NOS Nieuws - Algemeen

Warmtebedrijf Ede heeft boomstammen uit het noorden van Schotland naar Nederland vervoerd, terwijl het bedrijf naar eigen zeggen uitsluitend duurzaam verkregen hout gebruikt. Dat blijkt uit onderzoek van Omroep Gelderland.

Boomstammen werden uit Schotland per schip naar Nederland gebracht, om hier te worden versnipperd en verbrand om huizen te verwarmen. In 2022 kwam een vrachtschip met meer dan 10.000 boomstammen aan in de haven van Moerdijk - zo'n 800 kilometer verderop.

In het duurzaamheidsverslag van het bedrijf uit Ede is te lezen dat het hout dat jaar uit een gebied met een straal van maximaal 150 kilometer rondom Ede is gehaald. Volgens het bedrijf is een grotere afstand ongewenst in verband met duurzaamheid. Het bedrijf zou een bijdrage willen leveren aan de energietransitie en daarom alleen hout rondom Ede verwerken.

Persoonlijke goedkeuring

Het warmtebedrijf haalde het hout uit Schotland binnen via importbedrijf Teredo uit Boxtel. Het hout werd vervolgens naar een leverancier gebracht. "De afstand tussen Ede en die leverancier wordt genoemd in het duurzaamheidsverslag", zei een medewerker van het warmtebedrijf in eerste instantie tegen de regionale omroep. "Waar de bomen daadwerkelijk hebben gestaan, is voor ons niet inzichtelijk."

Maar Omroep Gelderland heeft documenten in handen waarin staat dat de directeur van het bedrijf persoonlijk goedkeuring heeft gegeven voor de import uit Schotland. Daarop bevestigde het bedrijf dat dat inderdaad gebeurd is.

Certificaat

Het gebruikte importbedrijf beschikt niet over het zogenoemde Better Biomass-certificaat, terwijl Warmtebedrijf Ede in zijn duurzaamheidsverslag van 2022 stelt dat zij alleen in zee willen gaan met leveranciers die beschikken over dat certificaat. Het certificaat wordt vrijwillig verkregen en gaat over de duurzaamheid van biomassa.

Hout dat wordt gebruikt voor biomassa moet volgens het Better Biomass-certificaat aan een aantal eisen voldoen. Zo mag het niet illegaal zijn gekapt en moeten na de oogst nieuwe bomen worden geplant. Ook mag het hout niet van een verre locatie komen vanwege de uitstoot die daarmee gepaard gaat. Bedrijven met het certificaat worden jaarlijks gecontroleerd op naleving van deze regels.

Het importbedrijf dat is gebruikt om het hout naar Nederland te brengen, Teredo, heeft het Better Biomass-certificaat niet en dus is het onduidelijk of het hout duurzaam geoogst is.

Warmtebedrijf Ede heeft daarmee niet alleen verzwegen waar het hout in 2022 daadwerkelijk vandaan kwam, maar dat hout is mogelijk dus ook niet duurzaam gekapt.

Verbeteringen

Volgens Warmtebedrijf Ede klopt het dat er niet-gecertificeerde biomassa is gekocht en gebruikt in de biomassacentrales in Ede, Amersfoort en Almere. "Maar zowel met als zonder deze certificering blijven al onze biogrondstoffen duurzaam volgens strikte eisen", zegt een woordvoerder. Voor zover bekend is er niet nog meer hout per schip aangevoerd.

De woordvoerder zegt dat er verbeteringen zijn doorgevoerd binnen het bedrijf. "We hebben onze inkoopprocedures aangescherpt en waarborgen dat we gecertificeerde biogrondstoffen leveren naar onze installaties."

In het nieuwe verkiezingsprogramma van D66 zet de partij de D van Democraten weer centraal. D66 vindt dat de democratie en onze veiligheid onder druk staan en komt met ideeën om de macht beter te spreiden en de controle erop te verbeteren.

De partij wil de Tweede Kamer uitbreiden van 150 naar 260 leden en vindt dat er regels moeten komen om de interne structuren van partijen democratischer te maken. Bewindspersonen moeten als het aan D66 ligt een spreekuur krijgen en de Tweede Kamer moet soms buiten Den Haag gaan vergaderen. Met burgerfora en jongerenfora moeten mensen meer invloed krijgen, vindt de partij.

Ook moet iedereen betere toegang tot de rechtstaat krijgen en moeten onafhankelijke toezichthouders zoals de Autoriteit persoonsgegevens en de Autoriteit Consument en Markt voldoende middelen krijgen om hun waakhondfunctie te kunnen vervullen.

Land boven partij

D66, dat tot een jaar geleden nog deel uitmaakte van het vorige (demissionaire) kabinet vindt het tijd voor een nieuwe koers. "De politiek blijft hangen in stilstand. Ruziemakers bepalen de toon en roepen vooral wat niet kan", zegt partijleider Jetten.

Partijbelangen mogen het niet winnen van het landsbelang, zegt D66, die de komende verkiezingen ziet als "het moment om het tij te keren". De partij ziet gelijkenissen met de tijd waarin D66 werd opgericht. "Onze partij is opgericht om de status quo te doorbreken. Dat is vandaag net zo hard nodig als in 1966."

Tien nieuwe steden

Het woningtekort vindt de partij net als veel andere partijen daarnaast één van de grootste problemen. Het idee om geheel nieuwe steden te bouwen kreeg al voor het verschijnen van het verkiezingsprogramma aandacht. Met tien nieuwe steden aansluitend op al bestaande voorzieningen van andere steden zou het woningtekort moeten worden aangepakt. Als eerste zou een eiland moeten worden gemaakt tussen Amsterdam en Flevoland: IJstad. Weilanden en landbouwgrond zouden voor de andere nieuwe steden moeten wijken.

Klimaat en onderwijs, als vanouds belangrijke speerpunten voor de partij, komen minder prominent maar ook uitgebreid aan bod. Op deze thema's wil de partij fors investeren in onder meer het verduurzamen van woningen en het centraal stellen van de leraar.

Op het thema gezondheidszorg valt op dat de partij in discussie wil over het doorbehandelen van patiënten. "In goed en zorgvuldig overleg kan soms besloten worden dat behandelen de kwaliteit van leven niet vergroot."

Europees migratiepact

Op het gebied van asiel en migratie wil de partij het Europese migratiepact volgen. Over anderhalf jaar wordt dat officieel van kracht met nieuwe regels voor de Europese asielprocedure, de opvang van migranten en solidariteit tussen de EU-lidstaten.

Verder wil D66 kijken naar manieren om "slimmer te straffen". Rechters zouden de keuze moeten krijgen om langere taakstraffen of elektronische detentie als alternatieven in te zetten voor korte celstraffen. Celstraffen maken volgens de partij vaak "meer kapot dan de straf rechtvaardigt".

Hoe de plannen van D66 betaald moeten worden, staat nog niet in het concept verkiezingsprogramma en wordt mogelijk duidelijk na de doorrekening van de plannen door het CPB. Tegen de NOS zegt Jetten dat de plannen wat hem betreft niet betaald worden door hogere belastingen. De grote investeringen voor woningen, wegen en onderwijs worden vooral betaald uit een nog op te richten Nationale Investeringsbank.

Het verkiezingsprogramma wordt ook nog voorgelegd aan de leden, op 4 oktober kunnen die er in Den Bosch over stemmen.

Andere punten uit het D66 concept verkiezingsprogramma:

Het grondpersoneel van KLM legt woensdag het werk neer. Vakbonden CNV en FNV hebben een staking aangekondigd omdat ze boos zijn over het cao-akkoord dat KLM heeft gesloten met kleinere vakbonden. Woensdag 10 september van 08.00 tot 10.00 uur gaat het personeel staken en een week later volgt een nieuwe staking die vier uur duurt.

In juni liep het ultimatum dat de bonden hadden gesteld af. Ze wilden toen ook al staken, maar de rechter zette daar toen een streep door. Volgens de rechtbank zou een staking leiden tot veiligheidsrisico's. De geplande staking was in de vakantieperiode en dicht op de NAVO-top in Den Haag.

FNV-bestuurder John van Dorland verwacht niet dat KLM opnieuw naar de rechter stapt. De vakbonden hebben een veiligheidsoverleg gehad met Schiphol en KLM. "Ze hebben tijd genoeg om voorbereidingen te treffen. De medewerkers blijven bij Schiphol, dus bij calamiteiten kunnen ze terug naar werk", vertelt Van Dorland.

Langer wachten

Of reizigers er veel last van gaan krijgen, is nog niet duidelijk. "Vluchten gaan aankomen en mensen moeten misschien wat langer wachten. Het zal effect hebben, maar hoe groot het effect is, moeten we afwachten", zegt Van Dorland. KLM laat in een reactie weten dat ze bezig zijn de gevolgen van de staking in kaart te brengen.

De bonden eisen koopkrachtbehoud, een zwaarwerkregeling voor alle zware beroepen en meer vaste banen. KLM zegt teleurgesteld te zijn vanwege de aangekondigde staking. "Er ligt een goed onderhandelingsresultaat op tafel. FNV en CNV zijn uitgenodigd om zich daarbij aan te sluiten", laat een woordvoerder weten.

Voor veel Nederlanders zijn het communisme en het socialisme iets uit het verleden. Toch zien wetenschappers dat de interesse van jongeren in deze ideologische stromingen toeneemt. "Dat er sprake is van groei, kun je ontegenzeggelijk stellen", zegt politicoloog Merijn Oudenampsen van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Hij houdt zich bezig met de opkomst van ideologieën en politieke ideeën.

Internationaal onderzoek uit 2024 laat in heel Europa een groei aan interesse zien, met name bij de babyboomgeneratie en vervolgens ook onder millennials, vooral in Zuid-Europa. Volgens Oudenampsen is de toegenomen interesse niet gek. "Er is onder jongeren polarisatie gaande. Dat zie je aan de linkerkant van het politieke spectrum, maar ook aan de rechterkant."

Hoewel er dus een kleine toename op links te zien is, zijn veel meer Nederlandse jongeren rechts-georiënteerd. Dat bleek ook uit het stemgedrag bij de laatste verkiezingen, toen 35 procent van de jonge mannen op een radicaal-rechtse partij stemde.

"Dat beide kanten groeien, versterkt elkaar. De huidige ontwikkeling van het kapitalisme, met groeiende ongelijkheid en de toenemende macht van miljardairs en techbedrijven, maakt een radicalere politiek ook logischer", zegt Oudenampsen.

Jongerenbewegingen

De Communistische Jongerenbeweging (CJB) en socialistische jongerenvereniging ROOD zeggen ook dat het aantal sympathisanten stijgt. "Ik kan me nog herinneren dat we protesten organiseerden waar we met twintig man stonden, nu vormen we blokken met honderden demonstranten", zegt CJB-bestuurslid Hidde Talsma.

Ook ROOD ziet dat de opkomst bij demonstraties toeneemt. "Op de anti-NAVO-demonstratie, die we tijdens de top mede-organiseerden, kwamen meer dan 5000 mensen af", zegt voorzitter Crystal van Kalmthout. ROOD was vroeger de jongerenbeweging van de SP, maar werd in 2021 afgestoten vanwege de communistische koers van de jongeren.

Socialisme en communisme?

Socialisme en communisme zijn stromingen die de productiemiddelen, zoals bedrijven en grond, in gemeenschapsbezit willen brengen. In en na de Eerste Wereldoorlog ontstond een duidelijke tegenstelling tussen de meer gematigde sociaaldemocratie, die de parlementaire democratie aanvaardde en via geleidelijke hervormingen de scherpe kanten van het kapitalisme probeerde af te halen, en het radicale communisme dat het privébezit wilde afschaffen en streefde naar een dictatuur van de arbeidersklasse, in de praktijk een dictatuur van de communistische partij.

Op de website zegt ROOD te strijden voor de emancipatie van de mensheid. "Dat betekent een einde aan de klassenmaatschappij en een einde aan alle andere vormen van onderdrukking", zo valt er te lezen.

ROOD-voorzitter Van Kalmthout: "Jongeren zien dat het systeem niet meer werkt. Voorbeelden daarvan zijn de huizenprijzen, de opwarmende aarde en de genocide in Gaza. Daar heeft de gevestigde politiek geen antwoord op."

Communistische memes

Politicoloog Oudenampsen ziet de groei ook op sociale media. "Daar zijn allerlei kleine gemeenschappen waar bijvoorbeeld communistische memes gedeeld worden." Het blijft ook niet tot sociale media beperkt. "Er worden momenteel talloze boeken over dit onderwerp gepubliceerd."

Volgens André Gerrits, emeritus hoogleraar Russische geschiedenis aan de Universiteit Leiden, zijn de twee stromingen inmiddels dichter bij elkaar gekomen. "Origineel viel alles onder de noemer socialisme, maar rond de Eerste Wereldoorlog viel dat uit elkaar", zegt Gerrits. "De communisten wilden revolutie, terwijl de socialisten en sociaaldemocraten verandering wilden via de parlementaire weg."

Beide Nederlandse jeugdverenigingen willen nu verandering teweeg brengen op een vredige manier. ROOD wil dat doen via het democratische bestel en, net als de CJB, ook door buiten het parlement actief te zijn en "jongeren te organiseren waar ze wonen, werken en naar school gaan".

Drukke zomerkampen

Beide jongerenorganisaties zien het toegenomen enthousiasme terug in hun ledentallen. "Vroeger steeg dat bij ons vaak met vijftig per jaar, maar vorig jaar verdubbelde ons ledental", aldus Van Kalmthout. "Een jaar geleden waren het er nog minder dan driehonderd en nu iets meer dan zeshonderd."

Het CJB houdt het ledenaantal niet centraal bij, maar ook Talsma ziet groei. "Op ons zomerkamp komen bijna tweehonderd mensen af. Dat waren er vijf jaar geleden nog maar twintig." Beide organisaties openden het afgelopen jaar bovendien allerlei nieuwe regionale afdelingen.

Het communisme maakte in de Sovjet-Unie vele miljoenen slachtoffers, voornamelijk onder dictator Jozef Stalin. Het bekendste symbool van de ideologie zijn de hamer en sikkel. De CJB gebruikt dat symbool ook. "Jongeren voelen de historische belasting minder, het is voor hen vooral een symbool van hun radicale politieke opvatting", zegt Gerrits.

De Hebban Debuutprijs gaat dit jaar naar de schrijver Manik Sarkar. Hij krijgt de literaire prijs voor het boek Ossenkop. Dat is een tragikomisch verhaal over een ambitieuze dorpsslager dat zich afspeelt in de veranderende Nederlandse samenleving van de jaren 70.

De Hebban Debuutprijs, georganiseerd door lezerscommunity Hebban.nl, bestaat sinds 2016. Het is een aanmoedigingsprijs voor nieuwe auteurs van Nederlandstalige fictie. Volgens de organisatie is het de enige juryprijs van Nederland en Vlaanderen waarop ook lezers een grote invloed hebben.

Een jury van ruim honderd lezers selecteert uit een lijst van vijftien boeken vijf titels. Een vakjury, bestaande uit boekverkopers, bibliotheekmedewerkers en Hebban-redacteuren, kiest vervolgens het beste debuut uit die shortlist. Aan de prijs is een geldbedrag van 1500 euro verbonden.

Stijlvast en trefzeker

De jury van de Hebban Debuutprijs vindt dat Ossenkop "met stijlvaste en trefzekere pen" is geschreven en diepe indruk maakt. "De subtiele humor en mooie, zorgvuldige beschrijvingen zorgen ervoor dat zijn vertelstem op iedere pagina duidelijk herkenbaar aanwezig is. Het boek voelt volledig af, alsof er lang aan geschrapt en geschaafd is tot precies datgene overblijft wat de auteur wil vertellen; en geen woord meer."

De 51-jarige Sarkar kreeg de prijs vanochtend thuis in Amsterdam uitgereikt door een van de juryleden, live in de uitzending van Goedemorgen Nederland. "Superleuk, het blijft een kans van één op vijf dus ik ben superblij", zei de winnaar.

Het boek won in april ook al de Hans Vervoort-prijs voor verhalend proza "van neerslachtige en toch opbeurende aard".

Andere genomineerden

De andere genomineerden voor de prijs waren de boeken Lentekind van Harmen van Liemt, Oroppa van Safae el Khannoussi, Rouwdouwers van Falun Ellie Koos en Veronderstellingen van Jorik Leemans.

Eerdere winnaars waren onder anderen Lize Spit, Roxane van Iperen en Antoinette Beumer.

PostNL wil af van de wettelijke verplichtingen om de post te bezorgen. Daarmee reageert het bedrijf op een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). Dat oordeelde vanochtend dat de overheid PostNL geen subsidievoorschot van 30 miljoen euro hoeft te betalen.

PostNL had het kabinet daarom gevraagd, omdat het bedrijf verlies lijdt op de brievenbezorging. De kosten stijgen structureel en de hoeveelheid post is met 70 procent gedaald sinds 2009. De postbezorging is daarom niet meer rendabel, zegt PostNL, maar omdat het een wettelijke taak is, kan het bedrijf er niet zomaar mee stoppen.

Het kabinet weigerde financiële steun te geven, waarop PostNL naar de rechter stapte. Volgens de voorzieningenrechter is niet gebleken "dat de financiële situatie van PostNL zo nijpend is", dat het kabinet moet overgaan tot financiële steun. Er kan volgens de rechter ook worden gekozen voor andere maatregelen, zoals versobering van de postvoorziening.

'Onhoudbare situatie'

Volgens PostNL is er nu een "onhoudbare situatie" ontstaan, omdat het verplicht is om vijf dagen per week de post op te halen uit ruim 10.000 brievenbussen en daarvan 95 procent binnen een werkdag te bezorgen. Het bedrijf heeft demissionair minister Karremans van Economische Zaken verzocht om binnen twee maanden te reageren.

PostNL vraagt in totaal om 68 miljoen euro aan overheidssteun. In deze uitspraak ging het om een voorschot van twee keer 15 miljoen euro, voor dit jaar en volgend jaar.

De rechter begrijpt de zorgen van PostNL wel, maar zegt dat het aan de minister en de wetgever is om passende maatregelen te nemen. Zo heeft minister Karremans versoepeling van de regels aangekondigd, maar volgens PostNL blijft een passende oplossing al jaren uit.

Reactie minister

Minister Karremans is niet van plan om de wettelijke verplichting bij PostNL te laten vallen. "De postdienst is belangrijk voor rouwkaarten bijvoorbeeld. Ik ga Nederlanders niet de dupe laten worden van een machtsstrijd tussen PostNL en mij", zegt hij. "PostNL zou het niet moeten laten hangen op 15 miljoen en ze hebben ook niet kunnen aantonen dat het zo nijpend is."

Volgens de minister zijn er andere oplossingen mogelijk: "Ik heb altijd gezegd dat het kabinet maatregelen kan nemen om de deadlines te verruimen. Ik heb al aangekondigd dat te willen doen en op die koers zit ik nog steeds."

Karremans besloot eerder al dat PostNL per 1 juli 2026 brievenbuspost niet langer binnen 24 uur hoeft te bezorgen, maar binnen 48 uur. PostNL zei toen al dat de verruiming van de bezorgtijd niet genoeg is om het bedrijf uit de financiële problemen te helpen.

De prijs voor een huurwoning is in juli dit jaar gestegen met gemiddeld 4,9 procent, meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers. De stijging is lager dan een jaar geleden. Toen stegen de prijzen met 5,4 procent, de grootste gemiddelde huurverhoging in 30 jaar tijd.

Dit jaar vallen de cijfers niet veel lager uit. Met name de huurprijzen van de sociale huurwoningen in het bezit van woningcorporaties zijn hard gestegen. De corporaties hebben ongeveer twee derde van die huurwoningen in handen. Daar gaat het dit jaar om een gemiddelde prijsstijging van 5,1 procent.

Sociale huurwoningen van overige verhuurders stegen iets minder hard, met ongeveer 4,7 procent.

Vrije sector

In de vrije huursector stegen de huren minder hard dan in de sociale huursector. Daar gaat het om een stijging van 4,4 procent. Ook dat is lager dan vorig jaar, toen de vrije sectorhuur nog met 5 procent steeg.

Of een huurwoning wordt aangemerkt als sociale huurwoning of vrije sectorwoning hangt onder andere af van de prijs van de woning. Bij de start van een huurcontract moet worden bekeken hoeveel punten de woning waard is. Op basis daarvan wordt een huurprijs vastgesteld.

Komt de prijs boven de 1185 euro uit dan wordt de woning aangemerkt als vrije sector-woning. Woningen onder de 900 euro worden aangemerkt als sociale huurwoning. Als de waarde daartussen valt, wordt het huis aangemerkt als middenhuurwoning.

Huurbevriezing

Dit jaar was er sprake van dat er een huurbevriezing zou komen. De toenmalige coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB sprak af dat de huren van sociale huurwoningen in juli dit jaar en volgend jaar niet omhoog zouden gaan.

Dat leverde verzet op van de woningcorporaties. Door misgelopen huurinkomsten, zouden zij minder woningen kunnen bouwen, was hun verweer. De corporaties stapten naar de rechter om de huurbevriezing aan te vechten.

Na de val van het kabinet trok demissionair minister Keijzer de huurbevriezing in en konden de huren in de sociale sector worden verhoogd.

In het oosten van Afghanistan zijn opnieuw bevingen en naschokken geweest na de zware aardbeving van zondagavond. Het leidt tot de vrees dat het dodental nog verder oploopt.

De laatste beving had een kracht van 5,4 en trof het zuidoosten van Afghanistan. De aardbeving van zondagavond laat lokale tijd had een kracht van 6,0 en veroorzaakte veel schade in de oostelijke provincies Kunar en Nangahar, bij de grens met Pakistan. Dinsdag volgde een nieuwe beving met een kracht van 5,5.

Cijfers over het dodental lopen uiteen. De Taliban hebben het over 2205 doden terwijl de Verenigde Naties het nu houden op 1368 doden. Een getuige zegt tegen persbureau Reuters dat er voortdurend naschokken zijn.

Hulpverlening

Het Taliban-regime heeft de internationale gemeenschap om hulp gevraagd. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zegt dat er dringend vier miljoen dollar (omgerekend ruim 3,4 miljoen euro) nodig is voor levensreddende gezondheidszorg.

Volgens het Rode Kruis is er ruim 26 miljoen euro nodig voor hulp aan slachtoffers. Met het geld wil de Afghaanse hulporganisatie Rode Halve Maan (de zusterorganisatie van het Rode Kruis) slachtoffers voorzien van medische hulp, voedsel en onderdak.

Het Rode Kruis meldt dat hulpverlening in het aardbevingsgebied "ontzettend lastig" is vanwege het onherbergzame landschap, wegen die door puin zijn geblokkeerd en nieuwe naschokken.

Zuid-Azië-correspondent Devi Boerema:

"Het is heel onduidelijk hoeveel mensen zijn omgekomen. Dat komt doordat het gebied slecht bereikbaar is en mensen volgens islamitisch gebruik snel begraven worden. Het is wel duidelijk dat er veel mensen geraakt zijn.

De Taliban vragen voornamelijk om financiële hulp. Doordat veel landen de banden met de Taliban hebben verbroken, is er een groot tekort aan fondsen voor noodhulp."

Na het 80-jarig bestaan vorig jaar viert de Benelux Unie dit jaar opnieuw een feestje: 65 jaar geleden trad "de opheffing van grenscontroles voor personenverkeer" tussen Nederland, België en Luxemburg in werking. In de decennia erna verdwenen geleidelijk steeds meer grenscontroles in Europa.

Genoeg reden om vandaag het glas te heffen, vindt de Unie. Maar valt er nog wel wat te vieren? Want de grenscontroles zijn op veel plaatsen terug.

In het Gelderse grensdorp Beek bijvoorbeeld. Sinds aan de Duitse kant op de A12 de controles op illegale migranten begonnen, nemen veel automobilisten de kleine grensovergangen in Beek. Gevolg: een verkeerschaos door vastlopend sluipverkeer, roekeloos rijgedrag, bijna-botsingen, scheldkanonnades en, als het erg lang stilstond, wildplassers.

Landbouwsluis

Uiteindelijk nam de gemeente Montferland een drastisch besluit: een volledige afsluiting van de grensovergangen in het dorp voor automobilisten.

De afgelopen maanden werden andere oplossingen uitgeprobeerd, zoals eenrichtingsverkeer en de inzet van verkeersregelaars. Dat voldeed niet. Nu komt er een landbouwsluis. Daar kunnen alleen wandelaars, fietsers, tractoren en nooddiensten doorheen.

De afsluiting betekent voor de lokale bevolking kilometers omrijden als ze in Duitsland willen tanken of winkelen, maar er is geen keus, zegt wethouder Jeanette Derksen. "Men heeft ergens een beslissing genomen waar wij overlast van hebben. Als die grenscontroles er niet waren, zouden wij in het weekend geen verkeersregelaars en afzettingen nodig hebben."

Derksen ziet ook liever geen gesloten grensovergangen. Ze pleit voor slimmere manieren om ervoor te zorgen dat de grenscontroles minder overlast veroorzaken, dan kunnen de landbouwsluizen, die nog niet zijn geplaatst in afwachting van een bezwaarprocedure, zo weer weg.

"Je kunt bijvoorbeeld meer mobiele controles houden verder weg van de grens. Dat is niet aan ons, maar kenbaar maken we het zeker. Hoe maakt niet uit, als er maar meer verkeer kan doorrijden met meer snelheid, zodat automobilisten op de snelweg blijven."

Ook oud-politicus Frans Weekers, de hoogste baas van de Benelux Unie, is ongelukkig met de heringevoerde grenscontroles. Ook binnen de Benelux komen er meer, nu België begint met extra controles in treinen en bussen. En dat terwijl de open grenzen in Europa juist hier zijn ontstaan. "Ik ben geboren in Weert, een grensstadje. Toen ik heel klein was stond er nog een douanepost tussen Nederland en België."

Rond 1970 verdwenen bijna alle douaneformaliteiten, maar alleen in de Benelux. "Toen ik jaren later met mijn kleine Kevertje naar Italië ging, zag je nog steeds lange rijen. Alles moest eruit bij de Duitse douane. En in Zwitserland opnieuw en in Italië opnieuw. Nu zie je op bijna alle vliegvelden bordjes met Schengen en non-Schengen."

Het vrije verkeer heeft Nederland veel welvaart gebracht, benadrukt Weekers. "Dat moeten we koesteren. Mensen die over de grens werken en al een paar keer zo'n fuik in zijn gereden zeggen ook: het wordt nu wel heel lastig voor mij om gewoon mijn brood te verdienen. "

Weekers, oud-bewindsman van de VVD ("maar ik zit hier als neutraal secretaris-generaal") ziet tegelijkertijd "een terecht verlangen" vanuit de samenleving om illegale migratie en grensoverschrijdende criminaliteit een halt toe te roepen.

Brexit-scenario

"Maar als je dat verstandig wilt doen, doe je dat niet door die ouderwetse grenscontroles weer in te voeren", stelt hij. "Dan zeg je: kunnen wij samen met een of meer buurlanden die criminaliteit in kaart brengen? Of samen uitzoeken hoe de migratiestromen lopen en dat gezamenlijk aanpakken?"

In plaats van controles bij de grenzen ziet hij gemeenschappelijke patrouilles van meerdere landen voor zich. "En niet noodzakelijkerwijs aan de binnengrenzen van de Benelux of Schengen. Dat kan ook elders, waar de pakkans het grootst is." Door een nieuw politieverdrag gebeurt dat soms al binnen de Benelux.

Weekers waarschuwt voor een Brexit-scenario, als voorbeeld van wat er gebeurt als landen alles op eigen houtje willen doen. "Als je nu kijkt hoe die Brexit is uitgepakt: een verlies aan welvaart en een hoop gedoe aan de grens. De illusie dat we aan onze eigen binnengrenzen alles kunnen controleren, is een soort van Hansje Brinker die de vinger in de dijk probeert te steken. Daar redden we het niet meer mee vandaag."

Het vrije verkeer in de Benelux in 1960 kwam voort uit jarenlang overleg tussen de drie lidstaten:

Goedemorgen! Vandaag hoort PostNL of het subsidie krijgt voor het bezorgen van de post en de Wereldhavendagen in Rotterdam gaan van start.

Eerst het weer: Zon en stapelwolken wisselen elkaar af en in het binnenland kan een enkele bui voorkomen. Bij een matige westenwind wordt het 20 of 21 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Amerikaanse president Donald Trump is van plan vandaag een decreet te ondertekenen waarmee het ministerie van Defensie wordt omgedoopt tot het ministerie van Oorlog, meldt een functionaris van het Witte Huis.

Het is onduidelijk of de naam 'ministerie van Defensie' helemaal verdwijnt of dat het alleen om een toevoeging gaat, maar met het decreet zou defensieminister Pete Hegseth de titel minister van Oorlog kunnen gebruiken in officiële uitingen en publieke communicatie. Hegseth lijkt ernaar uit te kijken, op X plaatste de minister een bericht met in kapitalen 'department of war'.

Naamswijzigingen van ministeries zijn zeldzaam en vereisen goedkeuring van het Amerikaanse Congres, maar daar lijkt Trump weinig tegenstand te krijgen. Naar verwachting gaat de naamswijziging honderden miljoenen dollars kosten, omdat onder meer briefpapier en documenten in het Pentagon en op militaire bases gewijzigd moeten worden.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Modeontwerper en zakenman Giorgio Armani (91) is gisteren overleden. "De laatste koning van de mode", kopte een Italiaanse krant. Armani was een laatbloeier en tot op het laatst actief in zijn bedrijf. Een overzicht van zijn indrukwekkende carrière:

Fijne dag!

In Duitsland wordt vandaag de krachtigste supercomputer van Europa gepresenteerd: Jupiter. De computer kan vele honderden biljarden (vijftien nullen) berekeningen per seconde uitvoeren. Dat is vergelijkbaar met bijna een miljoen moderne smartphones, volgens het onderzoekscentrum waar Jupiter staat.

Jupiter is de op drie na krachtigste supercomputer ter wereld. In de Verenigde Staten staan drie computers die volgens een internationale standaard in staat zijn om meer dan een 1000 biljard berekeningen per seconde uit te voeren. Jupiter moet die snelheid later ook kunnen halen.

Kunstmatige intelligentie en onderzoek

Het Belgische bedrijf Textgain heeft de afgelopen maanden al gebruikgemaakt van Jupiter, vertelt directeur Guy De Pauw aan de NOS. "Om te testen of alles werkt, mogen we proefdraaien met 300.000 uur rekenkracht." Omdat Jupiter bestaat uit meerdere computers die tegelijk werken, heeft de supercomputer daar niet ook echt zoveel uur voor nodig. Grote berekeningen zijn daardoor veel sneller klaar. "We hebben nu ongeveer de helft gebruikt", zegt De Pauw.

Textgain ontwikkelt computerprogramma's om in alle officiële Europese talen scheldwoorden, dreigementen en andere haatdragende berichten op het internet te herkennen. "Een AI-programma kan dat niet vanzelf: dat moet je hem leren aan de hand van voorbeelden en instructies." Dat proces heet het trainen van AI.

"De basis maken we op Lumi, een supercomputer in Finland. De uren rekenkracht die we voor Jupiter hebben gekregen, gebruiken we om ons AI-programma bij te trainen. Daarmee maken we kleinere variaties. Bijvoorbeeld gericht op één specifieke taak, zoals het herkennen van doodsbedreigingen."

Rekenkracht van supercomputers

Supercomputers zijn niet zomaar een-op-een met elkaar te vergelijken, omdat de snelheid afhangt van het soort berekening. Een klimaatberekening is bijvoorbeeld anders dan het ontwikkelen van een AI-toepassing.

De internationale organisatie TOP500 ontwikkelde een standaard om toch een indruk te krijgen van de krachtigste computers ter wereld. Dat wordt uitgedrukt in hoeveel biljard berekeningen per seconde (petaFLOPS) de computer kan uitvoeren.

Dit soort supercomputers is vooral interessant voor wetenschappelijke berekeningen en de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie, zegt Jannis Teunissen, onderzoeker bij het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) in Amsterdam.

"Veel onderzoekers in Nederland hebben baat bij meer rekenkracht", zegt Teunissen. "Met meer rekenkracht kun je bijvoorbeeld een grotere simulatie uitvoeren of meer details meenemen in je berekening, bijvoorbeeld als je het weer op lokaal niveau goed wil voorspellen."

"Meestal is het niet zo dat je met meer rekenkracht 'opeens' een nieuw probleem kunt oplossen. Maar een stap groter of nauwkeuriger kan wel maken dat de uitkomst nuttig is. Stel dat je wil berekenen hoe de luchtstroom langs een Formule 1-auto beweegt. Met meer details wordt zo'n simulatie nauwkeuriger en betrouwbaarder, wat kan helpen om de auto zo te ontwerpen dat hij sneller gaat."

'Laten zien dat we dit in Europa kunnen'

Voor Textgain is er naast de rekenkracht nog een voordeel. "Het onderzoekscentrum van Jupiter kent de computer van binnen en buiten. Zij kunnen dus ook meekijken naar onze code en de instellingen, waardoor we uiteindelijk minder uren rekenkracht nodig hebben. Ons AI-programma is daardoor uiteindelijk sneller 'klaar'. Al zal het nooit helemaal af zijn, we zullen het moeten blijven bijtrainen."

Waarom maakt Textgain geen gebruik van supercomputers in de VS, die nog krachtiger zijn? "Dat is ook een beetje principe", zegt De Pauw. "Ik vind het belangrijk dat we ook in Europa plekken hebben om dit soort AI-programma's te ontwikkelen. Dat we laten zien dat we dit ook in Europa kunnen bouwen en niet afhankelijk zijn van de Amerikanen."

Nederland heeft ook een supercomputer: Snellius. Die is alleen bedoeld voor niet-commercieel gebruik, zoals onderzoek. Snellius heeft volgens de laatste TOP500-meting een kracht van bijna 25 petaFLOPS, maar kan in theorie bijna 38 petaFLOPs halen.

Dit jaar ging NOS op 3 daar op bezoek, zie deze video:

Twee mannen hebben de rekening van een hospice in Ermelo geplunderd en meer dan 100.000 euro uitgegeven aan luxe spullen. De diefstal kwam aan het licht toen de penningmeester de bankrekening bekeek.

Marcel Celie ontdekte dat er grote bedragen waren afgeschreven van de rekening. "Ik zag dat er betalingen waren gedaan met een bankpas van ons voor hele grote bedragen in luxe zaken in Amsterdam en Zaandam", zegt de penningmeester tegen Omroep Gelderland.

"We doen nooit pinbetalingen, we doen alles altijd digitaal", zegt Celie. De politie onderzoekt hoe de twee mannen precies aan de bankpas met de pincode zijn gekomen en denkt daarbij ook aan phishing.

De penningmeester van het hospice, een huis waar mensen die terminaal ziek zijn de laatste periode van hun leven doorbrengen, denkt dat de dieven de pinpas uit de brievenbus hebben gestolen.

Beelden getoond

Het steekt Celie dat de twee de pas "gebruikt hebben voor luxe dingen voor zichzelf" terwijl er in het hospice mensen verblijven die in hun laatste levensfase zitten. "Met dat geld zouden we dingen kunnen doen die het leven voor hen een stuk aangenamer zouden kunnen maken", aldus Celie.

In het programma Plaats Delict van RTV Oost en Omroep Gelderland zijn beelden getoond van de twee mannen die er lustig op los winkelen in Amsterdam, Zaandam en Antwerpen.

In de uitzending hieronder toont Plaats Delict beelden van de twee mannen:

De Amerikaanse president Donald Trump is van plan vrijdag een decreet te ondertekenen waarmee het ministerie van Defensie wordt omgedoopt tot het ministerie van Oorlog. Dat meldt een functionaris van het Witte Huis.

Uit het decreet, ingezien door verschillende Amerikaanse media, blijkt nog niet of het om een volledige naamswijziging gaat. Het is onduidelijk of de naam 'ministerie van Defensie' helemaal verdwijnt of dat het alleen om een toevoeging gaat.

Met het decreet zou defensieminister Pete Hegseth de titel minister van Oorlog mogen gebruiken in officiële uitingen en de publieke communicatie. Hegseth lijkt ernaar uit te kijken, op X plaatste hij een bericht met in kapitalen 'department of war'.

Naamswijzigingen van ministeries zijn zeldzaam en vereisen goedkeuring van het Amerikaanse Congres, maar daar lijkt Trump weinig tegenstand te krijgen. De Republikeinen hebben kleine meerderheden in zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden.

De BBC heeft de tekst van het decreet kunnen inzien en meldt dat daarin het volgende staat: "De naam 'Ministerie van Oorlog' brengt een sterkere boodschap van paraatheid en vastberadenheid over vergeleken met 'Ministerie van Defensie', dat alleen de nadruk legt op defensieve mogelijkheden."

Honderden miljoenen

De naamswijziging gaat naar schatting honderden miljoenen dollars kosten, omdat onder meer briefpapier en officiële documenten in het Pentagon en op militaire bases gewijzigd moeten worden.

Vanaf de Amerikaanse onafhankelijkheid in 1789 tot aan 1947 heette het huidige ministerie van Defensie het ministerie van Oorlog. Na de oorlog werden het leger, de marine en de luchtmacht samengevoegd waarna voor de naam ministerie van Defensie werd gekozen. Daarmee werd de nadruk gelegd op het voorkomen van oorlogen.

Trump suggereert al langer dat hij een naamsverandering wil doorvoeren. Vorige maand verdedigde hij het plan tegenover journalisten met de woorden: "Defensie is te defensief en we willen defensief zijn, maar we willen ook offensief zijn als dat moet." Ook Hegseth verklaarde al dat de naamswijziging "niet alleen om woorden gaat. Het gaat om de krijgersmentaliteit".

Correspondent Verenigde Staten Rudy Bouma:

"De naamsverandering is opmerkelijk, want Trump zei in zijn inaugurele reden dat hij herinnerd wil worden als vredesstichter en verbinder. Deze zomer noemde hij zichzelf op Truth Social zelfs 'vredespresident'. Maar hij sloeg direct na zijn aantreden ook oorlogstaal uit. Zo sloot hij militair geweld niet uit om het Panamakanaal en Groenland in Amerikaanse handen te krijgen.

Voor defensieminister Hegseth is het niet de eerste naamsverandering. Hij gaf ook Fort Bragg en Fort Hood hun oorspronkelijke naam terug. De regering-Biden had ze omgedoopt omdat ze zijn vernoemd naar geconfedereerde generaals, die voor behoud van de slavernij vochten. Hegseth doopte op zijn beurt een schip om dat de naam droeg van de vermoorde homoseksuele politicus Harvey Milk, uitgerekend in de Pride-maand.

Het feit dat Trump het Congres passeert bij de naamsverandering van het Pentagon past in een patroon. Zo oordeelde een rechter vorige week nog in hoger beroep dat Trump het parlement niet had mogen negeren bij het bevriezen van door het Congres goedgekeurde hulpfondsen en het invoeren van hoge importheffingen. Ook voor een luchtaanval op een vermoedelijk drugsschip in de Caribische zee was eigenlijk Congres-autorisatie nodig, zeggen juridische experts."

In Marokko is Nasser Zefzafi, protestleider van de Hirak-beweging, voor het eerst sinds zijn arrestatie in 2017 in het openbaar verschenen. Hij heeft tijdelijk verlof gekregen van zijn gevangenisstraf van twintig jaar om bij de begrafenis van zijn vader Ahmed Zefzafi te kunnen zijn.

Het is niet voor het eerst dat Zefzafi verlof had, maar deze keer kreeg hij ook de mogelijkheid om een korte toespraak te houden vanaf het dak van zijn ouderlijk huis in Al Hoceima.

Zefzafi werd in 2018 veroordeeld voor zijn rol in de Hirak-protesten die begonnen in de noordelijke Rif-regio van Marokko. Naar aanleiding van de dood van een visverkoper, Mohcine Fikri, waren er in 2016 en 2017 aanhoudende protesten in heel het land. De demonstranten eisten betere sociale voorzieningen en meer democratie.

In 2017 maakte de Marokkaanse overheid een einde aan de protesten door Zefzafi en zijn voornaamste medestanders te arresteren. De schok in Marokko was groot toen in 2018 Zefzafi en andere prominenten van de protestbeweging werden veroordeeld tot straffen van 15 tot 20 jaar, omdat ze de staatsveiligheid in gevaar zouden hebben gebracht.

Ook vanuit het buitenland kwam er kritiek. Zo leidde kritiek van de toenmalige Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Stef Blok, over de hoogte van de straffen tot een diplomatieke rel tussen Rabat en Den Haag.

Hoop op gratie

Sinds de veroordeling van de activist leeft er bij veel Marokkanen de hoop dat hij alsnog gratie krijgt en eerder vrij komt. Met het publieke optreden van vandaag is die hoop weer nieuw leven ingeblazen.

Publicist Saïd Bouddouft was vanuit Nederland nauw betrokken bij de Hirak-protesten. "De mensen verwachten toch op een of andere manier dat hij vrij gaat komen. De protesten zijn dan wel verstomd, maar dat gevoel blijft bestaan," zegt Bouddouft.

Voor het ouderlijke huis van Zefzafi verzamelde zich een menigte. Het beeld deed denken aan het protest in 2016.

Publiciste en activiste Ahlam Benali is de vrouw van één van de prominente activisten die inmiddels is vrijgekomen. Ze volgde de begrafenis vanuit Nederland op een livestream. "Het was een erg bijzonder moment. Verdrietig, maar tegelijkertijd ook blij. Verdriet om het verlies van zijn vader, maar ook blijdschap omdat de mensen Nasser Zefzafi weer even konden zien," vertelt Benali.

Veelvuldig worden beelden gedeeld van Zefzafi op het dak van zijn ouderlijk huis. Tussen de zwarte vlaggen die symbool staan voor de jaren van zijn afwezigheid, sprak hij de menigte voor het huis toe: "We hebben altijd gezegd, we zijn bereid om alles op te offeren in het belang van dit land."

Het moment van de toespraak gaf Benali vooral een gevoel van déjà-vu: "Het was emotioneel om hem weer zo tussen de mensen te zien, een opluchting en een teken dat de Hirak-beweging nog steeds leeft." De hoop en de verwachting dat Zefzafi wordt vrijgelaten, waren sterk aanwezig bij de mensen die zich bij het huis hadden verzameld, zegt Benali: "De roep om zijn vrijlating is luider dan ooit."

Volgens Bouddouft heeft de overheid een risico genomen door Zefzafi tijdens dit verlof meer vrijheid te geven. "Hij zal ongetwijfeld instructies hebben gehad voor die toespraak. Er zal hem te verstaan zijn gegeven dat hij de mensen mocht toespreken, maar dat hij het niet te gek mocht maken. Daar viel in de toespraak weinig van te merken."

'Vrije mannen en vrouwen'

Zefzafi gebruikte de toespraak vooral om het werk van zijn vader te eren. "Mijn vader is de vader van alle vrije mannen en vrouwen." Ook benadrukte hij dat zijn vader zich heeft ingezet voor heel Marokko. Ahmed Zefzafi was in de afgelopen zeven jaar de voornaamste pleitbezorger voor de vrijlating van zijn zoon en de andere veroordeelde Hirak-activisten. Aan het begin van dit jaar werd vastgesteld dat hij leed aan kanker, de ziekte waaraan hij uiteindelijk ook is overleden.

Terwijl zijn vader naar zijn laatste rustplaats wordt gebracht in het nabijgelegen stadje Ajdir, zijn er op beelden op sociale media mensen te zien met een simpel stukje papier in hun handen met daarop de tekst: 'Het volk wil Nasser vrij'.

Ook in Marokko zoeken burgers, journalisten en onderzoekers sociale media op met de vraag aan de staat om tot verzoening te komen en de Hirak- kwestie voor eens en voor altijd af te sluiten.

De twee kinderen van zangeres Angie Stone hebben een aanklacht ingediend tegen onder meer twee chauffeurs die betrokken waren bij een dodelijke verkeersongeluk in de Verenigde Staten.

De 63-jarige soulzangeres kwam in maart dit jaar om het leven toen de bus waarin zij samen met haar entourage zat, kantelde. Ze was onderweg naar huis na een optreden in de staat Alabama.

Volgens de aanklacht verloor de bestuurder van het busje, een Mercedes Sprinter, de macht over het stuur en raakte van een snelweg. Het voertuig sloeg over de kop. Stone was het enige dodelijke slachtoffer van het ongeluk.

Aanvankelijk overleefde iedereen het ongeluk en werden vijf van de negen inzittenden met hulp van omstanders uit het busje gehaald. Stone kwam om toen ze uit de Mercedes probeerde te komen en een met suiker geladen vrachtwagen op de bus reed.

Koptelefoon

Haar twee kinderen, Diamond Stone en Michael Archer, en een van de overlevenden hebben de aanklacht ingediend tegen de twee chauffeurs, de eigenaren van de bus en de vrachtwagen en de fabrikant van de vrachtwagen. Zij hebben nog niet gereageerd op de aanklacht.

De aanklagers stellen onder meer dat het waarschuwingssysteem van de vrachtwagen, dat het busje had moeten detecteren, niet goed werkte. Ook zou de vrachtwagenchauffeur met een koptelefoon hebben geluisterd naar muziek en niet hebben geremd voordat hij met ongeveer 110 kilometer per uur op het busje van Stone botste.

De bekendste hit van Stone is Wish I Didn't Miss You uit 2001:

Stone, geboren in South Carolina, begon haar carrière in de hiphopgroep The Sequence in 1979. De groep bestond uit Stone (Angie B) als leadzangeres en rapper, Cheryl Cook en Gwendolyn Chisolm. "De eerste dames in hiphop", schreef muziekblad Rolling Stone over de groep. Hun bekendste hit was Funk You Up.

In 1999 kwam haar eerste solo-album Black Diamond uit. Ze stapte van hiphop over naar R&B en soulmuziek. Haar tiende en laatste album Love Language werd in 2023 opnieuw uitgebracht.

Een paar weken voor het dodelijke ongeluk liet Stone in een bericht op Instagram weten dat ze weer "helemaal terug in de mix" was. "Er gebeurt van alles dat ik nog niet wil verklappen," zei ze. "Maar je kunt zien dat er een grote glimlach op mijn gezicht staat."

Het aantal vrouwen in bestuursposities van beursgenoteerde bedrijven is dit jaar opnieuw toegenomen. Er werden 37 vrouwelijke bestuurders en commissarissen benoemd. Dat is 38 procent van het totaal aantal nieuwbenoemde bestuurders en commissarissen. Vorig jaar was dat nog 33 procent, blijkt uit de jaarlijkse Female Board Index.

De index houdt de percentages vrouwelijke bestuurders en commissarissen van de 82 Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen bij. Hoogleraar Mijntje Lückerath is de samensteller van deze lijst.

Met opnieuw een jaar van groei, ziet ze een trend. "Ik denk dat de groei gestaag doorzet met name bij de vrouwelijke bestuurders. Die hadden vorig jaar een topjaar met het aantal benoemingen, dat zet dit jaar door. En bij de vrouwelijke commissarissen ging het al veel langer goed." Van de 34 nieuwe bestuurders zijn er 9 vrouw, van de 63 nieuwe commissarissen zijn het er 28.

Volgens de hoogleraar heeft dat verschil te maken met het aanbod. Bestuurders geven dagelijks leiding aan een bedrijf en dat betekent dat ze vaak vanuit het bedrijf doorgroeien naar een bestuurdersrol. "De vijver waaruit je kan vissen voor nieuwe bestuurders is daarom ook kleiner", zegt Lückerath. Bij commissarissen die toezicht houden, kan een bedrijf ook iemand van buiten zoeken.

Wettelijk minimum

Sinds 1 januari 2022 geldt er een wettelijk quotum voor de raden van commissarissen bij beursgenoteerde bedrijven. Een derde moet vrouw zijn en een derde man. Van de 82 bedrijven in de lijst voldoen er 70 aan deze norm.

Er zit wel een onduidelijkheid in de wet. "In de wet staat dat zolang je niet voldoet aan die 33 procent vrouwen in de Raad van Commissarissen, de volgende benoeming een vrouw moet zijn. Daar is geen onduidelijkheid over", zegt Lückerath. "De onduidelijkheid zit 'm erin dat als je wel voldoet aan die 33 procent vrouwen in de RvC, mag je dan daarna een man benoemen, zelfs als je dan onder die 33 procent uitkomt?"

De hoogleraar ziet dat sommige bedrijven het zekere voor het onzekere nemen en iemand pas laten aftreden na de aandeelhoudersvergadering, zodat op die vergadering het percentage sowieso nog goed is. "Bedrijven die dat niet doen, nemen een groot risico, want dat kan betekenen dat die benoeming nietig is." Daarom is zij van mening dat er naar een oplossing moet worden gezocht om die onduidelijkheid weg te nemen.

Nu zijn er 17 bedrijven met minimaal een derde vrouwen in zowel de raad van commissarissen als in de raad van bestuur. Met 60 procent, het hoogste aandeel vrouwen in de gecombineerde raden, staat Wolters Kluwer samen met technologiebedrijf Hydratec op de gedeelde eerste plaats. ABN AMRO staat met 53 procent op de derde plaats.

Diversiteitsbeleid Trump

ASML en Philips hebben dit jaar de regels om diversiteit te bevorderen aangepast. Dat hebben ze gedaan vanwege een Amerikaanse wet van president Trump die bedrijven dwingt te stoppen met inclusie en diversiteit. De wet geldt voor bedrijven die opdrachten doen voor de Amerikaanse overheid. In andere landen blijft het ongewijzigd, benadrukken ASML en Philips.

Lückerath ziet het nieuwe beleid van Trump niet terug in de cijfers. "Ik denk dat een heleboel bedrijven zelf gemotiveerd zijn om die percentages omhoog te krijgen."

Toch ziet ze ook dat bedrijven die veel overheidsopdrachten hebben in Amerika wel worden geraakt en "in formele zin" terugkrabbelen met hun diversiteitsbeleid. Volgens haar zal het in de praktijk wel meevallen. "De weg op het gebied van diversiteit is nou eenmaal ingezet, zowel op het gebied van man-vrouwverdeling als bij alle andere vormen van diversiteit."

"De wereld buigt voor de laatste koning van de mode", kopt de Italiaanse publieke omroep Rai na het overlijden van mode-icoon Giorgio Armani. Iedereen kende zijn naam, al bleef hij zelf graag wat meer op achtergrond. Ingetogenheid typeerde zijn ontwerpen, én zijn karakter.

Deze maand zou hij zijn comeback maken bij de fashion week in Milaan, schreef hij op zijn 91e verjaardag, twee maanden geleden. Giorgio Armani was eerder dit jaar voor het eerst van zijn leven vanwege gezondheidsproblemen niet verschenen bij een paar van zijn eigen shows. Hij had het gemist, zei hij in de open brief die in meerdere Italiaanse kranten verscheen.

Het tekende Armani, die bij alles betrokken was. Vorig jaar nog bracht hij een nieuwe collectie uit. Achter de schermen van een show stond hij regelmatig nog even de make-up van een model bij te werken. Tot aan zijn laatste dagen hield hij zich nog bezig met zijn bedrijf, dat hij vijftig jaar heeft gerund.

Laatbloeier

Oorspronkelijk wilde hij dokter worden. Armani studeerde twee jaar geneeskunde, maar stopte daar toch mee. Toen volgde een tijdje militaire dienst, en pas daarna begon hij in de retail. Bij een warenhuis mocht hij de etalages inrichten.

Daarna begon hij als ontwerper bij enkele modehuizen. Pas toen hij 40 was richtte hij zijn eigen merk op, waarmee hij een laatbloeier mag heten. Armani zou uitgroeien tot een wereldwijd imperium, en hijzelf tot een wereldwijd icoon.

"Armani is een van de namen waar wij op school over leren", vertelt ontwerper Tess van Zalinge. "Hij combineerde de luxe materialen die je in Italië verwacht, met heel verfijnde, maar minimalistische vormen." Daarnaast maakte hij zijn werk toegankelijk voor een groot publiek. Van Zalinge: "Veel was behoorlijk onbetaalbaar, maar hij introduceerde ook kledinglijnen met een wat kleiner prijskaartje."

Armani herschreef op die manier de regels van de mode, vertelt modejournalist Susan Sjouwerman. "In plaats van de stijve en hoekige jasjes die vijftig jaar geleden de standaard waren, gebruikte hij zachtere, soepele stoffen die om het lijf gedrapeerd werden. Hij wilde niet iemand in een pak stoppen, maar een pak boetseren om iemands lijf. Soft tailoring zou dat later gaan heten."

On-Italiaans

Het pak bleef altijd centraal staan in zijn collecties. De tijdloosheid van pakken sprak hem aan. Ze gaan lang mee, je kunt ze altijd dragen en je hoeft ze niet elk seizoen te vervangen, zei hij daarover.

Die sobere, minimalistische houding maakte hem bijna on-Italiaans. Het was het tegenovergestelde van de pracht en praal waar modehuizen als Dolce&Gabbana en Versace zich mee profileerden.

Ook zijn karakter viel op door bescheidenheid. Hij deed weinig media-optredens. "Bij zijn eigen shows kwam hij snel even het podium op om een bedankje in ontvangst te nemen, en vertrok dan weer", aldus Sjouwerman. "Veel aandacht hoefde Armani niet. Hij stelde zich meer op als zakenman dan als ontwerper, en daarin was hij zeer succesvol."

Armani groeide uit tot het grootste modebedrijf van Italië, dat ook een geurenlijn, tassen en schoenen, meubels, restaurants en hotels heeft.

Correspondent Italië Angelo van Schaik:

"Italië is zijn kleermaker kwijt. Armani heeft Milaan als modestad op de kaart gezet. In de jaren tachtig werd dankzij hem zelfs Parijs even voorbijgestreefd als modemekka. Milaan werd synoniem voor stijl, elegantie en succes.

Hij heeft voor Italië heel veel betekend. Hij wordt niet voor niets 'koning Giorgio' genoemd. Ook door zijn bescheiden manier van optreden. Mensen wisten natuurlijk wie hij was, maar kenden hem eigenlijk niet. In relatieve stilte heeft hij ook kunnen bouwen aan dat enorme imperium dat Armani is geworden."

Alleen de laatste jaren kwam er een deukje in de verder smetteloze reputatie van Armani. Hij zou zijn duurbetaalde tassen laten maken in door Chinezen gerunde naaiateliers, waar mensen 14 uur per dag moesten werken voor een schamel loon. Daarmee zou Armani medeplichtig zijn aan uitbuiting. Vorige maand kreeg Armani een boete opgelegd van 3,5 miljoen euro. Het bedrijf zei daarover teleurgesteld te zijn en in beroep te gaan.

Maar vandaag druipen de superlatieven van de Italiaanse voorpagina's. De burgemeester van Milaan heeft aangekondigd dat zijn stad maandag, de dag van Armani's uitvaart, in rouw is. Komend weekend wordt hij twee dagen opgebaard in het Armani-theater. Dan kan het publiek afscheid nemen van de modepaus.

Bij een inbraak in een porseleinmuseum in de Franse stad Limoges is Chinees porselein gestolen ter waarde van zo'n 9,5 miljoen euro. Uit het nationale museum Adrien Dubouché verdwenen in totaal drie kunststukken.

De dieven sloegen afgelopen nacht toe. Rond 03.15 uur ging het alarm af. Ze sloegen een raam in, meldt France 24. Toen de bewakers en politie ter plaatse waren, ontbrak van de inbrekers ieder spoor.

Er zijn twee Chinese schalen en een vaas gestolen. De schalen komen uit de veertiende en vijftiende eeuw, de vaas uit de achttiende eeuw. Het museum omschrijft ze als "nationale schatten".

Franse media melden dat dit een van de drie gestolen kunstwerken is:

De regio-Limoges staat bekend om het porselein. In dit museum zijn dan ook duizenden porseleinen werken te zien, zowel uit de regio zelf als uit de rest van de wereld. Het is ook de plek waar de grootste openbare collectie Limoges-porselein staat.

De collectie bestaat uit 18.000 werken, is te lezen op de site van het museum. Op dit moment worden er 5.000 tentoongesteld.

De autoriteiten in Portugal hebben de identiteit van 13 van de 16 slachtoffers bekendgemaakt die bij het ongeluk met een kabeltram om het leven zijn gekomen.

Het gaat in ieder geval om vijf Portugezen, twee Zuid-Koreanen en een Zwitser. Verder zegt de politie dat er waarschijnlijk twee Canadezen, een Duitser, een Oekraïner en een Amerikaan zijn omgekomen, maar dat is nog niet zeker.

Van drie mensen is de identiteit nog niet bekendgemaakt. Dertien mensen raakten lichtgewond en tien zwaargewond. Een van de zwaargewonden is inmiddels overleden.

De politie zegt dat het onderzoek ter plekke is afgerond en dat alle autopsies op de lichamen zijn uitgevoerd. De geïdentificeerde lichamen zijn vrijgegeven aan de nabestaanden.

Tram ontspoord

De kabeltram ontspoorde gisteravond rond 18.00 uur lokale tijd. Hij was onderweg van het beroemde uitkijkpunt São Pedro de Alcântara naar het Restauradores-plein. De tram schoot naar beneden van een steile helling, ontspoorde in een bocht en botste tegen een gebouw.

Als mogelijke oorzaken worden een kabelbreuk en een defecte rem genoemd. De precieze oorzaak is nog niet duidelijk. Er zaten zo'n veertig passagiers in de wagon, van wie vrijwel niemand ongedeerd uit het voertuig kwam. Alle andere trams in Lissabon worden onderzocht op defecten.

In deze video wordt uitgelegd wat er is gebeurd:

In Portugal is voor de komende dagen nationale rouw afgekondigd. Voorlopig rijden er geen kabeltrams in de hoofdstad.

Een verlovingsring met een diamant die is gemaakt in een fabriek komt steeds vaker voor. De diamanten zijn niet natuurlijk, maar wel echt en steeds goedkoper. Gaat de synthetische diamant de natuurlijke vervangen? Deskundigen zetten er hun vraagtekens bij.

"Een natuurlijke diamant is miljoenen jaren geleden in de aarde gevormd met precies de juiste druk en temperatuur, waardoor het koolstof is omgezet tot diamantkristallen", zegt juwelier Paul Cieremans uit Den Haag. Dat maakt deze glimmende edelsteen zeldzaam en daar betaal je ook voor.

De prijs begint vanaf 5000 of 6000 euro per karaat, weet Cieremans: "Maar voor een kunstmatige diamant betaal je in een winkel vanaf 300 of 400 euro per karaat."

Een veel besproken lab-grown diamant van Zeeman past in dat plaatje, volgens Cieremans. De budget retailer verkoopt een hanger van tussen de 0,10 en 0,12 karaat voor 30 euro. De winkel wil met "de ronde, briljant geslepen diamant en een uitzonderlijke helderheid" de edelsteen toegankelijker maken voor een breed publiek, vermeldt de website.

Twintig procent marktaandeel

Zo'n tien tot vijftien jaar geleden zag je nog nauwelijks synthetische diamanten. Inmiddels hebben de technieken om kunstmatige edelstenen te produceren een enorme vlucht genomen, ziet Hanco Zwaan, edelstenendeskundige van Laboratorium Naturalis. "Hierdoor zakken de prijzen en wordt het product almaar populairder."

Inmiddels komt zo'n 20 procent van alle verkochte diamanten uit een fabriek, vermeldt de Federatie Goud en Zilver, de branchevereniging voor ondernemers in onder andere edelstenen.

Het verschil met een natuurlijke diamant kun je met het blote oog haast niet zien. Daar wordt steeds vaker misbruik van gemaakt, signaleert Cieremans: "Mensen proberen synthetische diamanten te verkopen als zijnde echte. Een natuurlijke diamant krijgt vaak een certificaat. Dat nummer wordt heel klein in de steen gelaserd, maar dat gebeurt ook steeds vaker bij synthetische."

Cieremans kan diamanten testen op echtheid, maar als hij het niet met zekerheid kan zeggen, stuurt hij de stenen naar een lab.

Kost veel energie

In zo'n lab controleert Zwaan diamanten op echtheid. "Synthetische diamanten hebben dezelfde hardheid en chemische eigenschappen als natuurlijke diamanten", zegt Zwaan. De stenen zijn binnen enkele weken cosmetisch 'gegroeid', onder hoge druk en hoge temperatuur in gigantische fabriekshallen, meestal in India of China. "Dat kost sloten met energie", zegt Zwaan.

Het is daarom niet vanzelfsprekend dat synthetische diamanten duurzamer of ethisch verantwoord zijn, beweert Zwaan. "Veel juwelenhuizen beweren dat lab-grown duurzamer en eerlijker is, maar het is afhankelijk van waar de stenen vandaan komen. Het kan wel waar zijn, maar dan wil ik een onderbouwing zien. Anders vraag ik me af: in hoeverre is er sprake van greenwashing?"

Bovendien moeten diamantmijnen zich steeds vaker aan allerlei strenge voorschriften houden om het delven netjes te doen, meent Zwaan. "Die mijnen zorgen bovendien voor een enorme werkgelegenheid in landen waar dat hard nodig is."

Chemische reacties

De steen die bij Zeeman te koop is, is gemaakt volgens de CVD-methode (Chemical Vapor Deposition). Hierbij wordt gebruik gemaakt van een gas waarbij allerlei chemische reacties plaatsvinden. Een andere veelgebruikte methode kost volgens Zeeman meer energie.

Juwelier Cieremans blijft alleen natuurlijke diamanten verkopen. Hij gaat ervanuit dat de synthetische diamant de natuurlijke ook niet gaat vervangen, maar dat beide stenen naast elkaar zullen blijven bestaan. "Maar dat hoop ik natuurlijk ook heel erg."