australische horrorfilm die door de Chinese censuur onder handen is genomen, ligt onder vuur op sociale media. De verontwaardiging gaat vooral over een scène met een homohuwelijk waarbij het paar met AI in een heterokoppel is veranderd.

Together kwam op 12 september uit in China. De film volgt een jong paar dat naar het platteland verhuist en daar met mysterieuze en groteske veranderingen aan hun lichamen te maken krijgt.

Een van de scènes speelt tijdens het huwelijk van twee mannen. In de Chinese versie is het gezicht van een van die mannen veranderd in dat van een vrouw.

Extra damp

De ophef daarover begon toen er naast elkaar geplaatste screenshots van de scène op sociale media circuleerden. Aan een andere scène in een douche is extra damp toegevoegd om niet te veel van de mannelijke hoofdrolspeler te tonen.

"Wat er met de film is gebeurd, is nog angstaanjagender dan wat erin te zien is", schrijft een gebruiker van het Chinese sociale platform Weibo.

De Chinese distributeur Hishow, verantwoordelijk voor de wijzigingen, heeft nog niet gereageerd op de kritiek.

'Ongeoorloofde bewerking'

De Amerikaanse filmproducent Neon, dat de wereldwijde distributierechten heeft en de rechten voor China aan Hishow verkocht, spreekt zich er wel over uit. Het Amerikaanse bedrijf, dat de rechten van Together verwierf nadat de film het goed had gedaan op het Amerikaanse Sundance-filmfestival, reageert nu fel.

"Neon keurt de ongeoorloofde bewerking van de film door Hishow af en eist dat het de distributie van deze gewijzigde versie staakt." Inmiddels is de film inderdaad uit de roulatie gehaald.

China censureert vaker films en series om naaktscènes en verwijzingen naar homoseksualiteit te verwijderen. Uit Bohemian Rhapsody, de film uit 2018 over het leven van Queen-zanger Freddie Mercury, werd zo in totaal 3 minuten aan scènes over homoseksualiteit en aids geknipt.

Schrijvers gearresteerd

De Chinese censuur lijkt de laatste tijd steeds harder op te treden tegen homoseksuele inhoud. Sinds februari zijn in het hele land minstens dertig schrijvers van homoseksuele erotische fictie gearresteerd, bijna allemaal vrouwen van in de 20.

Tegelijkertijd staat de publieke opinie steeds positiever tegenover lhbti'ers. Volgens The Guardian bleek uit een vorig jaar gepubliceerd onderzoek dat iets meer dan de helft van de mensen vindt dat zij door de Chinese samenleving moeten worden geaccepteerd.

Laura van Megen, correspondent China:

"China heeft nooit zomaar toegestaan dat buitenlandse films vertoond worden in Chinese bioscopen. De Chinese Filmdienst hanteerde een jaarlijks quotum van ongeveer dertig buitenlandse films, maar heeft in reactie op Trumps heffingen in april laten weten dat het aantal Hollywoodfilms dat in China mag draaien, mag worden verlaagd. En de films die wel vertoond mogen worden (ook van Chinese makers) moeten door lange goedkeuringsprocedures heen.

Verwijzingen naar Taiwan als land, politiek gevoelige onderwerpen zoals de demonstraties op het Plein van de Hemelse Vrede in 1989 of in Tibet betekenen sowieso dat de films niet vertoond kunnen worden. Maar de lijst wordt langer en langer: ook films die scènes hebben met drugs, verwijzingen naar homoseksualiteit of naaktscènes kunnen geweerd worden of - gevraagd of ongevraagd - worden veranderd.

Het gebruik van AI om de veranderingen die de censoren eisen aan te brengen, is een nieuwer fenomeen. In Oppenheimer werd al een naaktscène met Florence Pugh bewerkt met AI: ze kreeg een zwarte jurk. En nu is er dus een homoseksueel stel met kunstmatige intelligentie veranderd in een heteroseksueel stel.

Op Chinese sociale media wordt er honend gereageerd op het nieuws. Een gebruiker schreef op Weibo: 'Zo trots als we kunnen zijn op ons leger, zo beschamend is onze entertainmentindustrie."

De politie heeft in Amsterdam-Noord bussen van vervoersbedrijf GVB van de weg gehaald, nadat bij een controle was gebleken dat de vergunningen van de bussen of chauffeurs niet op orde zijn. Dat meldt AT5. Het busverkeer in Amsterdam-Noord is hierdoor gestremd. Streekbussen tussen Zaandam en Amsterdam rijden nog wel.

In een reactie aan de NOS meldt GVB dat de politie vanochtend bij een controle naging of verplichte documenten in de bussen lagen. "Helaas bleek dat de papieren in zowel oude dieselbussen als nieuwe elektrische bussen niet altijd op orde zijn."

Zo zijn oude, verlopen documenten volgens het Amsterdamse vervoersbedrijf nog niet overal weggehaald. "Meestal liggen deze documenten op een vaste plek in de bestuurderscabine. Als daar nog het oude document ligt en het nieuwe niet, wordt de bus als 'niet in orde' aangemerkt."

Duur stremming onduidelijk

Het vervoersbedrijf benadrukt dat het nieuwe document op een andere plek in de cabine kan liggen. "We zijn nu bezig om de juiste papieren te verzamelen en op de juiste plek te leggen, zodat de bussen zo snel mogelijk weer de weg op kunnen."

Hier komt nog bovenop dat voor de nieuwe elektrische bussen een speciale vergunning is vereist. GVB meldt dat de vergunningen zijn toegezegd, maar nog niet zijn geleverd. Het bedrijf heeft hiervoor een spoedprocedure aangevraagd.

GVB heeft nu alle bussen in Amsterdam-Noord uit de dienst gehaald. Onbekend is hoelang de stremming gaat duren.

De 15-jarige jongen die zondag werd doodgeschoten door de politie in Capelle aan den IJssel is niet in zijn rug geschoten. Dat schrijft het Rotterdamse Openbaar Ministerie (OM) in een bericht op X.

Het OM voelt de noodzaak het bericht te plaatsen, "omdat er feitelijke onjuistheden" circuleren. Daarmee wordt onder meer gedoeld op de uitlatingen van Gerald Roethof, de advocaat van de biologische moeder van de 15-jarige Jerryson, gisteravond in talkshow Pauw & De Wit.

Roethof zei dat hij op beelden had gezien dat de jongen in zijn rug was geschoten. "Als je die beelden bekijkt zie je een jongetje wegrennen, dat in de rug geschoten wordt. Heel gericht", zei hij over een korte video die rondgaat op onder meer sociale media.

'Essentiële getuige gemeld'

Maar het OM weerspreekt nu dus deze informatie. Een woordvoerder laat weten verder niets te zeggen over de zaak, onder meer vanwege het nog lopende onderzoek van de Rijksrecherche naar de feiten en omstandigheden van het schieten door de agent.

"Het OM is wel vaker niet blij met mijn uitspraken", reageert Roethof vandaag. "Ik vond het belangrijk om een oproep te doen aan getuigen. Na de uitzending van gisteren heeft een essentiële getuige zich bij mij gemeld. Diegene kan duidelijkheid geven over wat daar gebeurd is."

Roethof wil diegene ook een verklaring laten afleggen bij de Rijksrecherche. Wat deze getuige precies weet, daar kan de raadsman nu niets over zeggen.

De advocaat licht verder toe wat hij met zijn uitspraak in Pauw & De Wit bedoelde. "Rug moet u zien als 'van achteren'. Op de beelden klinken schoten als de jongen zijn rug naar de politie toe heeft gekeerd."

Dat hoeft volgens Roethof niet te betekenen dat een kogel hem daadwerkelijk in de rug heeft geraakt. "Ik heb de beelden nog niet onderzocht, bijvoorbeeld op vertraging." Daarnaast wil Roethof het lichaam van de jongen laten onderzoeken door een eigen patholoog. "Dan weten we meer."

Aangifte doodslag

Gisteren werd bekend dat de biologische moeder, die woont op Curaçao, aangifte gaat doen van doodslag. De tiener leefde in Nederland in een pleeggezin.

De jongen werd zondag buiten bij een filiaal van McDonald's doodgeschoten, kort nadat hij en anderen iemand zouden hebben beroofd van een fatbike. Het OM meldde gisteren dat de jongen een "functionerend vuurwapen in de vorm van een omgebouwd gasalarmpistool" bij zich had.

Demonstratie

Voor later vanmiddag is er een mars aangekondigd vanwege de dood van Jerryson, die eindigt bij het politiebureau in Capelle aan den IJssel. De gemeente Capelle aan den IJssel laat weten dat er nog geen demonstratie is aangemeld en dat het dus ook onduidelijk is hoe de betoging er precies uit zal zien.

De gemeente en de politie zeggen dat er maatregelen zijn genomen om de mars veilig te laten verlopen. Details daarover zijn niet bekendgemaakt.

Een scholengroep in Capelle, het Comenius College, stopt uit voorzorg om 15.00 uur met alle lessen "vanuit onze verantwoordelijkheid voor de veiligheid en het welzijn van onze leerlingen", zo staat in een mail die is verstuurd naar ouders en verzorgers van leerlingen.

De Franse oud-president Nicolas Sarkozy is veroordeeld tot vijf jaar cel in een zaak die draait om illegale Libische campagnegiften. Hij is schuldig bevonden aan deelname aan een criminele organisatie. De rechter sprak hem vrij van andere aanklachten, zoals corruptie, verduistering van overheidsgeld en illegale financiering van een verkiezingscampagne.

Naast zijn celstraf kreeg Sarkozy een boete van 100.000 euro opgelegd. Ook mag hij zichzelf gedurende vijf jaar niet verkiesbaar stellen.

Sarkozy zegt dat de veroordeling het vertrouwen in de Franse rechtsstaat ondermijnt. Hij houdt vol onschuldig te zijn en zegt in hoger beroep te gaan. Ongeacht dat hoger beroep, moet de oud-president (70) de cel in. "De mensen die me hebben veroordeeld willen me zien slapen in de gevangenis", zei hij kort na de uitspraak. "Ik zal vechten totdat ik mijn onschuld heb bewezen."

Oud-ministers

De zaak draait om miljoenen aan steekpenningen die Sarkozy zou hebben aangenomen van de toenmalige Libische dictator Kadhafi. Aanklagers eisten zeven jaar celstraf.

Andere verdachten zijn wel schuldig bevonden aan corruptie, verduistering van overheidsgeld en illegale campagnefinanciering. Onder de in totaal twaalf verdachten zijn ook drie oud-ministers. De rechter stelt dat Sarkozy weet had van de praktijken, maar er zelf niet actief aan deelnam. Daarom is hij slechts op één punt veroordeeld.

Libisch document

Na het aflopen van Sarkozy's ambtstermijn in 2012 deed het Franse Openbaar Ministerie tien jaar onderzoek naar hem. De aanleiding was onder meer werk van onderzoeksjournalisten.

Vlak voor de presidentsverkiezingen van 2012 publiceerde de nieuwssite Mediapart een document dat van de Libische regering afkomstig zou zijn, waaruit zou blijken dat er 50 miljoen euro was betaald aan de verkiezingscampagne van Sarkozy.

Het document dateerde van eind 2006. In een rechtszaak die Sarkozy aanspande tegen de nieuwssite stelde de oud-president dat het ging om een vervalsing. In 2016 bepaalde de rechter dat er geen reden was om te twijfelen aan de echtheid. Vandaag zegt de rechter dat het waarschijnlijk toch om een vervalst document gaat.

Correspondent Frankrijk Frank Renout:

"Nicolas Sarkozy staat als oud-president niet helemaal aan de zijlijn in Frankrijk. Hij is lid van het Constitutionele Hof en hij heeft invloed achter de schermen.

In zijn eigen conservatieve partij Les Républicains wordt er nog volop naar hem geluisterd en geeft hij advies. Maar ook daarbuiten heeft Sarkozy invloed. In juli voerde hij overleg met de rechts-radicale Jordan Bardella, de rechterhand van Marine Le Pen. Ook is Sarkozy enige malen uitgenodigd door de huidige president Macron voor overleg over actuele zaken.

Met enige regelmaat geeft Sarkozy interviews waarin hij zonder schroom zijn mening geeft over politieke en maatschappelijke ontwikkelingen. Deze maand kwam hij nog met harde kritiek op Macron, die volgens hem verantwoordelijk is voor de huidige politieke instabiliteit. "Er is maar één oplossing: het parlement ontbinden. Er moeten nieuwe verkiezingen worden gehouden", zei de ex-president."

Sarkozy werd twee keer eerder veroordeeld. Eind vorig jaar werd hij definitief schuldig bevonden aan omkoping en beïnvloeding. Sarkozy had een ambtenaar in 2014 in een telefoongesprek een baan in Monaco beloofd, in ruil voor het doorspelen van informatie.

Daarvoor kreeg hij drie jaar cel opgelegd, waarvan twee jaar voorwaardelijk. Hij mocht zijn straf thuis uitzitten, onder de voorwaarde dat hij een enkelband droeg om bewegingen buitenshuis te monitoren. Na drie maanden met enkelband mocht hij die afgelopen mei afdoen, mede vanwege zijn leeftijd.

Nog een veroordeling

In 2021 achtte de rechter bewezen dat hij zijn verkiezingscampagne van 2012 illegaal financierde. Sarkozy gebruikte voor die herverkiezingscampagne bijna twee keer zoveel geld als de 22,5 miljoen euro die wettelijk was toegestaan. Daarvoor kreeg hij een vrijheidsstraf van één jaar opgelegd.

Ook deze straf mocht hij thuis uitzitten, met enkelband.

Choreograaf en danstheaterregisseur Marco Gerris wint dit jaar de Johannes Vermeerprijs, een staatsprijs om uitzonderlijk artistiek talent te eren en stimuleren. De vijfkoppige jury was unaniem over de voordracht van de 50-jarige Gerris, die ze een "grote inspirator en vernieuwer van het danstheater in Nederland" noemen.

De artistiek leider weet volgens de jury al tientallen jaren een groot publiek te bereiken van vaak nieuwe dansliefhebbers en generaties.

"Met zijn experimentele, multidisciplinaire samenwerkingen laat hij de universele artistieke taal en energie van dans en beweging samensmelten tot onverwachte combinaties, waarbij hij het podium transformeert tot een parcours voor alles en iedereen", zegt de jury over Gerris, die urban sports, dans, theater en andere disciplines samenbrengt.

Primeur

Gerris werd geboren in de Filipijnen en groeide op in België. Eind jaren negentig vertrok hij naar Amsterdam waar hij in 2000 ISH Dance Collective (ISH) oprichtte, een internationaal gezelschap. Vorig jaar werd de productie Rhythm & Flow bekroond met de Zwaan, een prestigieuze dansprijs, voor meest indrukwekkende dansproductie.

Het is voor het eerst in de bijna twintigjarige geschiedenis dat de kunstprijs wordt toegekend aan een kunstenaar uit de danswereld. Er is een geldbedrag van 100.000 euro aan verbonden, dat kan worden gebruikt voor een speciaal project binnen het werkterrein van de kunstenaar.

Koolhaas, Grunberg, Olaf

De Johannes Vermeerprijs werd in 2008 in het leven geroepen door toenmalig minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Onder meer operaregisseur Pierre Audi, kunstenaar Marlene Dumas, architect Rem Koolhaas, modeontwerper Iris van Herpen, schrijver Arnon Grunberg en fotograaf Erwin Olaf gingen Gerris voor.

De Johannes Vermeerprijs wordt 17 november aan Gerris uitgereikt door demissionair minister Moes van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Een kinderdagverblijf in de Australische stad Brisbane heeft ouders een rekening van ruim duizend euro voorgeschoteld voor een boekwerk met de knutselwerkjes van hun kind. De crèche hoopte daarmee uit de financiële problemen te komen, schrijft de BBC. Er zou onder meer een salarisachterstand zijn.

Voor 2200 Australische dollar (ruim 1200 euro) konden ouders een 'portfolio' met de mooiste tekeningen van hun kind aanschaffen. Het kinderdagverblijf probeerde het aan ze te slijten onder de noemer van een inzamelingsactie.

Het hele gebeuren veroorzaakte ophef onder ouders. Zo waren sommige zo furieus dat ze inbraken bij het kinderdagverblijf om de kunstwerken gewoon te gaan halen. Een andere moeder deed dat niet, maar noemde het hele gebeuren in een talkshow wel idioot. "Ik heb er gewoon geen ander woord voor, het is gewoon enorm idioot."

'Emotionele chantage'

Ook verschillende hoogwaardigheidsbekleders bemoeiden zich met de kwestie. Premier David Crisafulli van de deelstaat Queensland noemde het emotionele chantage. "Bij ons thuis heb ik nooit een Picasso gezien, maar toch betekenen die tekeningen iets", zei hij over de tekeningen die hij jaren geleden kreeg van zijn eigen kinderen.

Uiteindelijk bemoeide ook het Australische ministerie van Onderwijs zich met de kwestie. Die oordeelde dat de ouders niet voor de knutselmappen hoefden te betalen. Juridisch hebben ouders altijd namelijk recht op 'documenten' van de hand van hun kind.

Een vrachtwagen is vanochtend in Tilburg tegen een loopbrug gereden op de Professor van Buchemlaan. De loopbrug werd daardoor deels meegesleurd en ligt bovenop het voertuig. Op beelden is te zien dat de vrachtwagen een heftruck vervoerde.

Het ongeluk gebeurde rond 10.00 uur. Op dat moment liep een voetganger op de brug, laat een woordvoerder van de politie weten. Diegene kwam klem te zitten en raakte daarbij gewond. Volgens Omroep Brabant gaat het om een man die zijn hond aan het uitlaten was. Hij is met de ambulance naar het ziekenhuis gebracht. De hond bleef ongedeerd.

Verschillende hulpdiensten zijn ter plaatse. De Professor van Buchemlaan is afgesloten. Omdat dat de hoofdweg is naar het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis, moeten bezoekers omrijden.

De botsing zorgt voor veel schade aan de loopbrug:

Op het Gerretsonplein in Eindhoven is vanochtend een plastic tas met daarin zwaar, illegaal vuurwerk en brandbare vloeistof gevonden. De Explosieven Opruimingsdienst heeft de inhoud van de tas onschadelijk gemaakt.

De tas met cobra's werd vanochtend gevonden onderaan een flat op het plein. De omgeving werd afgezet en bewoners van de eerste verdieping van de flat moesten het pand verlaten. Ze werden in de buurt opgevangen.

Rond 11.15 uur werd de omgeving weer vrijgegeven en kon iedereen terug naar huis.

Visrestaurant

Afgelopen nacht is er een poging tot een aanslag gedaan bij een visrestaurant aan de Kruisstraat in Eindhoven, zo'n drie kilometer van het Gerretsonplein. Het is nog te vroeg om de twee zaken aan elkaar te koppelen, zegt de woordvoerder. "Maar we onderzoeken wel of er eventueel een link is."

De aanslag mislukte vannacht doordat er nog iemand aanwezig was in het visrestaurant die zag dat er bij de voorkant van het pand iets gebeurde, vertelt de woordvoerder. "Diegene heeft de lichten aangedaan, waarop de verdachte is gevlucht." Er is nog niemand aangehouden.

De onbekende drones die gisteren werden waargenomen boven het Deense schiereiland Jutland waren afkomstig van "een professionele partij" en maakten deel uit van een "hybride aanval". Dat zei de Deense minister van Defensie Poulsen in een persconferentie.

Verder zei hij vooralsnog geen bewijs te hebben van Russische betrokkenheid bij het nieuwste drone-incident in het Deense luchtruim. De drones waren waarschijnlijk opgestegen in de buurt van de plek waar ze werden waargenomen, aldus de Deense autoriteiten.

Rusland zegt niets met de drones te maken te hebben. In een persverklaring op Telegram noemt de Russische ambassade in Kopenhagen speculaties over betrokkenheid van het land "absurd".

Vliegtuigen uitgeweken

Vanwege de drones werd het vliegveld bij de stad Aalborg drie uur gesloten. Drie vluchten naar Aalborg moesten uitwijken naar andere luchthavens. De Deense politie maakt ook melding van drones boven Esbjerg, Sønderborg en de vliegbasis Skrydstrup.

Het voorval volgt op een soortgelijk incident met drones eerder deze week bij Kopenhagen, waardoor het vliegveld van de Deense hoofdstad uren werd gesloten.

Niet neergehaald

In de persconferentie van vanochtend kwam ook justitieminister Hummelgaard aan het woord. Hij zei dat de "hybride aanval" iets systematisch lijkt te zijn, vooral bedoeld om angst te zaaien. Defensieminister Poulsen onderschreef die woorden en zei dat dit soort voorvallen zullen blijven, aangezwengeld door de rappe technologische ontwikkelingen op het gebied van drones.

In de persconferentie werd ook duidelijk dat de drones neergehaald hadden kunnen worden, maar dat om veiligheidsredenen besloten is dat niet te doen, vanwege bijvoorbeeld vallende brokstukken. Verder heeft Denemarken nog geen besluit genomen over het inroepen van artikel 4 van het NAVO-handvest, waarmee een land de NAVO-lidstaten voor een spoedzitting kan bijeenroepen.

Russische zweem

Na het drone-incident boven Kopenhagen eerder deze week sprak de Deense premier Frederiksen van "een aanval" en "een aanslag" op de luchthaven. "Dit is de ernstigste aanval op de Deense kritieke infrastructuur tot nu toe", zei ze daarnaast.

Ook volgden er verklaringen van de Europese Commissie, die Russische betrokkenheid zei te vermoeden. De NAVO zag "een patroon van toenemend onverantwoordelijk gedrag" van Rusland.

Eerder deze maand werden boven Polen een aantal Russische drones neergehaald door vliegtuigen van de NAVO. Boven Estland vlogen vorige week twaalf minuten lang drie Russische straaljagers door NAVO-luchtruim.

'Investeren in droneradars essentieel'

Defensiespecialist en oud-luchtmachtofficier Patrick Bolder van het Haagse Centrum voor Strategische Studies benadrukt dat er vooral nog veel onduidelijk is rond de drones boven Denemarken. Het is voor experts niet duidelijk of er mogelijk Russische betrokkenheid was en er zijn er zelfs die betwijfelen of het daadwerkelijk wel om drones ging.

In een tijd van hybride oorlogvoering onderstreept dit volgens Bolder dat er rap geïnvesteerd moet worden in bijvoorbeeld radars die gespecialiseerd zijn in het ontdekken en volgen van drones. "Rond Schiphol staan een paar van die systemen. Die zijn gemaakt door een Nederlands bedrijf, bedoeld om vogels waar te nemen rond luchthavens. Maar die blijken dus ook heel geschikt te zijn voor drones."

In het geval van de drones boven Denemarken zou het in het geval van een vijandige actie best kunnen dat de drones bijvoorbeeld vanaf vrachtschepen in het Kattegat zijn opgestegen, legt Bolder uit.

"Vanaf die schepen kun je ze makkelijk besturen en weer terug laten keren, laag boven water, zodat ze niet worden opgepikt door de radar. Maar je moet je informatiepositie echt versterken als je met zekerheid wil zeggen wat het is. Nu blijft het gewoon heel moeilijk om aan te tonen dat het opzet was en wie de dader is."

Burgemeester Marianne Schuurmans van de gemeente Haarlemmermeer wil na de rellen in Hoofddorp "een gerichte aanpak van deze raddraaiers". Daarover gaat ze met het Openbaar Ministerie in gesprek. Het is niet helemaal duidelijk wat ze in gedachten heeft.

Er ontstonden gisteravond ongeregeldheden rond een koranverbranding bij een asielzoekerscentrum in Hoofddorp. Er waren voor- en tegenstanders op de been, maar ook rellende jongeren. Zij gooiden met vuurwerk en stenen naar demonstranten, het azc en de politie.

Vervolgens trokken ze naar het winkelcentrum, waar ze volgens de burgemeester vernielingen aanrichtten en een winkel plunderden.

Zeven mensen werden aangehouden, zes van hen zitten nog vast. Drie verdachten zijn aangehouden voor openlijke geweldpleging, twee voor het niet opvolgen van een politiebevel. De zesde zit vast voor opruiing. De vrijgelaten verdachte is aangehouden voor belediging.

Bekijk hier hoe het gisteravond uit de hand liep:

"Dit gedrag kunnen en mogen we niet tolereren", zegt Schuurmans. "Het is ernstig dat in een gemeente waar inwoners in goede harmonie met elkaar proberen te leven, ongeacht afkomst of geloof, een demonstratie zo gewelddadig wordt verstoord."

De gemeente verbood de koranverbranding in eerste instantie, omdat open vuur tot onveilige situaties zou kunnen leiden. Maar Pegida-voorman Edwin Wagensveld spande met succes een kort geding tegen dat besluit aan.

Schuurmans ziet dat veel mensen "écht geraakt" waren door de koranverbranding. "Maar deze rellen hadden daar niets mee te maken." Volgens haar ging het om een groep jongeren die een demonstratie aangrepen om met de politie te vechten.

De gemeente Arnhem gaat geen geld meer steken in Vitesse. Dat bleek gisteravond tijdens het raadsdebat over de toekomstige samenwerking tussen de gemeente en de voetbalclub.

Stichting Vitesse Betrokken kan nog wel op concrete steun rekenen, schrijft Omroep Gelderland. Die stichting ontplooit maatschappelijke initiatieven op het gebied van participatie, gezonde leefstijl en sociale ontwikkeling. Dit jaar gebeurt dat volgens verantwoordelijk wethouder Bob Roelofs (Arnhem Centraal) met 475.000 euro.

'Belangrijk kader'

Maar naar Vitesse gaat geen euro meer. In het debat verwees Roelofs naar een "belangrijk kader" van de gemeenteraad uit 2009. Daarin staat dat de raad had vastgesteld om geen geld meer te geven aan een betaaldvoetbalclub. Een meerderheid om dat standpunt te herzien, was er niet.

Het kader volgde op een lening die de gemeente had gedaan aan de club. In 2006 leende Arnhem 6,5 miljoen euro aan het toen noodlijdende Vitesse. Dat bedrag liep uiteindelijk op tot 12 miljoen euro. Het werd in 2008 kwijtgescholden omdat een meerderheid van de raad voorstander daarvan was.

Eenmalig

Onlangs stelde de gemeente nog een bedrag van 75.000 euro beschikbaar om de jaarlijkse Airbornewedstrijd in stadion Gelredome door te laten gaan. Volgens Roelofs was die subsidie eenmalig.

De uitkomst is teleurstellend, zegt Susanne Wichhart, voorzitter van de supportersvereniging. Ze hoopt alsnog dat de Arnhemse raad met voorstellen komt om iets te doen voor Vitesse.

In Sri Lanka zijn zeven boeddhistische monniken omgekomen bij een kabelbaanongeluk. Volgens de Sri Lankaanse krant Daily Mirror waren de monniken op de terugweg naar hun klooster na religieuze ceremonie, toen de kabel brak die hun cabine op een rails naar boven trok op een steile berghelling.

Er zaten in totaal dertien monniken in de cabine. Vijf konden op tijd uit het voertuig springen. Drie van de overleden monniken hadden niet de Sri Lankaanse nationaliteit: een Roemeen, Rus en Indiër kwamen om. Een onbekend aantal monniken ligt nog zwaargewond in het ziekenhuis.

De autoriteiten in Sri Lanka doen verder onderzoek naar de precieze toedracht van het ongeluk, dat gisteravond (lokale tijd) gebeurde nabij het Na Uyana Aranya-klooster, in het midden van het land.

Een 65-jarige man uit Vlaardingen blijkt bijna dertig jaar zonder rijbewijs te hebben gereden. Hij viel door de mand toen hij geen geldige papieren kon laten zien bij een verkeerscontrole.

Omdat hij onmiddellijk nog een keer de fout in ging, is zijn auto in beslag genomen.

De man werd betrapt bij Zundert in Brabant, schrijft de regionale omroep Rijnmond. Bij de controle bleek dat de man op 30 oktober 1995 zijn rijbewijs had ingeleverd nadat hij rijongeschikt was verklaard.

Hij gaf toe aan de politie dat hij al die jaren wel was blijven rijden, zonder ooit gecontroleerd te worden door de politie. "Het zat er een keer aan te komen", zei de man. Agenten gaven hem een waarschuwing: als hij nog een keer de fout in zou gaan, zou zijn auto in beslag worden genomen.

Weer betrapt

Daar had de zestiger weinig boodschap aan, want diezelfde middag werd hij opnieuw achter het stuur betrapt, dit keer bij Breda. Agenten hadden het kenteken van het voertuig extra onder de aandacht gebracht bij collega's.

Het voertuig is nu in beslag genomen. De agenten hebben ook een proces-verbaal opgesteld. Het is nu aan het Openbaar Ministerie om te bepalen wat er verder gebeurt.

De Duitse stad Münster kleurt vandaag oranje. Koning Willem-Alexander komt er op bezoek, vanwege het dertigjarig jubileum van het Duits-Nederlandse legerkorps en het academische Haus der Niederlande. De koning betreedt historische grond, want hier werd in 1648 de Tachtigjarige Oorlog beëindigd.

"De Duitsers zeggen graag dat Nederland hier zijn oorsprong heeft", gniffelt Jacco Pekelder in de Kaminzimmer, waar de Vrede van Münster werd ondertekend. De gelambriseerde zaal hoort nu bij het Haus der Niederlande, waarvan Pekelder directeur is. Tegenwoordig volgen studenten hier de opleidingen Nederlands en Nederland-Duitslandstudies.

Nederland wordt gewaardeerd, merkt hoogleraar Pekelder. "Voor Duitsers voelt Nederlands als iets exotisch, een leuke andere taal." Ook over de Nederlandse 'losse' volksaard bestaat een buitengewoon positief beeld. "Het sterke individualisme vinden ze ook interessant, terwijl Duitsers iets conformistischer en collectiever denken."

Meer dan in Nederland

Waar in Nederland universiteiten stoppen met de studie Duits, worden door Duitse universiteiten de studies Nederlands juist behouden. Naast Münster, dat de grootste afdeling heeft, kun je ook terecht in Berlijn, Duisburg-Essen, Keulen en Oldenburg.

"Duitse universiteiten schieten niet meteen in de stress als de studentenaantallen tegenvallen", vertelt Pekelder. "Er wordt naar de maatschappelijke behoefte gekeken en ze weten hoe belangrijk deze opleidingen zijn."

De teruggang van het aantal studies Duits in Nederland is daarom zorgwekkend, zegt hij. "Er zijn veel meer Duitsers die Nederlands studeren dan andersom. Dat is pijnlijk voor Nederland."

Baankansen zijn er namelijk genoeg, vertelt Pekelder. De Duitse studenten Nederlands zijn uiteraard gewild als docent in het grensgebied. Afgestudeerden van de master, die door zowel Duitsers als Nederlanders wordt gevolgd, komen terecht in de politiek, het bedrijfsleven en gaan werken als communicatie-expert.

Wie door Münster loopt, waant zich een beetje in een Nederlandse stad. De invloed van Hollandse koopmannen en bouwmeesters is zichtbaar in de historische trapgevels. Ook zijn er on-Duits veel fietsers. Bedrijven die werken aan beide kanten van de grens en het Duits-Nederlandse legerkorps brengen bovendien talloze Nederlanders naar de stad.

De Duitse studente Johanna Patz loopt stage bij het korps, naast haar master Nederland-Duitslandstudies. Ze koos voor de opleiding omdat ze dol is op de westerburen. "Toen ik vroeger ging shoppen in Nederland dacht ik altijd: ik wil hier wonen", vertelt ze in vloeiend Nederlands.

Het "open" karakter trekt haar aan. "Ook op stage merk ik het. Duitsers zijn serieuzer, terwijl Nederlanders naar je toe komen en eerst willen weten hoe je weekend was. Eerst kletsen en dan werken, dat is superchill."

Ze trekt op met de Nederlandse Famke Minnee, die eerder Duits studeerde. "Economisch zijn we enorm met elkaar verweven. Dan kan je misschien onderling Engels praten, maar projecten gaan veel beter als je elkaars taal spreekt en de cultuur goed kent."

Wederzijds begrip, dat is waarom het Haus der Niederlande werd opgericht. Een van de aanleidingen was een opzienbarend onderzoek waaruit bleek dat Nederlandse jongeren een zeer negatief beeld hadden van Duitsland. Andersom dachten Duitsers juist onrealistisch positief over Nederland. Een instituut als dit moest de vervreemding tegengaan.

Het zal een van de thema's zijn die tijdens de komst van de koning worden aangestipt. Hoogleraar Pekelder verwacht veel toeschouwers. "In Duitsland, en zeker hier langs de grens, is het koningspaar enorm populair. Ze roepen zeker warme gevoelens op." Nóg een teken van liefde voor Nederland in Münster.