NOS Nieuws - Algemeen

De politie heeft in Zuid-Holland de afgelopen week in een kinderporno-onderzoek bij negen verdachten gegevensdragers in beslag genomen. De verdachten zijn tussen de 21 en 62 jaar oud en wonen in Rotterdam, Dordrecht, Barendrecht en Capelle aan de IJssel.

"Deze verdachten hielden de vraag naar kinderpornografie en daarmee het misbruik van kinderen in stand", zegt teamleider Dennis Sneeuw van het Team Bestrijding Kinderporno en Kindersekstoerisme van de Eenheid Rotterdam. "Door dit soort onderzoeken effectief op te pakken willen de politie en het Openbaar Ministerie het signaal af blijven geven dat het downloaden en bezitten van kinderpornografie niet ongestraft blijft."

De politie kwam de verdachten op het spoor na meldingen van clouddiensten en socialemediabedrijven. Onderzocht wordt nog wie slachtoffers zijn die op de foto's en video's worden misbruikt.

De regionale zender Rijnmond sprak met een van de zestien rechercheurs van het Rotterdamse team. "Zelfs nu, na tien jaar ervaring, kom ik nog beelden tegen waarvan ik schrik", zegt hij. Hij heeft niet de illusie dat hij het probleem uit de wereld kan helpen. De politie krijgt elk jaar duizenden meldingen over kinderporno en kindersekstoerisme. Zijn motivatie is dat hij de slachtoffers uit een ellendige situatie kan halen.

Het Franse Openbaar Ministerie is een onderzoek gestart naar de dood van fotojournalist Antoni Lallican in Oekraïne. Het OM vermoedt dat de Fransman het slachtoffer is van een Russische oorlogsmisdaad.

Volgens de Oekraïense autoriteiten werd Lallican vrijdag in de buurt van Droezjkivka door een Russische drone gedood. Die plaats ligt op zo'n 20 kilometer van het front. Zijn Oekraïense collega Hryhori Ivantsjenko raakte zwaargewond. De twee waren onderweg met een Oekraïens legeronderdeel.

De 37-jarige Lallican deed onder meer voor nieuwsmedia als Le Monde, Le Figaro, Der Spiegel en Der Zeit verslag van de oorlog in Oekraïne, met name van de strijd in de Donbas. Hij en zijn collega droegen een scherfvest waarop duidelijk te zien was dat zij journalisten waren.

Condoleances van Macron

President Macron heeft zijn condoleances aangeboden aan de familie van Lallican en aan zijn collega's "die met gevaar voor eigen leven ons op de hoogte houden en getuigen van de realiteit van de oorlog".

De voorzitter van de Oekraïense journalistenvakbond zegt dat er opzet in het spel was. "Door journalisten tot doelwit te maken, maakt Rusland jacht op diegenen die oorlogsmisdaden proberen vast te leggen", zegt Serhi Tomilenko. "Voor journalisten is elke reis naar het front levensgevaarlijk. Antoni Lallican nam dat risico keer op keer, door naar Oekraïne te gaan, door naar de Donbas te gaan, door vast te leggen wat velen liever niet zien."

De al 3,5 jaar durende oorlog in Oekraïne heeft aan tientallen journalisten het leven gekost.

Vele tienduizenden mensen liepen vandaag door Amsterdam vanaf het Museumplein, gekleed in het rood, met Palestijnse vlaggen en borden met leuzen als "End the genocide". Het was het derde en het grootste Rode Lijn-protest nadat twee eerdere edities in Den Haag al grote mensenmassa's hadden getrokken.

Volgens de organisatie was er bij de betoging vandaag een recordaantal van zeker 250.000 mensen aanwezig. We spraken enkelen van hen.

Ayman (43), Reem (41) en hun zoon Zain (9)

"Wij zijn Palestijnen, dus het is logisch dat we hier zijn", zegt de 43-jarige Ayman. Zijn vader is geboren in een dorp in de buurt van stad Nazareth in Israël, maar is hij weggevlucht toen het door Israëliërs werd bezet. Via Syrië zijn Ayman en zijn vrouw, die ook gevlucht is, in 2013 naar Nederland gekomen.

Hij is voorzitter van de Palestijnse Gemeenschap Nederland en gaat bijna wekelijks demonstreren. Ayman vindt dat de Nederlandse overheid meer moet doen om het geweld in Gaza te stoppen. "Nederland doet bijna niks. Terwijl het kabinet echt wel iets kan doen. We zouden de Israëlische economie onder druk kunnen zetten, door bijvoorbeeld geen wapens meer te kopen die uit Israël komen."

Hij twijfelt over de haalbaarheid van het plan van de Amerikaanse president Trump om de oorlog in Gaza te beëindigen. Volgens Ayman moet er eerst humanitaire hulp komen en moeten mensen geholpen worden, voordat er volgende stappen gezet kunnen worden. Hij bekijkt het plan dan ook met argwaan, omdat veel details nog onduidelijk zijn.

"Onze droom blijft om terug te gaan naar waar we vandaan komen. Het is gek, maar dat geldt ook voor mijn zoon. Als je hem vraagt; waar wil je wonen? Dan zegt hij dat hij het liefst naar Palestina zou gaan."

Jilles (41)

Jilles is sinds kort vader. Zijn dochter Nula van acht maanden is een achterkleindochter van Tamar Pelleg Sryck, vertelt hij. Pelleg-Sryck was een Israëlische advocaat, die de mensenrechten voor Palestijnen in Israël lang heeft verdedigd. Voor haar werk kreeg ze in 2011 een Israëlische mensenrechtenprijs.

Jilles wil zijn dochter meegeven dat het belangrijk is om je tegen onrecht te verzetten. Hij vindt dat het Nederlandse kabinet de banden met Israël zou moeten verbreken. "Dat lijkt me wel het minste. Als je ziet wat Nederland deed toen Rusland Oekraïne binnenviel. De reactie daarop, als een volk wordt aangevallen, dat is wat je had verwacht van de situatie nu."

Nederland heeft Israël eigenlijk altijd gesteund, terwijl de Palestijnen al 80 jaar onderdrukt worden, stelt hij. "Daarom ben ik hier nu. Dit is de rode lijn. Dit kan niet langer doorgaan."

Joyce (48) en Saskia (53)

Jilles is samen met zijn zus Joyce en haar vriendin Saskia bij het protest.

Zij worden "zo intens verdrietig van wat er aan de hand is" en zijn daarom vandaag naar de demonstratie gekomen. "Het is voor ons belangrijk om met gelijkgestemde mensen de straat op te gaan, om zo niet de hoop te verliezen."

Het drietal heeft weinig vertrouwen in het plan van Trump. "Ik geloof er geen snars van dat dit een duurzame vrede gaat brengen met ruimte voor de Palestijnse mensen", zeggen ze.

Nienke (47), Ronja (12) en Jasmine (8)

"We vinden het heel erg wat er gebeurt en we kunnen het niet meer aanzien", zegt de 12-jarige Ronja, die samen met haar moeder Nienke en zusje Jasmine (8) is gekomen. Ze zijn voor het eerst bij een Rode Lijn-protest.

Nienke vindt het belangrijk dat het Nederlandse kabinet meer gaat doen tegen de situatie in Gaza. "Ze moeten zieke kinderen opnemen, en geen steun meer bieden aan Israël." Vertrouwen in het plan van Trump heeft ze niet. "Als hij kan helpen, dan lijkt me dat helemaal prima. Ik hoop dat het geweld stopt, maar of zijn plan een goede oplossing gaat bieden, daar heb ik zo mijn twijfels bij."

Siham (35) en Laila (28)

Siham (35) en Laila van 28 zijn samen met hun tante bij de demonstratie omdat ze "voor mensenrechten zijn". Ze vinden het belangrijk dat als die worden geschonden en internationale verdragen niet worden nageleefd, ze daarvoor opkomen. "Het gebeurt nu in Gaza, maar het gaat om een breder principe: mensenrechten gelden overal."

"Voor mij moet er een boodschap worden afgegeven aan de Nederlandse regering: wij zijn tegen genocide." Ook zij pleiten voor meer druk van het kabinet op Israël. "Nederland kan hier echt het verschil maken, maar naar mijn idee wil Nederland dat gewoon niet", stellen ze.

"Het is net alsof het ene mensenleven, meer waard is dan het andere." En dat kan niet, vinden de vrouwen. "Niemand moet in angst leven. We kunnen het gewoon niet meer aanzien"

In Tibet zijn volgens Chinese staatsmedia honderden bergwandelaars in veiligheid gebracht. Zij waren door een zware sneeuwstorm vast komen te zitten op zo'n 4200 meter hoogte, niet ver van de oostkant van de Mount Everest in het Himalayagebergte.

In totaal waren meer dan 550 bergwandelaars ingesneeuwd geraakt. 350 van hen zijn al gered en opgevangen in een dorp. Met nog eens ruim 200 mensen is contact gelegd.

De plaatselijke bevolking helpt volgens de staatsmedia mee met het begaanbaar maken van de wegen. De hevige sneeuwval begon vrijdagavond. Sindsdien laten de Chinese autoriteiten niemand meer toe in het Mount Everestgebied.

Dorpen weggevaagd in Nepal

Tegelijkertijd met de hevige sneeuwval aan de Chinese kant, had het oosten van Nepal aan de zuidkant van de Himalaya te maken met zware regenval. De regen veroorzaakte aardverschuivingen en plotselinge overstromingen. Er zijn door het natuurgeweld minstens 47 mensen om het leven gekomen. Veel wegen zijn geblokkeerd en bruggen zijn weggespoeld.

Ook in de hoofdstad Kathmandu zijn rivieren buiten hun oevers getreden. Zware regenval komt vaak voor tijdens het moessonseizoen. Door klimaatverandering kan het noodweer volgens wetenschappers nog heftiger zijn.

Nog ongeveer anderhalve maand en dan wordt in de Braziliaanse stad Belém de internationale klimaattop COP30 gehouden. Voor de Braziliaanse president Lula da Silva was het belangrijk om deze grote VN-top te organiseren op een plek die cruciaal is voor het behoud van de aarde. Zodat de tienduizenden verwachte bezoekers, onder wie regeringsleiders en delegaties van over de hele wereld, kunnen zien waarvoor ze zich inzetten.

En dus besloot Brazilië om de top te houden midden in de Amazone. Belém veranderde in een grote bouwput, want er kwamen allerlei nieuwe gebouwen en veel is opgeknapt. Het vliegveld is bijvoorbeeld uitgebreid, er kwamen nieuwe hotels bij en er is een groot vergadercentrum gebouwd waar straks de belangrijke besluiten genomen worden.

Volgens het lokale bestuur is 90 procent van de bouw klaar. Ondertussen groeit ook de kritiek in aanloop naar deze COP30. Er zijn te weinig hotelkamers en de kamers die er zijn, zijn exorbitant duur met prijzen van wel rond de 700 euro per nacht of zelfs meer. Ook vragen bewoners in Belém die hun woning willen verhuren zeer hoge prijzen.

De vraag is in hoeverre dit dan echt een 'inclusieve klimaattop' zal worden, zoals Lula heeft beloofd. De president wil dat dit de COP30 van de inheemsen wordt en van de landen in Zuid-Amerika, Afrika en Azië, samen het 'Globale Zuiden'. Maar juist voor hen zijn deze prijzen veel te hoog.

Hoewel Brazilië heeft aangegeven dat er speciale en vooral lagere prijzen komen voor delegaties uit minder rijke landen, hadden tot september pas 79 landen bevestigd dat ze daadwerkelijk naar de COP30 komen. En zijn er nog zeventig landen in onderhandeling over hun aanwezigheid.

Een ander punt van kritiek is de bouw van een vierbaansweg rondom Belém, om het verkeer in de drukke stad te ontlasten en straks te voorkomen dat er te lange files ontstaan. Maar voor de bouw van deze 14 kilometer lange weg is een deel van het tropische regenwoud vernietigd. Tienduizenden bomen zijn gekapt voor de aanleg van deze Avenida Liberdade (Vrijheidsweg).

Bos kappen om een klimaattop mogelijk te maken klinkt tegenstrijdig. Bovendien treft het ook bewoners uit de omgeving. De vierbaansweg namelijk komt langs het leefgebied van een vissersgemeenschap aan een rivier in de buurt.

De vernietiging van de natuur doet dorpsleider Diana dos Santos veel. "Dit waren allemaal bomen en die zijn nu gekapt. De aanleg van deze weg heeft heel veel impact op onze gemeenschap. Want wij leven van het bos en van de natuur."

Plannen om vierbaansweg aan te leggen waren er al veel eerder. In 2012 zou er begonnen worden met de bouw. Maar door protesten van de milieubeweging, de bewoners en vanwege de hoge kosten werd het plan in de ijskast gezet. Door de VN-klimaattop in Belém te organiseren, kwam er geld vrij vanuit de regering en werd het urgent geacht om juist nu de weg snel aan te leggen.

Dode vissen

De lokale overheid van Belém wil juist een duurzaam project van de weg maken. Zo worden er nieuwe bomen geplant voor de bomen die zijn gekapt en komen er speciale oversteekplaatsen voor dieren. Dorpsleider dos Santos is er sceptisch over. "We merken nu al dat dieren verdwijnen. De laatste tijd hebben we veel last van dode vissen in het water."

Volgens haar komt dat door alle rotzooi die in het water terechtkomt door de aanleg van de weg. "Voor mij hoeft het niet, de COP30 organiseren in de Amazone, want het bos wordt vernietigd."

Toch zijn er ook veel inwoners van Belém juist blij met de komst van de klimaattop. De detailhandel, horeca en ook taxichauffeurs rekenen op meer inkomsten. Belém kan als stad bovendien een oppepper krijgen en meer bekendheid. De lokale markt lag er verpauperd bij en wordt na jaren nu ook flink opgeknapt.

Fruitverkoper Denise Cunha is blij met de aandacht voor de regio. "Het is juist goed dat mensen nu ook echt naar de Amazone komen. We hebben een enorme rijkdom aan natuur, fruitsoorten en cultuur. Eindelijk krijgt dit deel van Brazilië ook de nodige aandacht door deze klimaattop."

Gerenommeerd bassist Ivo Severijns heeft na dertien jaar een gestolen basgitaar terug. Zijn Fender Precision werd op 12 januari 2012 gestolen tijdens het evenement Vrienden van Amstel in Ahoy.

"Sindsdien heeft vriend John van der Wolf onophoudelijk naar die bas gespeurd", schrijft de oud-bassist van Kane en Waylon op Instagram. Tot vorige week leverde eindeloos internet afzoeken niets op, maar toen werd hij plotseling te koop aangeboden.

Gisteren kwam het tot een afspraak. De politie stuurde twee agenten in een burgerauto mee. Blijkbaar was de aanbieder niet zeker van zijn zaak, want hij stuurde Severijns om de verkoop af te ronden steeds naar een andere plek.

Achtervolging

Uiteindelijk ontmoette Severijns de verkoper bij diens woning, waar hij ook de bas binnen zag staan. Maar de verkoper herkende hem en sloeg met zijn auto op de vlucht. De agenten zetten de achtervolging in maar raakten hem kwijt.

Later keerde de man terug naar zijn huis, waar Severijns al naar binnen was gegaan en de bas in beslag had genomen. Daarna arriveerden ook de agenten. De verkoper zei dat de gitaar vijf jaar geleden door een ruil in zijn bezit was gekomen. "Voor een geluidsetje, voor wat 't waar(d) is", aldus de politie.

Na overleg besloot de politie dat er te weinig bewijs was voor heling om de man voor de rechter te brengen. "Hij heeft wel een paar kostbare verbalen voor verkeersovertredingen meegekregen."

Een race op enorme badeenden in een vol stadion of een cowboy die met gespreide benen op twee galopperende paarden staat. Overduidelijk fantasie-scenario's, gemaakt met videosoftware die draait op kunstmatige intelligentie.

De grens tussen nep en echt wordt wel steeds vager. Bovendien kan de software ook gebruikt worden voor video's die echt hadden kúnnen zijn.

Deze week presenteerde OpenAI, het bedrijf achter chatbot ChatGPT, de tweede versie van video-generator Sora. OpenAI belooft dat deze versie nog realistischer video's maakt dan z'n voorganger. En waar de eerste Sora alleen nog beelden afleverde, biedt versie 2 ook video's met geluid, zoals stemmen, muziek en geluidseffecten. De software is nu alleen te gebruiken door Amerikanen en Canadezen met een uitnodiging. Later volgt de rest van de wereld.

Verslaggever Nik Wouters laat zien hoe de video's van Sora 2 eruit zien:

Sora 2 is de nieuwste stap in een wedloop tussen tech-giganten om de beste AI-videosoftware. OpenAI's grote concurrent is Google, dat in mei van dit jaar met Veo 3 juist weer een voorsprong boekte op Sora. Elon Musks bedrijf xAI mengde zich in augustus in de strijd, met Grok Imagine.

Radicale verandering

Videomakers van vlees en bloed, zoals medewerkers van reclamebedrijven, voelen de druk. AI-tools beloven het werk immers sneller en goedkoper te doen dan menselijke makers.

Reclamebureaus worden nu nog meestal per uur betaald, maar dat staat door AI onder druk. "De uurtje-factuurtje-aanpak kraakt, terwijl AI en tech-bedrijven steeds meer taken overnemen", waarschuwde branchevereniging VIA vorige maand.

De noodzaak tot vernieuwing is duidelijk voor reclamebureau Monks, legt directeur Vanessa Hofland-Noordervliet uit. "De video's van AI-tools zien er inmiddels mindblowing fantastisch uit. Onze verwachting is dat die ontwikkeling door blijft zetten. Daarom zijn we al een tijd bezig ons businessmodel radicaal te veranderen. Bijvoorbeeld door te kijken naar een abonnementsmodel in plaats van het werken per uur. Wij bouwen dan de AI-hulpmiddelen die onze klant kan gebruiken, ingericht op het merk of bedrijf."

Ook controleert Monks iedere week welke AI-hulpmiddelen er zijn, en welke praktisch en juridisch het best werkbaar zijn. "Nu is dat voor het maken van video's nog Veo 3, maar dat zou volgende week best Sora 2 kunnen zijn", zegt Hofland-Noordervliet. "We hebben besloten de angst voor AI naast ons neer te leggen en de spanning te omarmen. Maar het blijft super eng natuurlijk."

Dat beaamt Luke Andries. Met zijn bedrijf Aigenwijs geeft hij trainingen in het gebruik van AI aan het bedrijfsleven en overheid. "Veel reclamebureaus kijken hier met knikkende knieën naar. Als je een klein bureautje hebt of middelmatige video's aflevert, dan kun je wel opdoeken. Bedrijven kunnen gewoon zelf hun video's gaan maken."

Onvolkomenheden

Met gelikte voorbeelden tonen Sora, Veo en Grok wat er met hun gereedschappen allemaal mogelijk is. Maar hoe goed zijn die AI-video's inmiddels? "Zwaartekracht en fysieke bewegingen waren altijd moeilijk", zegt Andries, die Sora 2 al kon gebruiken. "Maar ook dat wordt nu bizar realistisch."

Langer dan 10 seconden kunnen de video's van Sora 2 echter nog niet duren, legt Andries uit. "Dat heeft onder meer te maken met de hoeveelheid rekenkracht die nodig is en de bijbehorende kosten. Voor langere AI-videos is het consistent in beeld brengen van personages of omgevingen ook nog moeilijk. Voorwerpen staan dan opeens op een andere plek. De software doet nog niet altijd wat je precies wilt. Maar soms kun je dat met wat creatieve trucs ondervangen."

Ondanks zulke onvolkomenheden wordt het risico op desinformatie en propaganda door AI-video's steeds groter. "Erg problematisch", zegt Olya Kudina, universitair hoofddocent ethiek en filosofie van technologie aan de TU Delft. "Daarnaast heeft het ook een negatieve invloed op de creatieve industrie. Reclame is per definitie een vorm van manipulatie, om mensen te beïnvloeden bijvoorbeeld een product te kopen. Aan traditionele advertenties zijn mensen gewend. Maar als je er ook nog kunstmatig gemaakte beelden en geluid bij doet, weet je niet meer wat echt is."

Kudina pleit daarom voor duidelijker etiketten bij bijvoorbeeld AI-reclames. "Simpelweg voorafgaand aan een filmpje zeggen dat het met AI is gemaakt, is niet genoeg. Je hebt een continue herinnering in beeld nodig."

Dankzij de video-generators kan iedereen goed uitziende video's maken, benadrukt Monks-directeur Hofland-Noordervliet. "Mijn buurvrouw kan daardoor ook op niveau creatief zijn. Dus geen huis-tuin-en-keukenfilmpjes, maar echt op speelfilmniveau."

Na een weekend met storm Amy, de eerste storm met een naam van dit najaar, keert de rust in de atmosfeer langzaam terug. Hoewel de wind vandaag nog flink doorwaait, vooral langs de kust, zijn de onstuimige omstandigheden van zaterdag voorbij. De komende dagen mogen we rekenen op rustiger weer.

Vanavond blijft het bewolkt en er valt nog een enkele bui. De temperatuur daalt naar 10 graden in het oosten en blijft rond 14 graden aan zee. De wind neemt verder af, aan de kust blijft het nog vrij krachtig waaien. In de nacht zijn er enkele opklaringen en vooral landinwaarts daalt de temperatuur nog wat verder, in het oosten is het dan 8 of 9 graden.

Morgen wordt een dag met uitgestrekte wolkenvelden waar de zon niet of nauwelijks doorheen kan breken. Bovendien kan er plaatselijk wat lichte regen of motregen vallen, vooral in het midden en oosten van Nederland.

Het wordt 14 tot 16 graden. Goed nieuws: de wind is een stuk minder aanwezig dan in het weekend, er staat een zwakke tot matige westenwind. Vlak aan zee kan de wind soms nog vrij krachtig zijn.

De rest van de week: rustig en zacht

De dagen erna verlopen zonder al te veel bijzonderheden. Het is vooral erg grijs, maar wel vaak droog en de wind speelt geen hoofdrol meer. De temperatuur ligt op de dinsdag en woensdag iets hoger, rond de 17 tot 18 graden op veel plekken.

Vanaf donderdag lijken we de zon weer wat vaker te gaan zien. De temperatuur zakt dan wel een fractie, naar ongeveer 16 graden overdag. Er staat weinig wind en in de nachten neemt de kans op mist toe, iets waar iedereen in het verkeer dan weer rekening mee moet houden.

Kortom: na een stormachtig weekend mogen we uitkijken naar rustiger herfstweer met gemiddelde temperaturen, weinig wind en af en toe een zonnetje. Ideaal weer om lekker naar buiten te gaan, daarbij wel rekening houdend met soms wat spetters regen.

In Slovenië is het lichaam gevonden van een Kroatische bergbeklimmer die werd vermist na een lawine. Twee andere Kroaten zijn nog vermist. Het zoeken naar hen gaat morgen door.

De groep raakte bedolven onder een laag sneeuw tijdens de beklimming van de 2275 meter hoge Tosc. Volgens de Kroatische publieke omroep HRT maakten de drie deel uit van een groep van zeven. Vier teamleden bleven vanwege slecht weer achter in een schuilhut, de anderen kozen ervoor door te gaan om de top te bereiken.

Rond 10.00 uur werden ze door de lawine meegesleurd.

"Reddingswerkers zijn onderweg, maar de omstandigheden zijn niet goed", meldde het hoofd van de reddingsdienst vanmiddag tegen HRT. "Het sneeuwt hard en het is koud." Vanwege het slechte weer konden geen helikopters worden ingezet.

Slovenië werd vanmorgen getroffen door een koufront. De sneeuwgrens in de Sloveense Alpen zakte daardoor plotseling tot 800 meter boven zeeniveau.

Vrijwilligers hebben een stoomgemaal net buiten het Utrechtse dorpje Kamerik gerestaureerd. Daarmee is het stoomgemaal Teylingens na zeventig jaar weer een van de weinige werkende stoomgemalen in ons land.

De vrijwilligers hebben jarenlang gewerkt aan de restauratie van het gemaal uit 1871 dat langs de N405 staat. Guus Peek is één van hen. Hij vindt het gemaal een fascinerend stukje bouwkunde. "Als je ziet hoe complex deze machine eigenlijk is. Dat hebben ze vroeger met een simpel potlood en passer uitgetekend. Tegenwoordig maken wij complexe machines als deze met allerlei computers. Ieder boutje of moertje haal je van internet, maar de bouwers van dit gemaal maakten alles zelf."

De fabrikant en machinist van het stoomgemaal op een oude foto:

De restauratie was daarom een grote klus. Op basis van een foto uit 1907 hebben de vrijwilligers onderdelen gereconstrueerd. De tweecilinder stoommachine drijft de pomp direct aan om zo overtollig water uit de polders van Kamerik en Woerden omhoog te pompen naar de Oude Rijn. Zo blijven de polders droog.

Industrieel erfgoed

Vanaf 1953 werd de machine aangedreven door een elektrische pomp. Zonde, vindt Peek. "We hebben de machine eerst compleet gemaakt. Daarna is het gebouw gerestaureerd. Het waterschap zag toen ook in dat ze mooi industrieel erfgoed in handen hadden. Toen was de laatste stap om hem echt weer op stoom te laten draaien. Een langgekoesterde wens van veel vrijwilligers ging daarmee in vervulling."

De sissende ketels en draaiende onderdelen van het stoomgemaal zijn vanaf 15 oktober ook voor het publiek te zien. Peek: "Meer dan honderd jaar later kun je dit nog werkend tonen. Dat vind ik eigenlijk het mooiste wat er is."

In Emmeloord zijn recent zeker achttien branden geweest, die volgens de politie waarschijnlijk zijn aangestoken. De afgelopen weken vonden de branden plaats in bouwcontainers, kliko's, voertuigen en een mobiele wc in het westen van Emmeloord, schrijft Omroep Flevoland.

De recentste brand was deze week in een bouwcontainer. Een week eerder vloog in de buurt ook een container op een bouwplaats in brand.

De politie onderzoekt het verband en is op zoek naar getuigen en (deurbel)camerabeelden. "Ook kan het zijn dat iemand in je omgeving zich vreemd gedraagt, niet thuis was op genoemde tijdstippen of iemand iets benoemd heeft over de branden. Soms kunnen kleine details heel belangrijk zijn voor ons onderzoek", schrijft een wijkagent.

De fietser die gisteren dood werd gevonden op de grens tussen Nederland en België was een 28-jarige vrachtwagenchauffeur uit Litouwen.

De man fietste volgens de politie op een huurfiets toen hij werd aangereden. Zijn vrachtwagen stond bij de grensovergang geparkeerd.

De betrokken automobilist is een inwoner van België, hij meldde zichzelf gisteren bij de politie. Zowel de Nederlandse als de Belgische politie doet onderzoek. De automobilist zal een verklaring afleggen.

Het lichaam van de fietser werd rond 08.00 uur gisterochtend gevonden. De politie sluit niet uit dat de man al veel eerder was aangereden.

Industrieterrein

De man lag op een parallelweg langs de A16, die het Nederlandse industrieterrein Hazeldonk verbindt met het Vlaamse industrieterrein Meer en recreatiegebied De Mosten.

Omroep Brabant schreef dat het slachtoffer en zijn fiets op Belgisch grondgebied lagen. De aanrijding zou aan de Nederlandse kant van de grens zijn gebeurd, enkele meters van waar het slachtoffer lag.

Tien maanden na de verwoestende explosie aan de Tarwekamp in Den Haag, is een van de getroffen winkels weer open. Burgemeester Van Zanen kwam naar de heropening van de wijnwinkel toe. "We realiseren ons allemaal dat de wond die hier is geslagen, veel tijd nodig heeft om te helen, als dat überhaupt mogelijk is." De explosie op 7 december 2024 kostte zes mensen het leven.

Negentien panden liepen schade op, waaronder het winkelpand van Ingo Wewer. Overal lag glas, de kelder stroomde onder water en binnen was veel schade. "Die zevende december konden we niet eens bij de winkel komen", herinnert Wewer zich. "Het plafond hing als een soort dalparabool naar beneden. We mochten er niet in en dat zou twee maanden duren", zegt de winkelier tegen Omroep West.

Toen hij eindelijk de schade kon opnemen, zag hij op een barretje zeven flessen prosecco die allemaal ongeschonden waren gebleven. Ook zes dozen wijn die door de winkel waren geslingerd, bleken nog intact.

Twee dagen na de explosie spraken we Wewer bij zijn verwoeste winkel, die zag er toen zo uit:

De afgelopen maanden ging het werk van Wewer wel door, maar vanzelfsprekend niet vanuit de winkel. "Het was bizar om tien maanden dicht te zijn. We konden geen wijnproeverijtjes meer doen. We werkten vanuit huis en vanuit de auto. En dat geeft naarmate de tijd verstrijkt, steeds meer een rommelgevoel", aldus de wijnhandelaar.

Kappersstoel in de wijnwinkel

De winkel heeft de afgelopen maanden onder meer nieuwe ramen, kozijnen en nieuw stucwerk gekregen. De getroffen winkeliers en bewoners helpen elkaar sinds de explosie, zegt hij. "We gaan hier een kapster huisvesten totdat ze haar pand weer in kan." Ze krijgt in de wijnwinkel een kappersstoel en wasbak. "Er is zeker een andere band ontstaan. Zo zie je maar, op het as van het kwaad groeit ook wel wat moois."

Net als de kapster kan Johanna van der Pijl nog niet terugkeren in haar balletschool aan de Tarwekamp. "Ze zijn nog niet bezig met het herstel van de plafonds, de muren en de vloer. Dus dat gaat nog wel even duren. Het geeft toch een beetje hoop dat Ingo weer begint."

Wewer wil benadrukken dat de impact voor bewoners nog veel groter was, omdat zij aanwezig waren toen de explosie plaatsvond. "We wisten dat er doden gevallen waren toen we hier aankwamen. Dat was een grote schok en dat voel je nog steeds tot op de dag van vandaag. Je gaat weer aan het werk, maar altijd hangt de sluier van 7 december erover."

GroenLinks-PvdA wil de komende tien jaar 36,6 miljard euro uittrekken voor "het grootste woningbouwprogramma van deze eeuw". De partij stelt in een woonplan voor de verkiezingen van eind deze maand dat het woningbouwbeleid helemaal anders moet. De overheid krijgt in het plan een centrale rol.

GroenLinks-PvdA wil er "daadwerkelijk" voor zorgen dat er 100.000 woningen per jaar bij komen. De partij vindt dat het de afgelopen jaren te veel bij "mooie praatjes" is gebleven.

De partij wil het komende decennium 33 miljard euro uittrekken voor "publieke investeringen in de woningbouw" en 3,6 miljard voor grote nieuwbouwprojecten. Voor investeringen in grootschalige infrastructuur wordt daar bovenop nog 20 miljard vrijgemaakt.

Centraal staat een nieuw soort woningcorporatie voor de middenklasse. "We gaan volkshuisvesting weer als publieke taak zien, niet als vangnet voor de laagste inkomens", staat in het woonplan. GroenLinks-PvdA wil de maximale inkomensgrens voor corporatiewoningen verhogen, zodat twee derde van de Nederlandse huishoudens ervoor in aanmerking komt.

Grond van boeren

Verder stelt de partij dat er een rijksgrondbank moet komen, waarmee het Rijk en gemeenten grond kunnen opkopen rondom steden en gemeenten. Het gaat dan bijvoorbeeld om grond die vrijkomt doordat boeren ermee stoppen. "Door grond weer in publieke handen te brengen, kunnen we de bouw versnellen en grondspeculatie tegengaan."

Ook wil GroenLinks-PvdA rijksleningen verstrekken voor de bouw van rijkswoningen. Dat zijn dan "betaalbare huurwoningen" met een huur tot ongeveer 700 euro per maand. Het idee is dat het Rijk de leningen verstrekt tegen een rente van 1 procent voor een deel van de bouwkosten.

Om het plan te laten slagen moet de stikstofcrisis worden aangepakt, stelt de partij. "Daarbij hoort ook een kleinere veestapel, en zo nodig met dwingende maatregelen als stok achter de deur." Rondom kwetsbare natuurgebieden als de Veluwe en de Peel wil GroenLinks-PvdA direct beginnen met uitkopen van "intensieve veehouders".

Opvallende woonplannen van andere partijen

Verschillende politieke partijen kwamen in aanloop naar de verkiezingen op 29 oktober met ideeën om nieuwe woningen te bouwen. Een groot deel wil er per jaar 100.000 woningen bij.

D66 wil dat bereiken door tien nieuwe steden te bouwen, onder meer in het IJmeer. De VVD wil dertig nieuwe, grote woonwijken bouwen. Volt zou liefst de staalfabriek van Tata Steel in IJmuiden sluiten en daar huizen bouwen, en de PVV wil dat doen op de plek van het Mediapark in Hilversum.

SP-leider Jimmy Dijk pleitte vanmorgen in het tv-programma WNL op Zondag nogmaals voor een volkshuisvestingsnorm, vergelijkbaar met de Navo-norm, waarbij een vast percentage van bruto binnenlands product (bbp) naar woningbouw gaat.

Hoe staat de woningmarkt in Nederland ervoor? Hoe groot is het huizentekort, en wat zijn de vooruitzichten? Je ziet het in onze dataspecial.

In Amsterdam is voor de derde keer een massaal Rode Lijn-protest gehouden tegen het Israël-standpunt van het kabinet. Volgens de organisatie waren er dit keer zeker 250.000 mensen aanwezig.

De demonstranten, in het rood gekleed, eisen van het Nederlandse kabinet actie tegen Israël om het genocidale geweld in Gaza te stoppen. Bij de vorige twee edities van het Rode Lijn-protest, in Den Haag, waren er volgens de organisatie 100.000 en 150.000 mensen aanwezig.

Bij de start van het programma op het Museumplein rond 13.00 uur was te zien dat vele tienduizenden mensen zich daar hadden verzameld. Ook de zijstraten waren volgestroomd met betogers. De organisatie meldde toen ook dat er nog altijd veel demonstranten op trein- en metrostations stonden.

Vanwege de grote drukte verzocht de organisatie de menigte al om 13.30 uur aan de mars te beginnen, dat was eerder dan gepland. Ruim anderhalf uur na het begin van de mars stonden er nog altijd mensen op het Museumplein te wachten tot ze konden beginnen met lopen.

Druk in treinen en metro's

Om de toeloop naar de hoofdstad aan te kunnen, had de NS meer en langere treinen ingezet. Dat was een goede zet, meldt NS, en noemt de situatie "druk maar beheersbaar". Vooral op station Amsterdam-Zuid was het druk, omdat veel mensen daar de metro pakten. Ook de metro reed vandaag vaker dan normaal.

Na twee edities in Den Haag is het derde Rode Lijn-protest in Amsterdam:

"Het is gewoon genoeg geweest", zei een vrouw die al vroeg aanwezig was op het Museumplein. "Een veel forser signaal is nodig, maar er wordt niet geluisterd."

"We moeten onze internationale afspraken nakomen", zei een man die een bord bij zich heeft met een uitspraak van de VN. 'Alle landen moeten alles doen om de genocide in Gaza te stoppen', stond erop. "Nederland is een grote investeerder in Israël, we kunnen een signaal afgeven dat er echt toe doet. Dat moet de regering dan ook doen."

'1 procent van Nederland'

"Ik moest bijna huilen, dat er zo veel mensen zijn die willen protesteren", vertelde een vrouw die langs de route staat tegen AT5. Ook veel andere aanwezigen zeiden onder de indruk te zijn van de grote opkomst. "Meer dan 1 procent van de hele Nederlandse bevolking staat hier nu", concludeerde een vrouw.

De vorige twee Rode Lijn-demonstraties waren in Den Haag. De eerste, in mei, trok volgens de organisatie ruim 100.000 mensen, waarmee het de grootste demonstratie in Nederland in meer dan twintig jaar was. Een maand later deden volgens de organisatie 150.000 mensen mee aan de tweede betoging. Het aantal geschatte deelnemers van een kwart miljoen vandaag gaat daar dus ver overheen.

Een derde demonstratie was volgens de organisatie en deelnemers nodig, omdat er nog te weinig gebeurt. "Een fundamentele koerswijziging is noodzakelijk. Door in de verkiezingsmaand een Rode Lijn door de hoofdstad te trekken, roepen wij politici, beleidsmakers en inwoners van Nederland op om daadkracht te tonen."

Het protest werd georganiseerd door verschillende mensenrechtenorganisaties als Amnesty International, Oxfam Novib, Pax, Save the Children en The Rights Forum. In totaal staan 134 organisaties achter de demonstratie. Ook enkele Joodse organisaties deden mee aan de demonstratie. Zij willen onder andere duidelijk maken dat het beleid van Israël niet gelijkstaat aan de opvattingen van de Joodse gemeenschap.

Reactie premier Schoof

Intussen heeft demissionair premier Schoof op X een reactie gegeven op de demonstratie. Hij zegt de boosheid, zorgen en het gevoel van machteloosheid van de mensen in Amsterdam te begrijpen, en is hoopvol over het plan van president Trump om tot een staakt-het-vuren te komen.

Michiel Servaes, directeur van Oxfam Novib, zegt het goed te vinden dat Schoof reageert op de demonstratie. "Tegelijkertijd doet hij een beetje alsof we het allemaal eens zijn met elkaar. Dat is natuurlijk niet zo."

Hij vindt dat het kabinet al twee jaar niets doet. "Het kondigt maatregelen aan, maar pakt niet door. Juicht bij een zogenaamd vredesakkoord, waarbij er voor de Palestijnen nog steeds geen plaats is. Dat is niet wat die 250.000 mensen hier vandaag zeggen. Ik denk dat hij beter moet luisteren naar de echte boodschap van de mensen hier."

Op meerdere plekken in het land is sprake van een hoge waterstand. Dat komt door de harde stormwinden van gisteren. Het zorgde onder meer langs de Waddenkust en in Vlaardingen voor problemen.

De kade in de haven van Oudeschild op Texel kwam volledig onder water te staan, schrijft de regionale omroep NH. Volgens Piet Daalder van de havendienst was de waterstand vanochtend rond 06.30 uur het hoogst. "Op 2 meter 43." Sindsdien zakt het peil weer. "Rond 14.00 uur vanmiddag moet alles weer zijn zoals het was", zegt Daalder.

Veerboot

Ook wegen, parkeerplaatsen, kiosken en fietsenstallingen op Texel liepen onder water. De eerste afvaarten van de veerboot tussen Texel en Den Helder zijn geannuleerd. De boot kon niet goed aanleggen door het hoge water. Inmiddels kan de veerboot weer varen.

Ook aan de Friese Waddenkust staat het water vanochtend hoog. In Harlingen overstroomde een kade. Het water stond daar op 2,86 meter boven NAP. Ook op Vlieland staat het water hoog. Bij de veerhaven zijn meerdere fietsen meegesleept.

Bekijk beelden van het hoge water op meerdere plekken:

In Holwerd werd de veerdam afgesloten vanwege het hoge water en zijn afvaarten van en naar Ameland geannuleerd. Fietspaden en parkeerterreinen op de veerdam staan onder water. Geparkeerde auto's zijn op tijd verplaatst. Ook de veerboot tussen Lauwersoog en Schiermonnikoog heeft afvaarten geschrapt.

Vlaardingen

In Vlaardingen liepen de kades ook onder water. Ondernemers en buurtbewoners hebben geprobeerd hun panden te beschermen met zandzakken, schotten en zwembadzeil, schrijft regionale omroep Rijnmond. Dat is niet overal gelukt. Enkele bewoners en een restauranthouder zijn vannacht begonnen met het wegpompen van water.

Eigenaren liepen vannacht door het water naar hun panden:

Volgens Rijnmond liepen ook zo'n tien geparkeerde voertuigen vol water.

Bij natuurgeweld op meerdere plekken in Nepal zijn minstens 47 mensen om het leven gekomen. In korte tijd kreeg het land te maken met een aardverschuiving na aanhoudende regen, overstromingen en blikseminslagen.

De meeste doden vielen in de oostelijke provincie Ilam, waar bij een aardverschuiving meerdere bergdorpen zijn weggevaagd. Zeker 35 mensen kwamen om, waaronder een familie van zes. Zij sliepen in hun woning toen de aardverschuiving hun dorp trof. Ook net over de grens bij India maakte de aardverschuiving slachtoffers. Daar zijn tot nu toe zeven lichamen geborgen.

Door hevige regenval kunnen reddingswerkers de getroffen dorpen moeilijk bereiken. Ook zijn veel wegen onbegaanbaar na de aardverschuiving. Volgens de lokale politie was er een helikopter nodig voor evacuaties. Minstens zeven mensen worden nog vermist.

Elders in het land, in het zuiden, zijn drie mensen omgekomen door de bliksem. Hier kwam ook iemand om het leven bij overstromingen. In de buurt van de hoofdstad Kathmandu is een rivier buiten zijn oevers getreden. Minstens negen mensen worden vermist.

Festival

In Nepal zijn vandaag en morgen waarschuwingen voor hevige regenval van kracht. Meerdere snelwegen zijn afgesloten. Gisteren werden alle binnenlandse vluchten geannuleerd vanwege de regen en bijkomend slecht zicht. Vandaag wordt het vliegverkeer naar verwachting weer hervat.

In Nepal is een twee weken durend festival gaande. Himalaya-gemeenschappen vieren Dashain, waardoor er sinds donderdag - de eerste festivaldag - veel mensen in het land onderweg zijn voor familiebezoek. De Nepalese overheid heeft morgen aangewezen als nationale feestdag, zodat mensen niet naar hun werk hoeven te reizen.

Bij een woningoverval op een 82-jarige vrouw vannacht heeft een inbreker spijt gekregen. Tijdens de overval bood hij zijn excuses aan en gaf hij een gestolen sieraad terug.

In het Zeeuwse Sint-Annaland werd de vrouw vannacht wakker van licht dat ineens haar kamer inscheen. Ze hoorde een klap en zag toen hoe iemand met een steen het raam van haar balkondeur insloeg.

De man pakte haar vervolgens vast en eiste in gebrekkig Engels de sieraden van de vrouw, meldt de politie. Hij pakte een armband en een ketting van haar af. Maar toen de vrouw zei dat de trouwring van haar overleden man aan de ketting hing, kreeg ze die weer terug. "Sorry, ik heb problemen", zei de overvaller, en ging ervandoor.

De politie heeft in de omgeving naar de dader gezocht, maar hij is nog niet gepakt. De vrouw raakte lichtgewond door het glas op de grond, maar hoefde niet naar het ziekenhuis.

Een fossiele subsidie, korting op de energierekening en geld om een begrotingsgat te vullen. Wat deze Rijksuitgaven gemeen hebben, is dat ze alle drie worden betaald uit het Klimaatfonds en dat ze niet leiden tot minder CO2-uitstoot - terwijl het geld uit het fonds daar expliciet voor is bedoeld.

Afgelopen jaar zijn er vaker zaken die niet met het klimaat te maken hebben uit het fonds betaald. Juridisch kan dit, want de politiek bepaalt. Maar het kan wel iets doen met de geloofwaardigheid van de overheid, zegt hoogleraar bestuurskunde Marcel Boogers.

Twee jaar na de Klimaatwet van 2019 werd het Klimaatfonds opgericht om de doelen uit de wet ook werkelijk te halen: in 2030 55 procent minder uitstoot van gassen die de planeet opwarmen dan in 1990. Bij de start zat er 35 miljard euro in het fonds. Momenteel zit er nog ruim 21 miljard in, waarvan 7,6 miljard euro onder voorwaarde al is toegekend. Het resterende deel is grotendeels gereserveerd voor kernenergie.

Andere bestemmingen

Begin dit jaar gebeurde iets onverwachts met het fonds. De fractievoorzitters van PVV, VVD, NSC en BBB gebruikten bij het opstellen van de voorjaarsnota een half miljard uit het Klimaatfonds om de eindafrekening van energie met een paar tientjes te verlagen. Minister Hermans van Klimaat en Groene Groei wist daar niet van af, meldde het AD.

Ook een fossiele subsidie, bedoeld voor bedrijven ter compensatie van hoge elektriciteitskosten, wordt uit het Klimaatfonds gefinancierd. Het gaat om 650 miljoen euro in drie jaar. Verder gaat geld uit het fonds naar het opvangen van twee voorgenomen belastingen die niet doorgaan: de CO2-heffing voor de industrie en de plastictaks.

Door het schrappen van beide belastingen verliest het Klimaatfonds ook inkomstenbronnen. Zowel de CO2-heffing als plastictaks zou de klimaatpot jaarlijks voorzien van honderden miljoenen aan euro's. Nu door beide heffingen een streep is gezet, komt er niet meer automatisch nieuw geld in.

De huidige bestemmingen van het klimaatgeld leiden niet tot minder CO2-uitstoot en kunnen zelfs meer uitstoot veroorzaken. Zo kan een prijsprikkel als een lagere energierekening leiden tot meer stoken (en dus meer uitstoot) en kan een fossiele subsidie die dure (vaak fossiel opgewekte) elektriciteit compenseert ervoor zorgen dat bedrijven niet gaan besparen (en dus meer uitstoten).

Politieke keuzes

Het werpt de vraag op wie erop toeziet dat zo'n fonds op de 'juiste' wijze wordt gebruikt. In principe de minister, zegt de Algemene Rekenkamer, want die is fondsbeheerder. Maar Hermans werd in het geval van de voorjaarsnota buitenspel gezet. Dit is niet tegen de regels, omdat de Tweede Kamer het budgetrecht heeft. In principe is een minister uitvoerend en de Kamer sturend.

"Dit zijn politieke keuzes, en daar oordelen wij niet over", zegt de Algemene Rekenkamer dan ook. "Wij kunnen alleen vaststellen dat er in een aantal gevallen geld uit het Klimaatfonds is gehaald, wat niet leidt tot het halen van de klimaatdoelen."

Ook de Raad van State, het belangrijkste adviesorgaan van het kabinet, oordeelt niet. In de meest recente evaluatie van de Klimaatnota constateert de Raad wel dat het klimaatdoel door politieke keuzes verder buiten bereik ligt.

'Paaien van achterbannen'

Een fonds gekoppeld aan een wet, die niet juridisch bindend is en waarbij de politiek bepaalt. Het klinkt ingewikkeld, maar het is wel hoe dit soort fondsen in elkaar zitten. Zo gaat het ook bij bijvoorbeeld het Defensiemateriaalfonds of Mobiliteitsfonds: die zijn er om enorme budgetten te reserveren voor projecten die niet altijd in één jaar of kabinetsperiode kunnen worden besteed. De politiek bepaalt vervolgens hoe het verdergaat.

Je moet als politiek wel uitkijken hoe je dat dan doet, zegt hoogleraar democratie en transitie Marcel Boogers van de Universiteit Utrecht. "Klimaatgeld uitgeven aan andere zaken doet wat met de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van een overheid. Want met de klimaatwet zijn wel verwachtingen gewekt."

"Als je geld voor de transitie steekt in zaken tegenstrijdig aan dat doel, doe je niet alleen burgers tekort, maar ook bedrijven en instellingen die willen weten waar ze aan toe zijn", aldus Boogers. "Nu gaat het om willekeur en het paaien van specifieke achterbannen."

In 2027 staat de evaluatie van het Klimaatfonds op de planning.

Het dodental na het instorten van een school in Indonesië is flink opgelopen. In een dag tijd werd het aantal slachtoffers bijgesteld van 16 naar 36. Er wordt nog steeds gezocht naar slachtoffers onder het puin. De kans dat er nog mensen levend worden gevonden, is inmiddels erg klein.

Afgelopen maandag stortte in het oosten van Java de gebedsruimte van een islamitische school in. Twee verdiepingen kwamen naar beneden. Op dat moment waren er honderden leerlingen aanwezig voor het middaggebed.

Hijskranen

De reddingsdiensten kregen vrijdag toestemming van de ouders van de vermiste kinderen om zwaarder materieel in te zetten bij de zoektocht. Daarom zijn er ook hijskranen ter plekke die brokstukken verplaatsen. Er wordt nu nog gezocht naar 27 vermisten. Dat zijn voornamelijk tieners.

De precieze oorzaak van het instorten van het gebouw is nog niet duidelijk. De school was pas gebouwd en nog niet af. Bouwvakkers waren nog bezig met het bouwen van verdiepingen boven de gebedsruimte.