NOS Nieuws - Algemeen

De politie heeft een persoon aangehouden in verband met de dood van een persoon in Zaltbommel. In de nacht van maandag op dinsdag omstreeks 01.15 uur trof de politie een overleden persoon aan.

Het slachtoffer werd gevonden in een woning aan de Wichard van Pondlaan. "Hulp mocht helaas niet meer baten", aldus de politie.

Een woordvoerder van de politie kan nog geen uitspraken doen over de dood van het slachtoffer. Ook de identiteit van zowel het slachtoffer als de aangehouden persoon is niet bekendgemaakt.

Volgens een lokale journalist ter plaatse gaat het om een dode vrouw, een man zou zijn aangehouden.

In Nunspeet is met verslagenheid gereageerd op het tragische ongeluk maandagavond bij de lichtjesparade. Veel mensen hebben het zien gebeuren en zijn "zeer aangedaan".

Dat zei burgemeester Céline Blom bij een welzijnscentrum waar omstanders terechtkunnen voor slachtofferhulp. "Het was heel beklemmend", aldus Blom, die benadrukt dat de impact van het ongeluk groot is.

Maandagavond reed een 56-jarige vrouw uit het dorp in op een groep mensen die op een lichtjestour stond te wachten. Negen mensen raakten gewond, van wie drie zwaargewond. De bestuurder van de auto raakte lichtgewond en is aangehouden.

De hulpdiensten rukten massaal uit. Er werden onder meer meerdere traumahelikopters opgeroepen. De politie liet eerder al weten dat er geen sprake lijkt van opzet. De exacte toedracht van de aanrijding wordt nog door de politie onderzocht.

Eerder op de avond zei burgemeester Blom al tegen persbureau ANP dat het incident hoogstwaarschijnlijk een noodlottig ongeval was en de bestuurder mogelijk onwel is geworden.

'Onwerkelijk'

"Het is duidelijk dat deze schokkende gebeurtenis door veel mensen live is gezien", zegt een politiewoordvoerder. Veel mensen stonden op het moment van het ongeluk te wachten op de lichtjesparade die voorbij zou komen. Op het moment waren er veel ouders met kinderen.

Omroep Gelderland sprak met een omstander die met zijn vrouw en kinderen aanwezig was. "Het leken wel Apeldoorn-taferelen, je zag ze vliegen. Het ging zo snel. Ik zag mensen liggen en schreeuwen. Zoveel paniek, het was heel naar." Zijn vrouw verleende eerste hulp, terwijl hij bij zijn kinderen van 8, 6 en 4 jaar bleef. "Zij zeggen ook dat ze mensen zagen vliegen."

Een vrouw die met haar dochtertje achterop langs fietste toen het ongeluk net gebeurd was, noemt het "onwerkelijk". Tegen De Gelderlander vertelt ze hoe ze "thuis op de bank bleef bidden voor de mensen die dit hebben meegemaakt. Mijn benen bleven maar trillen".

Op beelden van na het incident is te zien dat een zwaar beschadigde grijze auto stilstaat in een weiland:

De aardappelprijs daalt verder en verder. Sinds begin dit jaar is de prijs aan het dalen, maar de laatste maanden gaat het richting het nulpunt, blijkt uit een rapport van ABN AMRO.

Vorig jaar ging het juist goed met de aardappelprijs. Veel boeren teelden daarom dit jaar extra veel aardappels, maar de vraag nam juist af. Door de inflatie hadden vooral fastfoodketens minder bezoekers en kochten daarom minder aardappels in voor friet. Daardoor zaten veel aardappeltelers opeens met een te grote voorraad.

Door het goede weer kwam er nog meer goede oogst bovenop die stapel liggen, en raakten de koelhuizen nog verder vol.

Contractprijzen

De kelderende prijs brengt aardappeltelers niet direct in de financiële malaise. "Akkerbouwers hebben afgelopen drie jaar heel goeie jaren gehad", vertelt analist Jelmer Schreurs van ABN AMRO. "De reserves zijn goed, want ze houden ook altijd rekening met slechte jaren. We verwachten dat ze niet meteen omvallen, maar als het volgend jaar weer zo tegenvalt, wordt het een ander verhaal."

Dat de telers ook niet direct in de problemen komen, komt doordat de meeste telers voor het grootste deel contractprijzen hebben. Gemiddeld wordt zo'n 80 procent van de aardappelafzet verkocht via contracten. Dat zijn prijzen die al voor het planten zijn afgesproken. De rest wordt verkocht op de vrije markt en die prijs is dus hard gedaald.

De verwachting is dat de aardappeltelers volgend jaar deels overstappen op andere gewassen, want daar hopen ze meer mee te verdienen. "Een deel gaat verplaatsen van aardappel naar uien en koolgewassen. We verwachten dat dat aanbod verschuift en de prijzen daar gedrukt gaan worden", vertelt Schreurs.

Zes mannen zijn in het Verenigd Koninkrijk aangeklaagd omdat ze een vrouw dertien jaar lang seksueel hebben misbruikt. Een van de verdachten is de ex-man van het slachtoffer. Het gaat om meer dan 60 aanklachten, meldt de Britse politie.

Het jarenlange misbruik vond volgens de politie plaats tussen 2010 en 2023. Volgens de politie heeft de 49-jarige Philip Young zijn ex-vrouw Joanna meermaals gedrogeerd met als doel om haar seksueel te misbruiken of te laten misbruiken.

Young is aangeklaagd voor 56 misdrijven, waaronder verkrachting, het in bezit hebben van kinderporno en voyeurisme.

Uit de anonimiteit

Het 48-jarige slachtoffer heeft besloten om niet anoniem te blijven en de politie verzocht om haar identiteit bekend te maken. Zij wordt in het proces bijgestaan door onder meer speciaal opgeleide agenten, meldt de Britse politie.

"Dit is een belangrijke ontwikkeling in een complex en omvangrijk onderzoek", zegt politierechercheur Smith van het graafschap Wiltshire.

Borgtocht

De vijf andere mannen, in de leeftijd van tussen 37 en 61 jaar, zijn aangeklaagd voor onder meer verkrachting, aanranding en seksueel misbruik. Zij zijn op borgtocht vrijgelaten.

Alle zes verdachten moeten morgen voor de rechtbank in Swindon verschijnen.

Zaak-Pelicot

De zaak lijkt sterk op die van Gisèle Pelicot. De Française werd jarenlang verkracht door haar toenmalige echtgenoot en anderen nadat hij haar had gedrogeerd. In deze zaak werden vorig jaar vijftig verdachten veroordeeld tot celstraf, onder wie haar ex-man.

Koffiecapsules, leeg of niet, mogen vanaf 1 januari in de pmd-afvalbak. Ook lege spuitbussen, bijvoorbeeld van deodorant of haarlak, zijn vanaf 2026 geen restafval meer. Dat heeft producentenorganisatie Verpact bekendgemaakt.

De nieuwe landelijke richtlijnen moeten het makkelijker maken afval te scheiden en te recyclen. Ook deels uit plastic of metaal gemaakte verpakkingen mogen huishoudens voortaan apart als pmd (plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drinkpakken) inzamelen. Denk aan soepzakken, vleeswarenverpakkingen of broodzakken die deels van plastic zijn.

Op de website van Verpact staat de volledige lijst van wat straks wel of niet onder pmd-afval valt. De richtlijnen zijn opgesteld samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Nederlandse Vereniging voor Afval- en Reinigingsdiensten (NVRD).

Afval scheiden voor of na inzameling

De inzet is om zo veel mogelijk grondstoffen terug te winnen. Hoe leger verpakkingen worden ingezameld, hoe beter recycling mogelijk is. In zo'n 15 procent van de gemeentes mogen huishoudens pmd in de restafvalbak gooien. Het wordt daar vervolgens opgehaald en machinaal gescheiden. In de rest van de gemeentes zijn burgers zelf verantwoordelijk voor het scheiden van pmd-afval.

De lijst met recyclebaar afval wordt vaker aangepast. Zo mogen koffiepads en theezakjes sinds begin 2023 in de gft-bak. De producenten hadden stapsgewijs de schadelijke stoffen uit deze verpakkingen gehaald.

De overheid heeft als doelstelling dat Nederland in 2050 circulair is. Een tussendoel is dat in 2030 het gebruik van primaire grondstoffen moet zijn gehalveerd.

De actie Serious Request van NPO 3FM heeft tot nu toe meer dan 10 miljoen euro opgehaald voor de stichting Spieren voor Spieren. Het bedrag is flink hoger dan vorig jaar: toen was de opbrengst na vier dagen ruim 6 miljoen euro.

Als de inzamelingactie zijn huidige koers doorzet, kan het de mega opbrengst van vorig jaar in Zwolle overtreffen. Toen werd er uiteindelijk 12,56 miljoen euro opgehaald voor Stichting Metakids. Het absolute record staat op naam van Enschede in 2012. Op kerstavond werd een recordbedrag van 12,25 miljoen euro bekendgemaakt. Na de actieweek liep het bedrag verder op naar uiteindelijk ruim 13,8 miljoen.

De 3FM-dj's zitten opgesloten in het Glazen Huis op de Grote Markt in Den Bosch. Sophie Hijlkema, Mart Meijer en Barend van Deelen maken 24 uur per dag live radio en draaien muziek die door luisteraars is aangevraagd. Daarmee halen ze geld op voor het goede doel. Ook hebben mensen allerlei acties opgezet om geld in te zamelen.

Hijlkema zat al vijf keer in het Glazen Huis en het is de vierde keer voor Van Deelen. Het is voor Meijer de eerste keer dat hij zich laat opsluiten voor de inzamelingsactie.

Op het Bossche plein waar het Glazen Huis staat komen dagelijks tienduizenden bezoekers en ook zijn er optredens van artiesten. Vanavond staan onder anderen rapper Sef, zanger Douwe Bob en dj's Lisa Korver en Reinier Zonneveld op het podium.

Spieren voor Spieren

Spieren voor Spieren is een stichting die is ontstaan vanuit de topsport en zich inzet voor kinderen met een spierziekte. Het werd in 1998 opgericht door het Nederlands voetbalelftal en heeft veel ambassadeurs uit de sportwereld. Louis van Gaal is ere-ambassadeur en was erbij toen de 3FM-dj's werden opgesloten.

Het geld dat de stichting ophaalt is bestemd voor onderzoek, nieuwe behandelingen en initiatieven om kinderen met een spierziekte te laten sporten. Ongeveer 20.000 kinderen in Nederland hebben een spierziekte.

Serious Request bestaat sinds 2004 en is sindsdien jaarlijks op verschillende plekken in Nederland neergestreken. Vanaf 2018 was het Glazen Huis er een paar jaar niet, maar waren er andere acties. Sinds 2021 is de actie in zijn originele vorm terug. Vorig jaar werd er 11,5 miljoen euro opgehaald voor stichting Metakids, voor kinderen met een metabole ziekte.

Bij een uitvaart in een kerk in het Noord-Hollandse Aartswoud zijn vanmiddag elf mensen onwel geworden. Vier van hen zijn overgebracht naar het ziekenhuis. De brandweer gaat ervan uit dat koolmonoxide de oorzaak is geweest.

Meerdere aanwezigen kregen tijdens de afscheidsdienst last van hoofdpijn, duizeligheid en benauwdheid. De hulpdiensten werden daarom opgeroepen en iedereen werd naar buiten gestuurd.

Iedereen met klachten is ter plaatse gecontroleerd door ambulancepersoneel. De meeste mensen voelden zich eenmaal buiten snel weer beter. Vier personen hielden klachten en zijn uit voorzorg overgebracht naar het ziekenhuis.

Een woordvoerder van de brandweer zegt tegen de regionale omroep NH dat koolmonoxide de klachten vermoedelijk heeft veroorzaakt. Het giftige gas zou zijn vrijgekomen door een defecte installatie. Deze installatie wordt nog verder onderzocht.

Symbolisch afgesloten

Een van de aanwezigen vertelt tegen NH dat alle kerkdeuren werden geopend nadat er een vrouw onwel was geworden. "Maar al snel werd er opnieuw iemand onwel. Vervolgens rende een jong iemand naar buiten, die werd ook niet goed. Daarna moest iedereen van de brandweer de kerk uit."

De afscheidsdienst werd in eerste instantie voortgezet op het kerkhof en later in het café aan de overkant. "De overledene heeft heel lang toneel gespeeld en vaak in dit café opgetreden. Dat de dienst daar werd afgesloten, was ook wel weer symbolisch."

In Nunspeet is een auto ingereden op een groep mensen. Daarbij zijn negen mensen gewond geraakt, van wie drie zwaargewond.

De bestuurder is een 56-jarige vrouw uit het dorp, die zelf lichtgewond raakte. Ze is als verdachte aangehouden, zoals gebruikelijk is bij een ernstig verkeersongeval, meldt de politie.

De politie zegt dat er vooralsnog geen sprake lijkt van opzet, maar dat wordt nog onderzocht. Mogelijk is de bestuurder onwel geworden, schrijft De Gelderlander.

Op beelden van na het incident is te zien dat een zwaar beschadigde grijze auto stilstaat in een weiland:

Het incident gebeurde rond 18.45 uur aan de Elburgerweg. Daar stond publiek langs de weg te wachten op de jaarlijkse lichtjesparade, waarbij met lichtjes versierde auto's door de Gelderse gemeenten Elburg en Nunspeet rijden.

De gemeente Elburg zegt dat de optocht is stilgelegd vanwege het ongeval. De organisatie van de tocht zegt dat die vanwege het incident niet door Nunspeet gaat.

In Nunspeet stond publiek langs de weg te wachten op de optocht, toen de auto volgens omstanders op hoge snelheid kwam aanrijden. Tegen het lokale mediabedrijf VRMG zegt een omwonende dat de auto vanuit een zijstraat naderde en dwars over de rotonde reed voordat de auto op het publiek inreed.

De hulpdiensten rukten massaal uit. Er werden onder meer meerdere traumahelikopters opgeroepen.

'Waarschijnlijk noodlottig ongeval'

Burgemeester van Nunspeet Céline Blom zegt tegen persbureau ANP dat het incident hoogstwaarschijnlijk een noodlottig ongeval was en de bestuurder mogelijk onwel is geworden. "Maar dat weten we nog niet. Er is in ieder geval geen opzet in het spel, lijkt het. En daar zijn we wel heel blij om."

Blom bevestigt dat het publiek langs de weg in afwachting was van de lichtjestour. "Dus er waren veel ouders en kinderen."

De gemeente Elburg laat in een verklaring weten dat de tocht "die bedoeld was om samen licht en verbondenheid te brengen" een "ingrijpende wending" kreeg. "Onze gedachten zijn bij iedereen die hierbij betrokken is geraakt."

Burgemeester Jan Nathan Rozendaal van Elburg ving de organisatie en chauffeurs van de lichtjestocht op in zijn gemeente. "Dit raakt je diep. Wat een moment van saamhorigheid had moeten zijn, eindigt in grote zorg en verdriet."

Politici reageren

Meerdere landelijke politici hebben op X gereageerd op het incident. Zo spreekt D66-leider Jetten van "heftige berichten" uit Nunspeet en dankt hij de hulpdiensten voor hun inzet. VVD-leider Yesilgöz zegt dat haar gedachten bij "alle slachtoffers, betrokkenen en getuigen" zijn naar aanleiding van "vreselijk nieuws uit Nunspeet".

Wilders (PVV) wenst Nunspeet, de gewonden en hulpverleners sterkte. GroenLinks-PvdA-leider Klaver schrijft dat zijn gedachten zijn "bij de slachtoffers, hun naasten en de hulpdiensten". Hij noemt het "verschrikkelijk wat er in Nunspeet is gebeurd".

De politie heeft in Zoetermeer en in Roelofarendsveen in totaal 4500 kilo vuurwerk in beslag genomen. Vier verdachten zijn opgepakt en vandaag voorgeleid, meldt het Openbaar Ministerie.

De politie vond woensdag in een loods op een bedrijventerrein in Zoetermeer ruim 4000 kilo vuurwerk dat verboden is voor consumenten. Het gaat onder meer om Romeinse kaarsen en zwaar knalvuurwerk, meldt het OM.

Het professionele vuurwerk lag volgens het OM opgeslagen in busjes in het bedrijfspand, terwijl dat alleen gedaan mag worden in bunkers. Een 37-jarige man uit Den Haag en een 35-jarige man uit Gorinchem worden verdacht van het bezit en verhandelen van het zwaar vuurwerk.

De rechter heeft het voorarrest van de Hagenaar verlengd. De tweede man is vrijgelaten, maar blijft nog wel verdachte in de zaak.

In een loods in Roelofarendsveen vond de politie zo'n 500 kilo professioneel vuurwerk, waaronder mortierbommen. Ook lag er een zelf gefabriceerd stuk vuurwerk opgeslagen in het pand.

Een man (30) uit Leiden en een man (27) uit Oegstgeest zijn opgepakt. Zij blijven voorlopig vastzitten, aldus het OM.

Een Spaanse provincie die afgelopen zomer grotendeels werd verwoest door bosbranden, is in de prijzen gevallen bij de jaarlijkse kerstloterij El Gordo. Bewoners van het dorp La Bañeza in de provincie Léon zijn de grootste winnaars: zij mogen in totaal 468 miljoen euro verdelen.

Het dorp, met zo'n 13.000 bewoners, werd in augustus getroffen door de zwaarste bosbranden uit de Spaanse geschiedenis. Tienduizenden hectaren in de provincie werden in de as gelegd en er vielen ook enkele doden.

Daarnaast moest een grote suikerfabriek in La Bañeza dit jaar sluiten, waardoor duizend mensen hun baan verloren. De burgemeester van het dorp sprak van een "geschenk uit de hemel voor een gebied dat dit zo erg nodig heeft".

De leden van de lokale voetbalclub La Bañeza FC waren de grootste winnaars: zij ontvangen samen 268 miljoen euro. "Nu kunnen we Kylian Mbappé contracteren", zei een van de leden over de wereldberoemde Franse aanvaller tijdens de uitzending van omroep RTVE.

El Gordo (Spaans voor: 'de dikke') is een wereldberoemde loterij die al sinds 1812 door de Spaanse overheid wordt georganiseerd. Het is daarmee een van de oudste loterijen ter wereld. Elk jaar wordt uitgekeken naar de trekking, waar veel Spanjaarden traditioneel met vrienden, collega's of familie aan meedoen en die live op tv wordt uitgezonden.

Een heel lot kost 200 euro, maar veel deelnemers kopen een décimo, een tiende lot. De hoofdprijs, waarbij een heel lot vier miljoen euro oplevert, werd dit jaar 198 keer uitgekeerd. Dit jaar werd meer dan 2,77 miljard euro uitgedeeld aan deelnemers, 70 miljoen meer dan vorig jaar.

De tweede prijs van 1,25 miljoen euro per heel lot ging naar bewoners van de wijk Chueca in Madrid. Direct na de bekendmaking verzamelden zich juichende mensen voor de winkel waar alle 198 winnende loten waren verkocht en werd champagne ontkurkt. "Dit is ongelooflijk. De kopers zijn voornamelijk gewone mensen uit de buurt", aldus de eigenaar van de winkel tegen de Spaanse zender RTVE.

Een van de verdachten van een strafzaak over een drugslab in het Friese Aldwâld is vrijdag door de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) uitgeleverd aan Nederland. Dat heeft het Openbaar Ministerie bekendgemaakt.

De 38-jarige man uit Leiden werd na de ontmanteling van het lab in Friesland niet thuis gevonden. Hij bleek naar Dubai te zijn gevlucht en werd daar later aangehouden.

Volgens het OM heeft de verdachte mogelijk leiding gegeven aan een criminele organisatie die cocaïne uit Zuid-Amerika naar Nederland haalde en deze drugs vervolgens verwerkte in een tot drugslab omgebouwde melkfabriek.

Twaalf arrestaties

De politie ontmantelde het drugslab in december vorig jaar en viel tegelijkertijd binnen bij loodsen in Nederland en in België. In totaal werden acht verdachten gearresteerd. Later werden nog eens vier anderen aangehouden.

Vijf van de arrestanten werden 16 december veroordeeld, onder wie drie Colombianen die 25 maanden cel kregen. Twee andere mannen werden veroordeeld tot een taakstraf van 168 en 240 uur. Zij hadden hun celstraf al in voorarrest uitgezeten.

Het OM had met de vijf verdachten procesafspraken gemaakt. Tegen zes anderen lopen nog strafzaken.

Wat zijn procesafspraken?

Een procesafspraak is een overeenkomst tussen het OM en een verdachte. Ze spreken af wat bewezen kan worden en welke straf daarbij hoort.

Het OM mag maximaal een derde minder straf eisen. In ruil daarvoor voeren advocaten geen verweer, vragen ze niet om extra onderzoek en gaat de verdachte niet in hoger beroep.

De rechtbank moet akkoord geven voor de deal. Rechters kijken eerst of er genoeg bewijs ligt tegen de verdachte en daarna of het een eerlijke afspraak is.

De politie vermoedde al langer dat de verdachten deeluitmaakten van een groep drugscriminelen uit Nederland en Zuid-Amerika. Deze groep produceerde cocaïne op grote schaal en hield zich bezig met de handel in ketamine en BMK. Dat laatste is een verboden stof die gebruikt wordt voor het maken van methamfetamine, ook bekend als crystal meth.

Cocaïne wordt vaak in andere materialen gesmokkeld, waarna het vervolgens weer verwerkt wordt tot 'bruikbare' drugs, zoals gebeurde in het drugslab in Friesland. In de oude melkfabriek werd op de dag van de inval 1,7 kilo uitgewassen cocaïne gevonden. Daarnaast trof de politie nog eens 360 kilo materiaal aan waarin de cocaïne was verwerkt.

De uitgeleverde verdachte is vandaag voorgeleid aan de rechter. Die heeft bepaald dat hij nog zeker veertien dagen blijft vastzitten. De man wordt ook verdacht van drugshandel en witwassen.

De douane heeft tijdens een standaardcontrole in de haven van Vlissingen 13 kilo hasj aangetroffen. De drugs zaten verstopt in pakken wasmiddel en hadden Suriname als bestemming.

Het is de derde keer in een paar weken tijd dat de douane hasj onderschept in de haven van Vlissingen, meldt Omroep Zeeland. Op 14 november en 5 december werd er ook al eens respectievelijk 49 en 21 kilo hasj gevonden. Ook die pakketten waren bestemd voor Suriname.

De hasj is inmiddels vernietigd, meldt het Openbaar Ministerie.

Het is een onwelkome verschijning door het hele land: de reuzenberenklauw. Wie met de plant in aanraking komt, kan jeuk, ontstekingen of zelfs brandwonden oplopen. Om de oprukkende exoot te bestrijden, worden nu in Almere varkens ingezet.

De varkens zijn vooral dol op de jonge scheuten van de plant. Daarnaast ploegen ze met hun neus de grond om, waardoor de zaden sneller omhoog komen en de kiemen worden opgegeten.

Er trekken nu zestien varkens door het Waterlandse bos bij Almere Haven. "Wat ze het allerliefste doen is wroeten. Als je dit proces herhaalt over een aantal jaar dan put je de plant uit en verdwijnt die", vertelt initiatiefnemer Arthur Rosenboom van de organisatie Bosvarken tegen Omroep Flevoland.

Bestrijding belangrijk

De strijd tegen de berenklauw is hard nodig, want de ongenode gast wint snel terrein. "Eén plant kan wel twintigduizend zaden bevatten en het kan wel zeven jaar duren voor zo'n zaadje ontkiemt", zegt Amy Zeeman van Staatsbosbeheer. "Dus je hebt een heel lange periode nodig om de plant goed uit te roeien."

Het gebied waar de varkens momenteel aan het werk zijn, is afgezet met schrikdraad. Dit om de veiligheid van de dieren en van eventuele bezoekers te borgen. Nu zijn het nog zestien varkens, uiteindelijk zullen dat er vijftig worden.

De natuurvriendelijke bestrijding van de reuzenberenklauw is een proef en zal een jaar duren. Als de resultaten goed zijn, zullen de varkens op meer locaties in de provincie worden ingezet.

De online diensten van het Franse postbedrijf La Poste zijn maandagochtend getroffen door een cyberaanval. Ook banken in het land werden het doelwit. Daarmee zouden in totaal miljoenen Fransen zijn getroffen door de aanval.

La Poste bevestigt de ddos-aanval in een verklaring. Er zijn geen gevolgen voor de klantgegevens, benadrukt het bedrijf. Wel verstoort de aanval de bezorging van pakketten en post in de drukke kerstperiode. Drie dagen voor kerst klagen veel klanten op sociale media, bijvoorbeeld dat ze hun pakketten niet kunnen 'volgen'.

Bankzaken

Ook klanten van La Banque Postale, de banktak van het bedrijf, ondervinden problemen. Ze kunnen bijvoorbeeld geen betalingen goedkeuren in de app. Via sms kunnen ze alsnog geld overmaken, zegt de bank. Ook betalingen met een bankpas zijn mogelijk. Lokale media melden problemen bij de banken Caisse d'Epargne en Banque Populaire.

Bij een ddos-aanval worden grote hoeveelheden internetverkeer een bepaalde kant op gestuurd, zodat servers overbelast raken.

Omroep Max stopt vanwege de bezuinigingen op de NPO volgende zomer met het tv-programma Carrie op Vrijdag, heeft de omroep bekendgemaakt. Ook het programma Het Hoge Noorden van Dionne Stax verdwijnt na twee seizoenen van de buis.

De vrijdaguitzending van de doordeweekse talkshow Tijd voor Max vervalt per 2027 ook en maakt eerder een zomerstop. Volgens de omroep zullen zo'n veertig uitzendingen per jaar minder worden gemaakt.

Omroep Max meldt dat de bezuinigingen ook gevolgen hebben voor het personeel en de radioprogramma's. Hoeveel banen er komen te vervallen is nog niet bekend.

156 miljoen

De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) krijgt vanaf 2027 156 miljoen euro minder van de overheid. Eerder maakten BNNVARA, KRONCRV en AVROTROS bekend dat er programma's zullen verdwijnen vanaf 2027.

"Het doet pijn dat politiek Den Haag deze enorm forse bezuiniging heeft opgelegd, waardoor we afscheid moeten nemen van belangrijke, goed bekeken en hooggewaardeerde uitzendingen en programma's", zegt directeur Jan Slagter. "Het treft de makers, maar vooral ook onze kijkers. We houden hoop dat het toekomstige kabinet dit besluit herroept of in ieder geval een deel van de bezuinigingen terugdraait."

De Amerikaanse president Trump heeft zich de woede van Denemarken en Groenland op de hals gehaald met de aanstelling van een speciale gezant voor Groenland, dat een autonoom gebied is van het koninkrijk Denemarken.

Gisteravond zei Trump op zijn platform Truth Social aan dat hij de gouverneur van de staat Louisiana hiervoor heeft aangezocht. De Deense minister van Buitenlandse Zaken Lars Løkke Rasmussen zei tegen de Deense televisiezender TV2 dat hij daarover "zeer ontstemd" is.

Rasmussen noemt zowel de aanstelling als de verklaring van de Amerikaanse president "onaanvaardbaar" en stelt dat de benoeming van de speciale gezant "uit het niets" komt.

Gouverneur Landry begrijpt volgens Trump "hoe essentieel Groenland is voor onze nationale veiligheid en het behartigen van de belangen van ons land". Landry zelf zegt op X dat hij "vereerd is om als vrijwilliger te werken aan het inlijven van Groenland". Hij voegde eraan toe dat zijn nieuwe rol geen invloed heeft op zijn gouverneurschap.

Minister Rasmussen heeft de Amerikaanse ambassadeur in Denemarken op het matje geroepen. Die moet tekst en uitleg geven over de aanstelling.

Territoriale integriteit

Trumps aankondiging geldt als een nieuwe stap in het Amerikaanse streven om Groenland bij de VS te voegen. De Amerikaanse president wil dat land inlijven omdat Groenland onder meer militair strategisch gelegen is tussen de VS en Rusland. Ook zijn de scheepvaartroutes in het gebied door de opwarming van de aarde steeds belangrijker. Daarnaast heeft Groenland veel mineralen, metalen en andere grondstoffen voor onder meer industrie en energie.

In een gezamenlijke verklaring zeggen de Deense premier Mette Frederiksen en haar Groenlandse evenknie Jens-Frederik Nielsen dat "nationale grenzen en soevereiniteit van staten geworteld zijn in het internationale recht" en dat het annexeren van andere landen niet kan. "Ook niet met een argument over internationale veiligheid."

Ook de Europese Unie sluit zich daarbij aan. Een woordvoerder van de EU stelt dat "de territoriale integriteit en soevereiniteit van het Deense koninkrijk, inclusief Groenland, moet worden gewaarborgd." De Groenlandse premier Nielsen reageerde vanochtend al dat Groenlanders "zelf hun toekomst bepalen en dat hun territoriale integriteit gerespecteerd moet worden."

'Buitenlandse inmenging'

In maart verhoogde de VS de druk op Groenland door er een delegatie naartoe te sturen. Zo bracht de Amerikaanse vicepresident Vance een bezoek aan een militaire basis in het noordwesten van het land, waar zowel de Denen als de Groenlanders zich boos over maakten.

De toenmalige premier van Groenland noemde het bezoek een vorm van machtsvertoon en "buitenlandse inmenging". De Deense premier veroordeelde de Amerikaanse acties als "onaanvaardbaar."

In augustus riep de Deense regering de diplomaat van de VS ook al op het matje. Dat gebeurde nadat zeker drie Amerikanen, die banden hebben met de regering-Trump, volgens de omroep DR hadden geprobeerd om de publieke opinie in Groenland te beïnvloeden.

Onafhankelijkheid

Groenland hoort al zo'n 200 jaar bij het Deense koninkrijk, maar heeft sinds 1979 enige autonomie. Het heeft ook een eigen overheid, maar Denemarken gaat nog wel over onder meer defensie en buitenlandse zaken. Groenlanders hebben wel de wens om onafhankelijk te worden, maar ze zijn het nog niet eens over hoe snel dat onafhankelijkheidsproces in gang gezet moet worden. Sinds 2009 heeft Groenland de mogelijkheid om via een referendum de onafhankelijkheid uit te roepen, maar dat is nog niet gebeurd.

De Britse zanger en gitarist Chris Rea is op 74-jarige leeftijd overleden, heeft zijn familie bekendgemaakt. Hij is onder meer bekend van zijn kerstklassieker Driving home for Christmas. Andere bekende nummers zijn Josephine en I can hear your heartbeat.

Met zijn kenmerkende hese stemgeluid had hij vooral succes in de jaren 80. Hij nam 25 soloalbums op en verkocht meer dan 30 miljoen platen.

Rea werd in 1951 geboren als zoon van een Italiaanse vader en een Ierse moeder, in een gezin met zeven kinderen. De familie was plaatselijk bekend door de ijszaken van zijn vader. Rea dacht voorbestemd te zijn om de zaak uit te bouwen tot een wereldwijd concern, "maar ik bracht mijn tijd al slidegitaar-spelend door in het magazijn".

In zijn jonge jaren was hij actief bij verschillende bands, maar uiteindelijk ging hij solo verder. Het leidde in 1974 tot zijn debuutsingle, So much love.

Hotel in Düsseldorf

In 1985 nam hij Josephine op, dat in eigen land niet hoog kwam in de hitlijsten maar in Nederland zijn grootste succes tot dan toe betekende. Rea schreef het lied in een hotel in de Duitse stad Düsseldorf toen hij heimwee had naar zijn oudste dochter Josephine. Later kreeg ook zijn andere dochter Julia een nummer naar zich vernoemd.

Driving home for Christmas werd uitgebracht in 1986 op de B-kant van de single Hello Friend en was ook niet meteen een klapper. In Nederland kwam het in de hitlijsten niet verder dan de tipparade.

In december 1986 werd het nummer gespeeld in het Nederlandse programma AVRO's Toppop, voorzien van beelden van wegen rond Hilversum.

Het succes in het Verenigd Koninkrijk kwam pas nadat het nummer in licht aangepaste versie in 1988 op een compilatiealbum was uitgebracht. In de decennia daarna groeide het uit tot een echte kerstklassieker. Zo is het een vaste waarde in de Top 2000.

In interviews vertelde Rea dat hij Driving home for Christmas in 1978 al had geschreven. De inspiratie voor het nummer kwam toen zijn platencontract afliep en hij met zijn vrouw vanaf Londen in winterse omstandigheden op de terugweg was naar huis.

"We stonden steeds in de file en ik keek naar de andere automobilisten, die er allemaal zo ellendig uitzagen", zei hij in 2016 tegen The Guardian. "Bij wijze van grap begon ik te zingen: We're driving home for Christmas... En elke keer als een straatlantaarn in de auto scheen, schreef ik de tekst." Hij zong het nummer voor het eerst live in 2014.

Alvleesklierkanker

Rea kampte een groot deel van zijn leven met gezondheidsklachten. Zo werd bij hem alvleesklierkanker vastgesteld, waardoor in 2001 zijn alvleesklier en delen van zijn maag en dunne darm werden verwijderd. Als gevolg daarvan ontwikkelde hij diabetes.

In 2016 kreeg Rea een beroerte en in 2017 zakte hij tijdens een concert in Oxford op het podium in elkaar. Hij moest een aantal optredens annuleren. Vijf jaar geleden vertelde hij in een interview dat hij 34 pillen per dag moest slikken. In een ander vraaggesprek zei hij dat hij niet bang was om te sterven.

De zanger overleed volgens zijn familie na een kort ziekbed in het ziekenhuis. Hij was getrouwd met Joan Lesley, die hij op zijn zeventiende had ontmoet.

Op een kanaal in het westen van Engeland zijn bij een dijkdoorbraak twee boten in een gat gestort. Er zijn geen gewonden.

Een derde schip hangt deels over de rand, is te zien op beelden:

Het gat bij de plaats Whitchurch is zo'n vier meter diep en circa vijftig meter lang. De hulpdiensten spreken van een zinkgat.

Vannacht begaf een van de oevers van het Llangollen-kanaal het door nog onbekende oorzaak. De brandweer kreeg rond 04.22 uur een melding dat het water uit het kanaal het omliggende land op stroomde.

Aardbeving

Er waren geen mensen op de boten die in het gat zijn gestort, wel op de twee vaartuigen die dicht bij het gat liggen. Zij zijn door de brandweer in veiligheid gebracht. Zo'n twaalf bewoners zijn elders opgevangen.

Sommige omwonenden dachten dat er een aardbeving was toen de oever instortte, schrijft de BBC. Het geluid was zo hard dat bewoners hun schip ontvluchtten.

Harde klap

"We werden rond 04.20 uur wakker van een harde klap. Er vielen ook spullen uit de kasten. We zijn daarna van boord gegaan", zegt de bewoner van een boot die op zo'n tachtig meter van de instorting lag. Volgens een lokale politicus is het "een wonder" dat er geen slachtoffers zijn.

De brandweer heeft in het kanaal een dam geplaatst om te voorkomen dat er nog meer water wegloopt.

Een Russische generaal die in Moskou gedood wordt door een autobom, een drone-aanval op een Russische haven bij de Krim en eentje op een olietanker in de Middellandse Zee. Oekraïne lijkt de afgelopen dagen flink toe te slaan met mediagenieke aanvallen op Russische doelen, al is de aanslag met de autobom nog niet opgeëist. De aanvallen zijn ver weg van de frontlinie in Oost-Oekraïne.

Zulke aanvallen vinden al jarenlang plaats en zijn niet nieuw, zegt defensie-expert Patrick Bolder van het The Hague Centre for Strategic Studies. "In 2022 had je al de aanval op de Kertsj-brug, en daarna drone-aanvallen op Russische schepen in de Zwarte Zee."

Wat wél nieuw is, is dat Oekraïne er in slaagt om steeds verder van het eigen land Russische doelen te treffen, zoals de tanker uit de Russische 'schaduwvloot' bij Libië. "Om dat te bereiken heeft Oekraïne óf een drone gebruikt die op duizenden kilometers afstand kan toeslaan, of ze zijn ook drones gaan gebruiken die gelanceerd worden van reguliere koopvaardijschepen", zegt defensie-expert Erik Stijnman van Instituut Clingendael. "Hoe dan ook is het een bijzondere ontwikkeling."

Geen game-changer

Zulke aanvallen zullen de situatie aan de frontlinie niet direct doen kantelen, benadrukken defensie-deskundigen tegenover de NOS. "Ik ben niet zo van de gamechangers", zegt oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif. Maar ze hebben wel degelijk effect op het vermogen van Rusland om oorlog te voeren, zegt hij: "Met zulke 'diepe operaties' in vijandelijk gebied slaagt Oekraïne er al langer in om de logistieke lijnen van het Russische leger aan te tasten. En nu beschadigen ze dus ook het verdienmodel van de Russen: de productie en export van olie."

De Russische capaciteit om olie te produceren is door Oekraïense aanvallen al met zo'n 20 procent afgenomen, zegt Bolder. En dat levert niet alleen problemen op voor de Russische oorlogsmachine. "Het is een gigantisch land, en ze hebben nu al moeite alle regio's van benzine te voorzien. De prijzen zijn gestegen, er staan rijen bij tankstations, en de economie staat er in zijn algemeen slecht voor. Dat vergroot de angst onder gewone Russen: welke gevolgen gaan wij op een gegeven moment voelen?"

Uitputtingsslag

Alle experts die de NOS sprak hebben het over een 'uitputtingsoorlog' die nu woedt tussen beide landen. Rusland teistert de Oekraïense energievoorziening en valt burgerdoelen aan, in de hoop de ruggengraat van burgers en bestuurders te breken. Oekraïne doet hetzelfde bij de Russische olie-industrie. Ze móeten wel, want aan het front verschuift er weinig meer. "Op de grond krijgt Oekraïne de oorlog niet gewonnen", zegt Stijnman, "en dus grijpen ze naar doelen op afstand."

Nieuwsuur onderzocht de impact van die Oekraïense aanvallen:

"Aan de andere kant zijn de Russen ook nauwelijks meer in staat om terrein te winnen", zo zegt De Kruif. "Dat zie je bij steden als Koepjansk en Slovjansk, die ze maar niet veroverd krijgen."

Bij de stad Siversk hebben de Russen 40 maanden nodig gehad om 20 kilometer vooruit te komen, vult Bolder aan. "Rusland heeft nu bijna 1,2 miljoen militairen verloren. Het land heeft nog steeds minder Oekraïens grondgebied in handen dan vlak na de invasie in 2022. Ze hebben de oorlog eigenlijk al verloren, maar Poetin wil en kan niet meer terug."

Onderhandelingen

Van de 'vredesonderhandelingen' die nu onder Amerikaanse druk gevoerd worden met Oekraïne en Rusland, los van elkaar, hoeven we in ieder geval weinig te verwachten. "Poetin heeft zichzelf aan de onderhandelingstafel gebluft door te verwijzen naar militaire successen die er niet zijn", aldus de Kruif, "en te suggereren dat een doorbraak van Russische kant aanstaande is. Als die bluf uitkomt, krijg je weer een heel ander verhaal."

Hoe dan ook slaan de onderhandelingen nergens op, stelt Bolder: "De onderhandelingen tussen Russen en Amerikanen worden gevoerd tussen zakenlui onderling, die het vooral hebben over zakelijke belangen. Met Oekraïne wordt vooral onderhandeld over militaire zaken, over het afstaan van grondgebied en dergelijke. Ze hebben het over totaal verschillende zaken, en die werelden zullen nooit bij elkaar komen."

Welke kant gaat de oorlog dan op, blijft het de patstelling die het nu is? "Ergens komt er een keer een 'culminatiepunt'", zegt Stijnman, een moment waarop al die losse aanvallen ineens optellen tot een doorbraak. "Het is alleen lastig te voorspellen wanneer en aan welke zijde."

China voert voorlopige importheffingen van bijna 22 tot ruim 42 procent in op bepaalde Europese zuivelproducenten. FrieslandCampina behoort tot de zwaarst getroffen bedrijven. De Chinese maatregel vloeit voort uit een Chinees onderzoek naar Europese zuivelproducten, waarschijnlijk uitgevoerd in een reactie op Europese heffingen op Chinese elektrische auto's.

Volgens het Chinese ministerie van Handel heeft de binnenlandse zuivelindustrie "substantiële schade" ondervonden door gesubsidieerde Europese zuivel. Het onderzoek loopt sinds augustus vorig jaar en kijkt specifiek naar kazen en ongezoete room. Het grootste zuivelexportproduct van Nederland naar China, babymelkpoeder, valt er niet onder.

Elektrische auto's

Het onderzoek is destijds gestart om Europese landen tegen elkaar uit te spelen, zeggen diplomaten en experts. De Europese Commissie kondigde in 2024 heffingen aan op Chinese elektrische auto's, waarover toen nog gestemd moest worden door de lidstaten. Door anti-subsidieonderzoeken te starten tegen Europese voedselproducten zoals zuivel, varkensvlees en cognac, probeerde China de stemming te beïnvloeden. De heffingen op Chinese elektrische auto's kwamen er wel vorig jaar.

Het afgelopen jaar is de handelsrelatie tussen de EU en China zwaar onder druk komen te staan. China produceert meer dan de eigen markt kan opnemen en dumpt goederen op de Europese markt, wat de Europese Commissie ziet als een groot probleem. Bovendien zette het land de monopoliepositie op het gebied van zeldzame aardmetalen in als wapen tijdens de onderhandelingen dit jaar.

Maar ook tussen Nederland en China liep de spanning op, nadat demissionair minister Karremans ingreep bij Nexperia en zich de woede van Peking op de hals haalde.

FrieslandCampina is het enige Europese zuivelbedrijf dat na deelname aan het onderzoek de hoogste importheffing heeft gekregen. Een woordvoerder van FrieslandCampina zegt kennis te hebben genomen van het onderzoek en zich te kunnen voorstellen dat ook andere handelsfactoren een rol speelden bij de beslissing om het Nederlandse bedrijf de hoogste heffing toe te kennen.

Eigen zuivel eerst

Europese zuivelbedrijven heffingen opleggen is ook een uitgelezen kans om meer vaart te zetten achter de ontwikkeling van de eigen zuivelsector in China. Zuivelproducten worden door de Chinese overheid al lange tijd gezien als een sleutel voor economische ontwikkeling. Omdat de productie ervan relatief weinig middelen vereist vergeleken met vlees, vormt de zuivelsector een belangrijke pijler voor voedselzekerheid. Daarom zet China al jaren in op het vergroten van de binnenlandse zuivelproductie en consumptie, om zo minder afhankelijk te zijn van importen.

In algemene zin lijkt dat te lukken. De Chinese import van zuivel piekte in 2021, sindsdien is het aandeel van buitenlandse zuivel in de totale consumptie gedaald van ongeveer 10 naar 6 procent. Voor kaasproducten ligt dit echter anders. De consumptie van buitenlandse kaas in China steeg vorig jaar fors, zo komt naar voren uit cijfers van het Japanse onderzoeksbureau Ashu.

Varkensvlees importheffing

In juni vorig jaar startte China ook een anti-subsidieonderzoek naar geïmporteerde bijproducten van varkensvlees en varkens afkomstig uit de Europese Unie. In september stelde het Chinese ministerie van Handel voorlopige heffingen van 15,6 tot 62,4 procent in. De hoogte van de heffing werd per bedrijf bepaald.

Na onderhandelingen met de betrokken partijen kondigde China vorige week definitieve antidumpingheffingen van bijna 5 tot bijna 20 procent aan. Die heffingen zijn dus flink omlaag gegaan ten opzichte van wat er eerst werd aangekondigd. Ze zijn nu van kracht voor een periode van vijf jaar.

China zal op 21 februari de definitieve antidumpingheffingen voor zuivelproducten bekendmaken.