NOS Nieuws - Algemeen

En opnieuw staan medewerkers en leden van de FNV tegenover elkaar in de rechtszaal. Vanmiddag zitten aan de ene kant van de rechtszaal oud-politicus Lodewijk Asscher en oud-voorzitter Ton Heerts, de tijdelijke toezichthouders van de grootste vakbond van het land. Aan de andere kant zit het ledenparlement van de vakbond, met meer dan honderd vakbondsleden.

Al vrijwel het hele jaar gaat het in de vakbond vooral over interne conflicten, de organisatiestructuur en de vraag wie de macht binnen de bond in handen heeft.

De bond had dit jaar drie verschillende voorzitters en moet het nog altijd met een tijdelijk voorzitter doen. Er is nog geen zicht op een nieuwe, iemand die met een sterk mandaat mee kan praten over belangrijke dossiers zoals de duur van de werkloosheidsuitkering, bezuinigingen in de zorg, vroegpensioen en de rol van flexibele contracten.

Puinruimen

In het begin van het jaar ging het nog vooral over verwijten die FNV-bestuurders elkaar maakten, openlijk en in uitgelekte mailtjes. Die bestuurders zijn inmiddels vertrokken en nu gaat de discussie vooral over de structuur van de bond, om machtsspelletjes in de toekomst te voorkomen.

Het resultaat van een eerdere rechtszaak in het voorjaar was dat Asscher en Heerts benoemd werden door de rechter om puin te ruimen. Zij willen de manier hoe beslissingen tot stand komen veranderen. Daarbij is er geen plaats meer voor het ledenparlement, wat nu nog besluiten kan tegenhouden en bestuurders kan wegsturen.

Alleen, om dat voor elkaar te krijgen was er toestemming nodig van datzelfde ledenparlement. Dat ging daar niet in mee: een stemming eind oktober eindigde nipt in een afkeuring van het plan.

Inspraak

Volgens Lodewijk Asscher is er geen tijd te verliezen en moet het plan er nu toch echt komen. "Uitstel kunnen we ons niet veroorloven; de formatie is begonnen en de FNV moet aan tafel zitten als de plannen voor de komende jaren worden gesmeed." Daarom vraagt hij de rechter om toestemming om het ledenparlement te passeren.

Haast voelt het ledenparlement ook, maar ze vrezen dat leden te weinig te vertellen krijgen in de bond. In de plannen van Asscher en Heerts krijgt de toezichthouder de bevoegdheid om bestuurders aan te stellen en daarmee kunnen zij een belangrijke stempel drukken op de koers van de vakbond. Eerder gaven leden van het parlement aan dat er wel te praten valt als er meer garanties worden gegeven over inspraak van de leden.

Maar volgens Asscher houden leden inspraak via een nieuw op te richten bondsraad, al krijgt die minder bevoegdheden dan het huidige ledenparlement. De bondsraad kan de raad van toezicht benoemen en wegsturen, die raad krijgt vervolgens de macht om bestuurders weg te sturen. Leden kunnen in een referendum stemmen op de voorzitter.

Na vanmiddag zal de rechter waarschijnlijk een paar weken nodig hebben om tot een uitspraak te komen.

Het Drents Museum, dat begin dit jaar slachtoffer werd van een kunstroof, was gewaarschuwd voor zwakke plekken in de beveiliging. De verzekeraar had aangedrongen op sterker glas in de vitrines, maar die aanbeveling werd niet opgevolgd. Dat meldt RTL Nieuws op basis van meerdere documenten die de redactie heeft ingezien.

Drie mannen sloegen toe in de nacht van 24 op 25 januari bij het museum in Assen. Met een zwaar explosief bliezen ze een buitendeur op. Eenmaal binnen sloegen ze met sloophamers vitrines kapot. Ze gingen ervandoor met Roemeense kunstschatten die waren geleend van het Nationaal Historisch Museum in Boekarest.

De buit, met een waarde van miljoenen euro's, is nog altijd niet terecht. Wel zitten drie mannen vast voor de roof. Topstuk onder de geroofde stukken is de helm van Cotofenesti, van onschatbare culturele waarde.

De tentoonstelling met Roemeense stukken liep sinds juli 2024. Enkele weken eerder had een expert van verzekeraar Aon onderzoek gedaan naar de beveiliging bij de expositie. Volgens RTL Nieuws concludeerde de expert dat de "inbraakwerendheid" van de vitrines te laag was, "gezien de verzekerde waarde".

Het advies was om ander glas te plaatsen, met een inbraakwering van minimaal vijf minuten. Dat betekent dat inbrekers zeker vijf minuten nodig zouden hebben om het glas te vernielen. Bij de roof een half jaar later lukte de dieven dat in ongeveer drie minuten.

'Prutswerk'

Het Drents Museum verving de vitrines niet na het advies. Experts spreken tegen RTL hun verwondering daarover uit en spreken van "prutswerk". Wel volgde het museum andere beveiligingsadviezen van de verzekeraar op, zoals het plaatsen van mistmachines en het verstevigen van deuren.

Tom Cremers, expert op het gebied van beveiliging van musea, ziet ook dat de adviezen niet goed zijn opgevolgd. "Als de verzekeringsmakelaar constateert dat de vitrines niet in orde zijn, dan zou dat moeten hebben leiden tot consequenties en eisen aan de vitrines."

Toch is dat niet naar behoren gebeurd. "Het boeit mij dat de hele keten van verantwoordelijken - het museum, de verzekeringsmakelaar en het ministerie van Cultuur - allemaal zo onachtzaam zijn geweest. Als je constateert dat de beveiliging niet op orde is dan moet je niet met de tentoonstelling doorgaan."

Schuldbekentenis

Volgens Cremers heeft de zogenoemde indemniteitsregeling van de overheid, waarbij de overheid garant staat bij schade aan kunst in bruikleen, een belangrijke rol gespeeld. "Die regeling schiet zichzelf in de voet. De verzekeringsmakelaar weet gewoon dat als het fout gaat, uiteindelijk de overheid opdraait voor de kosten. Dus waarom je echt druk gaan maken over de beveiliging van zijn tentoonstelling? Want die verzekeraar loopt geen enkel risico."

En geleerd uit het verleden wordt er niet, zegt Cremers. "Kijk naar de roof van de Portugese kroonjuwelen in het Museon begin deze eeuw, de roof in het Westfries Museum en in de Kunsthal, waar dezelfde verzekeringsmakelaar bij betrokken was."

Cremers noemt het "van de zotte" dat de overheid geen deskundigen naar het museum stuurt om te kijken of die garantstelling ook wel verantwoord is. Daarom is er wat hem betreft maar een conclusie mogelijk: "Als de verzekeringsmakelaar en het museum geconstateerd hebben dat de beveiliging niet op orde was, dan is het in feite met terugwerkende kracht een schuldbekentenis."

Desgevraagd gaat het museum inhoudelijk niet in op vragen over de beveiliging. Het museum zegt wel dat aan alle verzekeringsvoorwaarden is voldaan. Cremers wil dat best geloven, zegt hij. "De verzekeringsmakelaar heeft wel geconstateerd dat de vitrines niet op orde waren, maar blijkbaar geen eisen daaraan verbonden. Er is niet gezegd: als jullie die vitrines niet in orde brengen dan gaan wij de verzekering niet regelen."

Voor de oudere generaties zal het voelen als een déjà vu: een Amerikaanse oorlogsvloot ligt dreigend voor de kust van Venezuela, en ook op land bereidt de VS acties voor. "Dat zal snel beginnen", beloofde president Trump vannacht, zonder in detail te treden.

De VS heeft een lange geschiedenis van interventies in Latijns-Amerika: van inmenging bij verkiezingen tot staatsgrepen en militaire bezettingen. Interventionisme is al meer dan een eeuw lang een hoeksteen van Amerikaans beleid in 'de eigen achtertuin', zoals Midden- en Zuid-Amerika door achtereenvolgende Amerikaanse regeringen worden gezien.

Al in 1823 kondigt president Monroe de naar hem genoemde doctrine af: Europa moet zich niet bemoeien met het westelijk halfrond. In 1900 waarschuwt president Theodore Roosevelt het Verenigd Koninkrijk en Duitsland hun oorlogsschepen niet meer te sturen: alleen de VS mag daar als "internationale politiemacht" ingrijpen. In zijn State of the Union van 1904 werkt hij dat verder uit: de VS kan zich mengen in Latijns-Amerikaanse landen om "flagrante misstanden" tegen te gaan, zegt hij.

Bananenoorlogen

Al snel wordt dat bijna standaardpraktijk als de zakenbelangen van Amerikaanse bedrijven in het geding komen. Dat gebeurt vooral ten gunste van de United Fruit Company en Standard Fruit Company - tegenwoordig heten ze Chiquita en Dole - die in die tijd de teelt monopoliseren van gewassen als bananen en suikerriet.

Op de plantages zijn de lonen laag en de arbeidsomstandigheden slecht, maar wie zich ertegen keert haalt zich de woede van de VS op de hals. Landen die meewerken met de Amerikaanse fruitbedrijven raken bekend als 'bananenrepublieken'.

Na de bouw van het Panamakanaal, vanaf 1914, wordt de hele regio ten zuiden van de VS strategisch belangrijker. Washington blijft tot in de jaren 30 vaak troepen sturen naar Cuba, Nicaragua, Haïti en een handjevol andere landen om bedrijfsbezit en winsten veilig te stellen.

Daarna onderneemt Washington jarenlang bijna geen militaire avonturen meer in Zuid-Amerika. Maar in de Koude Oorlog leidt de angst voor het communisme tot nieuwe interventies, eerst in Guatemala in 1954. Na een door de VS georganiseerde coup volgt een brute dictatuur en 36 jaar burgeroorlog.

In Cuba daarentegen lukt het de VS niet om zijn wil op te leggen. In 1961 struikelt een poging om het revolutionaire regime van Fidel Castro omver te werpen met de invasie in de Varkensbaai. De operatie wordt opgezet door de CIA en uitgevoerd door Cubaanse ballingen uit Miami, de zogenoemde brigadistas.

Door een aaneenschakeling van fouten wordt het een vernederende mislukking. Castro voelt zich gesterkt door de overwinning, daagt de VS daarna openlijk uit en sluit vriendschap met de Sovjet-Unie, wat in 1962 leidt tot de Cubacrisis, die de wereld aan de rand van een kernoorlog brengt.

In 1973 wordt de democratisch gekozen Chileense president Salvador Allende afgezet met een rechtse staatsgreep, waarbij Allende, een marxist, zelfmoord pleegt, zoals later wordt bevestigd door onderzoek. Al snel blijkt dat de CIA een belangrijke rol speelde in deze door Augusto Pinochet geleide coup. Later komt aan het licht dat de Amerikaanse buitenlandadviseur Kissinger diep betrokken was, zowel bij de staatsgreep als bij Operatie Condor, een netwerk van Latijns-Amerikaanse inlichtingendiensten gericht op het opsporen van linkse dissidenten.

In de jaren 80 raakt het Iran-Contra-schandaal het Witte Huis. Topadviseurs van president Reagan blijken illegale wapenleveranties aan Iran te hebben geregeld om geld in te zamelen voor de Contra's. Dat door Amerika georganiseerde rechtse rebellenleger moest de socialistische Sandinista-regering in Nicaragua omverwerpen, maar dat mislukt. Als ook blijkt dat het door de VS gesteunde regime in het naburige El Salvador op grote schaal gruweldaden begaat tegen linkse rebellen, kantelt de stemming compleet. Washington lijkt geen zin meer te hebben in geheime operaties in die regio.

Het duurt tot 1989 voordat Amerika zich weer aan regime change waagt, dit keer heel openlijk in Panama. En dat lukt. Amerikaanse troepen arresteren president Noriega en nemen hem mee naar Miami, waar hij voor drugshandel wordt veroordeeld.

De huidige militaire dreiging voor de kust van Venezuela past dus in een lange geschiedenis van Amerikaanse interventies in de regio. Het is onduidelijk hoe ver Washington nu bereid is om te gaan in het confronteren van de Venezolaanse leider Nicolas Maduro. Maar voor veel mensen in die regio zullen de echo's uit het verleden weinig geruststellend zijn.

Lijst van directe Amerikaanse interventies

Onderstaande lijst is verre van compleet, maar bevat slechts de duidelijkste en meest openlijke interventies. Met sommige landen bemoeiden de Amerikanen zich bijna voortdurend, zoals met Honduras waarvan de economie volledig werd gedomineerd door de United Fruit Company.

1903-1914 - Panama - Amerikaanse troepen bezetten en beveiligen kanaalzone

1906-1909 - Cuba - VS zet president Palma af, bezet het land

1912-1933 - Nicaragua - bezetting

1914 - Mexico - bezetting van Veracruz tijdens revolutie

1915-1934 - Haïti - bezetting

1916-24 - Dominicaanse Republiek - bezetting

1917-23 - Panama - opnieuw bezetting

1954 - Guatemala - VS zet president Arbenz af

1961 - Dominicaanse Republiek - moord op president Trujillo

1965 - Dominicaanse Republiek - militaire bezetting van hoofdstad Santo Domingo

1981-1990 - Nicaragua - Contra-oorlog gevolgd door steun VS voor oppositie tijdens verkiezingen

1983 - Grenada - invasie en bezetting

1989 - Panama - invasie, bezetting en arrestatie president Noriega

1994 - Haïti - Amerikaanse troepen herstellen grondwettelijke regering van president Aristide

Goedemorgen! De rechtbank in Rotterdam doet uitspraak in de zaak tegen verdachten die het radicale soevereinen-gedachtegoed aanhangen en de Nederlandse handbalsters starten aan het WK in Ahoy met de groepswedstrijd tegen Argentinië.

Eerst het weer: veel bewolking met verspreid wat regen of motregen. Vanmiddag in het westen en noordwesten kans op een enkele opklaring. Elders blijft het bewolkt met in het zuiden en oosten nog af en toe regen. Maxima liggen tussen 8 en 10 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Hulpdiensten in Hongkong proberen nog steeds toegang te krijgen tot appartementen waaruit tijdens de brand noodoproepen kwamen. Er wordt prioriteit gegeven aan woningen waar de afgelopen uren nog tekenen van leven zijn opgevangen.

Het dodental is inmiddels opgelopen tot zeker 94 mensen. Het is niet duidelijk hoeveel mensen nog worden vermist: eerder werd een aantal van 279 genoemd, maar sinds gisteren is daar geen update meer over gekomen.

De brand in zeven woontorens is inmiddels voor het grootste deel geblust, maar in een aantal appartementen is nog vuur. Brandweerlieden proberen te voorkomen dat de vlammen door vonken weer oplaaien, zei een woordvoerder. Op beelden van de woontorens is geen rook meer te zien.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Producenten van plastic statiegeldflesjes en blikjes presenteren nieuwe plannen om de problemen met zwerfafval te lijf te gaan. Er komen veel meer inleverpunten en consumenten die flesjes en blikjes inleveren kunnen daarmee binnenkort prijzen winnen. Lees hier alles daarover.

Fijne dag!

Israëlische politieagenten hebben in Jenin op de bezette Westelijke Jordaanoever twee Palestijnen doodgeschoten. Op beelden die ervan zijn gemaakt, lijkt het erop dat de mannen zich al hebben overgegeven. De Palestijnse premier Mohammad Mustafa beschuldigt Israël van het "in koelen bloede executeren" van de twee. Hij spreekt van buitenrechtelijke executies in strijd met het internationaal recht.

Het Israëlische leger zegt dat het gaat om twee gezochte militanten die explosieven naar Israëlische veiligheidstroepen hadden gegooid en geschoten zouden hebben. Volgens de Israëlische krant Haaretz hadden militairen en politieagenten een pand omsingeld waar de twee zich schuilhielden.

De twee Palestijnen zouden pas, na uren, naar buiten zijn gekomen toen een bulldozer was begonnen met het slopen van het pand. Op de beelden is te zien dat de twee het gebouw uitkomen op het moment dat de grijper van een bulldozer een garagedeur sloopt.

De verdachten kruipen, terwijl ze onder schot worden gehouden, vanonder de garagedeur naar buiten; ze tillen hun trui omhoog om daarna hun handen in de lucht te steken. Vervolgens kregen ze volgens Haaretz te verstaan dat ze bij de garagedeur moesten gaan liggen. Kort erna wordt er geschoten en blijven de twee bewegingloos liggen.

Persbureau AP heeft deze beelden van de Palestijnse tv gedeeld met internationale media; op het moment van de fatale schoten staat het beeld stil:

De Israëlische grenspolitie zegt dat een eerste onderzoek erop wijst dat "een van de twee, terwijl die op de grond lag, omhoog probeerde te komen en een verdachte beweging maakte, en de agenten daarom besloten op hem te schieten".

Volgens Army Radio, het radiostation van het Israëlische leger, verklaarden betrokken militairen dat de twee Palestijnen instructies niet opvolgden. "Een van de twee terroristen besloot het gebouw binnen te gaan, tegen de instructies in, en de andere terrorist volgde hem, en daarom zijn ze beiden doodgeschoten."

The Jerusalem Post wijst erop dat de beelden niet lijken te stroken met die verklaring: "De video lijkt duidelijk te tonen dat de terroristen niet wegrenden of wegliepen, maar langzaam kropen."

Het Israëlische leger zegt ook onderzoek te doen naar het incident. Palestijnen en mensenrechtenorganisaties wijzen erop dat dergelijke toezeggingen vrijwel nooit leiden tot concrete resultaten en dat daders zelden worden vervolgd of bestraft.

Undercover

Haaretz sprak met ooggetuigen die vertelden dat Israëlische troepen bezig waren met een "grootschalige veiligheidsoperatie" in Jenin, dat geldt als een bolwerk van gewapend verzet tegen de Israëlische bezetting. Op daken zouden scherpschutters hebben gelegen en ook zou er undercover zijn gewerkt.

De ultranationalistische minister Ben-Gvir van Nationale Veiligheid sprak zijn steun uit voor de "agenten en militairen die hebben geschoten". De Israëlische agenten en militairen "handelden precies zoals van hen wordt verwacht - terroristen moeten dood".

Sinds het begin van de Gaza-oorlog is ook het geweld op de bezette Westelijke Jordaanoever toegenomen. Israëlische militairen of extremistische Joodse kolonisten hebben volgens de VN meer dan duizend Palestijnen gedood, militanten en burgers. Zeker 44 Israëliërs, militairen en burgers, werden gedood bij aanslagen door Palestijnen of bij operaties van het Israëlische leger.

Deze week begon het Israëlische leger een grote aanvalsoperatie in de noordelijke stad Tubas, zo'n 20 kilometer ten zuiden van Jenin op de Westoever. Daarbij worden Palestijnen uit hun huizen verdreven en zijn volgens Palestijnse bronnen meer dan honderd mensen opgepakt.

Een van de twee leden van de Nationale Garde die woensdag in Washington bij een aanslag werden neergeschoten is bezweken aan haar verwonding. President Trump maakte op familiefeestdag Thanksgiving de dood bekend van de 20-jarige Sarah Beckstrom. Hij kondigde meteen aan nog harder te willen optreden tegen migranten.

Het tweede slachtoffer, de 24-jarige Andrew Wolfe, vecht nog voor zijn leven, zei de president. Beiden horen bij de Nationale Garde van West Virginia, ze waren op bevel van Trump in Washington ingezet.

Militairen en hulpdiensten brachten een eerbetoon toen Beckstroms lichaam het ziekenhuis verliet:

De verdachte van de aanslag is een Afghaan van 29. Minister Bondi van Justitie zei dat hij de doodstraf moet krijgen. Ze sprak van een terroristisch misdrijf. Ook Trump noemde de aanslag een terreurdaad. De Afghaan werd door een bewaker neergeschoten en ligt in het ziekenhuis.

In reactie op de dood van Beckstrom kondigde Trump aan nog harder te zullen optreden tegen migratie. In een bericht op Truth Social zei hij immigratie uit "derdewereldlanden" voorlopig te pauzeren om de VS op adem te laten komen. Hij zei er niet bij voor welke landen dat geldt. Een eerder bericht van het ministerie voor Binnenlandse Veiligheid had het over negentien landen die onder een vergrootglas komen te liggen, maar noemde geen specifieke landen.

In zijn bericht wenste Trump iedereen een vrolijk Thanksgiving, "behalve hen die haten, stelen, moorden en alles waar Amerika voor staat willen vernietigen. Jullie zullen hier niet lang meer zijn!" Hij zei meer dan ooit te willen inzetten op het terugsturen van personen die "onrust veroorzaken, een publieke last of veiligheidsrisico zijn of niet passen in de westerse beschaving".

Asielstop

Trump zei meteen na de aanslag dat het immigratiebeleid verder moet worden aangescherpt. Ook werd besloten per direct te stoppen met alle asielverzoeken van Afghanen. Een inreisverbod voor Afghanen gold overigens al daarvoor.

De verdachte kwam vier jaar geleden naar de VS, nadat in Afghanistan de Taliban aan de macht waren gekomen. Hij had volgens Amerikaanse media in Afghanistan met het Amerikaanse leger samengewerkt en mocht net als tienduizenden andere Afghanen volgens een speciaal programma naar de VS komen.

Trump uitte daar in het verleden kritiek op, de achtergrond van de Afghanen zou niet goed zijn gecontroleerd. #AfghanEvac, een samenwerkingsverband dat Afghaanse migranten in de VS helpt, sprak dat expliciet tegen.

Het motief van de verdachte is nog onduidelijk. Wel is bekend dat hij het hele land heeft doorgereisd voor de aanslag: hij vertrok met de auto vanaf de staat Washington aan de westkust en reed helemaal naar Washington DC aan de oostkust. Daar zou hij de gardisten hebben opgewacht voordat hij ze beschoot. Dat gebeurde niet ver van het Witte Huis.

Hulpdiensten in Hongkong proberen nog steeds toegang te krijgen tot appartementen waaruit tijdens de brand noodoproepen kwamen. Hierbij wordt prioriteit gegeven aan woningen waar de afgelopen uren nog signalen van leven zijn opgevangen.

Volgens de plaatsvervangend directeur van de brandweer staan er nog 25 noodoproepen uit de flatgebouwen open. Drie daarvan kwamen pas in de afgelopen uren binnen, zei hij op een persconferentie. "We zullen dus eerst een zoek- en reddingsoperatie uitvoeren voor deze drie hulpverzoeken en daarna de overige 22."

Er worden nog altijd ongeveer 200 mensen vermist. Hulpverleners gaan van deur tot deur om zeker te weten dat er geen andere mogelijke slachtoffers meer in de appartementen zijn.

Dodental naar 128

Intussen is het dodental van de flatbranden is inmiddels opgelopen tot 128. Zeker 79 mensen zijn gewond geraakt bij de brand, onder wie 12 brandweerlieden. Een van hen is er slecht aan toe.

De brand woedde de afgelopen dagen in zeker zeven woontorens van het Wang Fuk Court-complex in de wijk Tai Poi. Inmiddels is het vuur grotendeels geblust, maar in enkele appartementen laaien nog kleine brandhaarden op. Brandweerlieden proberen te voorkomen dat het vuur opnieuw wordt aangewakkerd.

Het vuur verspreidde zich woensdag razendsnel via de bamboe-bouwsteigers die tegen de woontoren aan stonden vanwege renovatiewerkzaamheden. Drie medewerkers van het bouwbedrijf zijn gearresteerd op verdenking van nalatigheid.

Het is de dodelijkste brand in Hongkong in tientallen jaren. De autoriteiten hebben aangekondigd alle complexen waar renovaties bezig zijn te gaan inspecteren.

De afgezette president Embaló van Guinee-Bissau is aangekomen in buurland Senegal. Dat land heeft een vliegtuig gestuurd om hem op te halen, na de militaire coup van woensdag. Embaló werd die dag opgepakt en vastgezet. Of hij is bevrijd of vrijgelaten, is niet duidelijk.

In Guinee-Bissau is legerchef Horta Inta-a geïnstalleerd als de leider van de junta. Op de staatstelevisie werd bekendgemaakt dat er een overgangsperiode komt van een jaar.

In de regio is de coup scherp veroordeeld, onder meer door de Afrikaanse Unie en door Ecowas, een West-Afrikaanse unie. Ook het vastzetten van Embaló werd veroordeeld door de landen.

'In scène gezet'

De staatsgreep volgt op presidentsverkiezingen, die zondag werden gehouden. Een winnaar was nog niet aangewezen. Zowel Embaló als zijn tegenstander Fernando Dias hadden wel al de overwinning opgeëist. De kiescommissie moest nog met de uitslag naar buiten treden.

De oppositie beschuldigt Embaló ervan de coup in scène te hebben gezet, om een verkiezingsnederlaag voor te zijn. Dias zei in een video-verklaring dat hij ternauwernood aan arrestatie is ontsnapt. Hij kondigde aan strijdbaar te zijn: "We zullen onszelf bevrijden."

Sinds Guinee-Bissau in 1974 onafhankelijk werd van Portugal heeft het land al veel machtswisselingen gehad. Er zijn meerdere staatsgrepen gepleegd of pogingen daartoe ondernomen. Guinee-Bissau is een van de armste landen ter wereld.

De razend populaire Britse zangeres Olivia Dean heeft Ticketmaster aan de schandpaal genageld omdat haar concertkaartjes tegen woekerprijzen werden doorverkocht. Ticketmaster heeft nu aangekondigd een maximumprijs te hanteren voor Deans huidige tour door Noord-Amerika en gedupeerden het verschil terug te betalen.

De 26-jarige popster kreeg onlangs veel kritiek van fans over de ticketverkoop. Fans betaalden torenhoge prijzen of werden zelfs opgelicht. "Het spijt me dat het erop lijkt dat er een probleem is met de doorverkoop en de prijzen van de kaartjes", reageerde de zangeres op Instagram.

Dean bekritiseerde de aanbieder van concertkaarten. Zij riep Ticketmaster en moederbedrijf Live Nation ter verantwoording voor haar drie miljoen Instagram-volgers. "Jullie leveren een walgelijke dienst. De prijzen waarvoor je tickets laat doorverkopen zijn schandalig en gaan volledig in tegen onze wensen."

'Doe beter jullie best'

Tickets in Boston werden aangeboden voor omgerekend ongeveer 650 euro in plaats van voor de reguliere 46 euro. Ticketmaster zei dat het in dit specifieke geval een typefout betrof.

De concertkaartaanbieder reageerde snel op de oproep van Dean. "We steunen artiesten in hun recht om zelf te bepalen hoe hun tickets worden verkocht en doorverkocht." Ticketmaster zegt de doorverkoopprijzen nu worden beperkt tot de nominale prijs, dat is de prijs die op het kaartje staat.

"We moeten een nieuwe manier vinden om dat mogelijk te maken. Doe beter jullie best", zegt Dean. Ze zegt dat concerten betaalbaar en toegankelijk moeten zijn en dat ticketverkopers hierin een rol spelen. Fans die doorverkochte kaartjes hebben aangeschaft, krijgen het verschil terugbetaald. "Wij nemen de kosten hiervan voor eigen rekening", kondigt het platform aan.

'Doorverkoop is uitbuitend'

Dean reageerde op haar beurt via sociale media op het nieuws. "De doorverkoopticketmarkt is een uitbuitende en ongereguleerde markt. Wij hebben als muziekindustrie de verantwoordelijkheid om mensen en onze gemeenschap te beschermen."

Ze zegt dat iedere artiest van meet af aan de mogelijkheid moet hebben om de doorverkoop aan banden te leggen. Ticketmaster roept andere aanbieders op het voorbeeld op te volgen en gehoor te geven aan de oproep van Dean om beter hun best te doen.

Nummer 1-hit

De Man I Need-zangeres bestormt de internationale hitlijsten. Dit jaar was haar doorbraak. Met liedjes van haar nummer-1-album The Art of Loving treedt de popartiest wereldwijd op in uitverkochte zalen en stadions. Ze maakt kans op een Grammy voor Beste Nieuwe Artiest.

In september noteerde Dean haar eerste nummer-1 notering in Nederland. Ze speelde op het North Sea Jazz Festival in Rotterdam en staat volgend jaar in de Ziggo Dome.

In september debuteerde Dean met haar nummer Man I Need in de Nederlandse Top 40:

In Peru is voormalig president Pedro Castillo veroordeeld tot ruim elf jaar gevangenisstraf wegens een couppoging. De rechter oordeelde dat hij eind 2022 samen met toenmalig premier Betssy Chávez heeft samengezworen om een opstand te ontketenen. Chávez en ook oud-minister Willy Huerta kregen dezelfde straf.

De linkse politicus Castillo werd in juli 2021 president. In het jaar daarna kreeg hij onenigheid met extreemlinkse politieke bondgenoten, waardoor hij niet meer beschikte over een meerderheid in het parlement.

Het parlement begon in 2022 drie afzettingsprocedures tegen hem. Tegelijkertijd waren er in het land felle protesten van burgers vanwege prijsstijgingen.

Bij de derde poging om Castillo af te zetten, probeerde hij dit te voorkomen door een voorlopige regering te vormen. Ook kondigde hij een straatverbod af om een einde te maken aan de demonstraties. Dat straatverbod trok hij weer in nadat woedende inwoners toch de straat op waren gegaan.

Zijn poging om een regering te vormen mislukte en hij werd opgepakt.

Politiek asiel

In maart begon het proces tegen Castillo en de andere twee verdachten. Chávez vluchtte deze maand naar de Mexicaanse ambassade in Lima, waar zij verblijft in de residentie van de ambassadeur.

Mexico gaf gehoor aan haar politieke asielverzoek, tot grote ergernis van de Peruaanse regering. Peru heeft daarop de diplomatieke banden met Mexico verbroken.

Verwacht wordt dat de drie veroordeelden nog in hoger beroep gaan.

Niet de enige

Het is niet de eerste keer dat een Peruaanse ex-president waarschijnlijk achter de tralies belandt. Gisteren nog werd oud-president Martin Vizcarra veroordeeld tot veertien jaar gevangenis wegens corrupte omdat hij steekpenningen aannam.

Er zitten nog twee voormalig presidenten in de cel. Ook Alejandro Toledo (president van 2001 tot 2006) en Ollanta Humala (2011-2016) zitten een straf uit voor corruptie.

Het Louvre in Parijs gaat de toegangsprijzen voor bezoekers van buiten de EU fors verhogen. Die gaan vanaf 14 januari 32 euro betalen om binnen te komen, 10 euro meer dan bezoekers van binnen de Europese Unie.

Het museum hoopt 20 miljoen euro per jaar extra binnen te halen met de prijsverhoging. Volgens het Louvre is het geld nodig om structurele problemen aan te pakken, zoals de tekortschietende beveiliging.

Na de overval op het museum op 19 oktober werd duidelijk dat die ondermaats is. Onderzoek wees onder meer uit dat er onvoldoende beveiligingsapparatuur was geïnstalleerd.

Discriminatie

Het besluit om de prijzen te verhogen was een voorstel van de Franse regering, meldt persbureau AFP. De verhoging treft naar verwachting vooral Amerikanen. Die vormen de grootste groep buitenlandse bezoekers (13 procent in 2024). Ook komen er relatief veel Britten en Chinezen op het museum af.

De prijsverhoging geldt niet voor IJsland, Liechtenstein en Noorwegen. Die zijn uitgezonderd omdat ze bij de Europese Economische Ruimte horen.

Franse vakbonden hebben kritiek op de beslissing om af te stappen van een standaardtoegangsprijs voor alle nationaliteiten. Ze waarschuwen dat een verhoging alleen voor bezoekers uit bepaalde landen als discriminatie kan worden gezien.

Het Louvre trok vorig jaar 8,7 miljoen bezoekers. Daarvan was 5 procent Brits en 6 procent Chinees.

Vier zorgmedewerkers moesten vandaag in Arnhem voor de rechter verschijnen omdat zij volgens het Openbaar Ministerie jarenlang hebben gewerkt met vervalste diploma's. Daardoor voerden ze taken uit waarvoor ze niet waren opgeleid, soms bij zeer kwetsbare cliënten.

"Door zonder de vereiste kwalificaties taken in de zorg uit te voeren, hebben deze verdachten de veiligheid en het welzijn van uiterst kwetsbare personen in gevaar gebracht", aldus het OM.

Bovendien schenden zij volgens het OM het vertrouwen van cliënten en collega's en ondermijnen zij het vertrouwen in de zorgsector als geheel.

OM wil signaal afgeven

Het OM bundelde meerdere diplomafraudezaken op één zitting om opnieuw te waarschuwen voor de kwetsbaarheid van de zorgsector. "De zorg is een branche waar veel geld in omgaat. Het zorgstelsel is echter complex en toezicht en handhaving zijn versnipperd."

Het OM ziet dat de zorg steeds vaker verweven raakt met de georganiseerde criminaliteit. Strafrecht achteraf helpt, maar voorkomt niet alles. Alertheid aan de voorkant is volgens het OM cruciaal om fraude te voorkomen, bijvoorbeeld door strengere controles op diploma's.

De politierechter deed direct uitspraak; drie van de vier verdachten werden schuldig bevonden aan diplomafraude. Zij kregen forse taakstraffen opgelegd, soms aangevuld met een voorwaardelijke celstraf van drie tot zes maanden.

Hoe zwaar het OM eiste, hing per persoon af van hoe lang de verdachte met het valse diploma had gewerkt en in hoeverre diegene verantwoordelijkheid nam voor wat er is gebeurd.

Zwaarste geval

Het zwaarste geval gaat om een man uit Renswoude, die zo'n vier jaar zonder geldig diploma op een hoog-intensieve zorgafdeling werkte. Hij was eindverantwoordelijk voor zeer kwetsbare en complexe cliënten binnen de verstandelijk gehandicaptenzorg.

"Het gaat hier niet om een administratieve vergissing, maar om een bewuste en langdurige misleiding. De verdachte verrichtte risicovolle handelingen zoals het toedienen van medicatie", aldus de officier van justitie.

Omdat de man geen verantwoordelijkheid nam voor zijn daden, eiste het OM een gevangenisstraf van zes maanden, waarvan twee voorwaardelijk.

Een andere verdachte, uit Veenendaal, werkte drieënhalf jaar bij verschillende instellingen met een vervalst diploma voor pedagogisch medewerker in de jeugdzorg. Tegen hem eiste het OM vijf maanden cel, waarvan twee voorwaardelijk.

In de Tweede Kamer is irritatie ontstaan tussen demissionair premier Schoof en enkele politieke partijen over het vrijmaken van 2 miljard euro extra voor militaire steun aan Oekraïne.

Het demissionaire kabinet wil pas in april - bij de Voorjaarsnota - kijken hoe dat extra geld in de begroting gevonden kan worden. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat het kabinet nú al zegt dat het Oekraïne volgend jaar op dit geld kan rekenen, zodat er al snel militaire orders geplaatst kunnen worden.

Nederland heeft al langer geleden Oekraïne jaarlijks 3,5 miljard euro toegezegd. Volgens Schoof doet Nederland hiermee al veel meer dan andere landen.

Gat

Maar door een zogenoemde kasverschuiving is een probleem ontstaan. Van het potje van 2026 is er al 2 miljard euro naar dit jaar gegaan. Dus is er nog maar 1,5 miljard voor volgend jaar over, en moet er dus 2 miljard bij.

Kamerleden hebben zorgelijke signalen uit Oekraïne gekregen. Het land voert aan een steeds groter wordend front harde gevechten tegen de Russische agressor en wil snel nieuwe militaire orders plaatsen.

"Zorg dat het gat gedicht wordt. We hebben geen tijd te verliezen," vatte CDA-Kamerlid Boswijk de zorgen van een Kamermeerderheid samen. "We willen niet dat de Russische grens wordt opgeschoven."

GroenLinks-PvdA-leider Klaver vraagt het kabinet om in het eerste kwartaal van 2026 al die 2 miljard euro beschikbaar te stellen. In totaal 76 Kamerleden (CDA, D66, ChristenUnie, SGP, Partij voor de Dieren, 50Plus en Volt) steunen dat. De VVD schaarde zich nog niet duidelijk achter de motie, die duidelijkheid zal volgende week bij de stemming komen.

Volmondig

Maar in het debat van vanavond stelde Schoof zich gereserveerd op. Hij benadrukte keer op keer dat Nederland "onverminderd" Oekraïne steunt en dat "we ons gecommitteerd hebben aan die permanente basisstroom" van 3,5 miljard euro. Alleen een volmondig "ja" op het voorstel van Klaver kwam er niet.

Het kabinet wil pas bij de Voorjaarsnota kijken naar het gevraagde geld. Voor het eerste kwartaal is er nog genoeg in kas, aldus Schoof, die hamert op een "ordentelijk proces". "Nu, op dit moment, is het niet het moment."

In de Voorjaarsnota wordt altijd gekeken naar de lopende begroting en dan wil het kabinet beoordelen "of het past in de begroting".

'Boekhoudersvergelijking'

De opstelling van de premier schoot bij sommige partijen in het verkeerde keelgat. Boswijk van het CDA zei dat er nu sprake is van een "bijzondere situatie" en dat hij blij is dat de Verenigde Staten zich na de Tweede Wereldoorlog niet hebben laten leiden door een "boekhoudersmentaliteit".

Dat accepteerde Schoof niet, omdat Nederland volgens hem veel doet voor Oekraïne. "Ik vind een boekhoudersvergelijking onwaardig en niet gepast." Schoof zei meerdere malen dat "het kabinet niet achterover leunt."

Klaver baalde ervan dat de Kamer botst met de premier over een onderwerp waarover ze het eigenlijk eens zijn. Maar heel toeschietelijk werd de premier niet. "We hebben een iets andere inschatting," concludeerde Schoof.

Hij wil ook dat andere landen eens financieel over de brug komen en denkt dat het niet helpt als Nederland snel met geld komt, maar daar waren andere partijen weer niet van overtuigd.

Volgende week wordt gestemd over het voorstel van Klaver om nu al 2 miljard voor Oekraïne toe te zeggen. Het kabinet reageert dan opnieuw en dan wordt misschien duidelijk of Oekraïne begin 2026 toch verzekerd is van die extra 2 miljard.

"Het demissionaire kabinet laat ons in de steek", zeggen lokale politici en bestuurders die worstelen met de opvang van asielzoekers tegen de NOS.

De burgemeester van Terneuzen stapte maandag op, omdat gemeenteraadsleden volgens hem onder druk hadden gestemd tegen de komst van een asielzoekerscentrum, waar de raad eerder mee had ingestemd. En in Venlo moeten de burgemeester en raadsleden beveiligd worden vanwege een nieuw azc.

Gemeenten snakken naar steun uit Den Haag bij het uitvoeren van de spreidingswet, maar politici gooien juist olie op het vuur, is de kritiek. Zo riep Geert Wilders bij een demonstratie in Zwolle gemeenten op de spreidingswet te negeren.

"Het kabinet laat maar weinig van zich horen om het op te nemen voor gemeenten", zegt directeur John Bijl van het Periklesinstituut, dat gemeenteraden helpt bij besluitvorming.

'Schandalig'

Steun voor gemeenteraadsleden komt wel uit de provincies. Zo noemt Emile Roemer, Commissaris van de Koning in Limburg, het "te schandalig voor woorden" dat lokale politici en bestuurders beveiligd moeten worden.

"Je kunt een petitie starten, je kunt demonstreren, je kunt naar de rechter", zegt Roemer. "Er zijn genoeg manieren om kenbaar te maken dat je het ergens niet mee eens bent in dit land, maar je blijft met je handen van politici en burgemeesters af."

Hij vindt dat landelijke politici vol achter gemeenteraadsleden en burgemeesters moeten staan.

Onduidelijkheid over spreidingswet

Maar vanuit het demissionaire kabinet klinkt een verwarrende, dubbele boodschap over de spreidingswet die sinds 2024 van kracht is, zei de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG) al eerder. Telkens herhalen dat de wet wordt ingetrokken "wakkert de weerstand aan en zet lokale bestuurders in hun hemd".

Het demissionaire kabinet wil stoppen met de spreidingswet, die provincies en gemeenten verplicht om opvangplekken voor asielzoekers te regelen zodat die eerlijk worden verdeeld over het land.

Dat brengt lokale bestuurders in een lastig parket. Want gemeenten zijn wettelijk verplicht om een azc te openen, terwijl uit Den Haag een heel ander geluid klinkt.

Te weinig steun uit Den Haag

De VNG riep minister Keijzer in juli al op "ondubbelzinnig haar steun uit te spreken en haar solidariteit met lokale bestuurders te tonen". Maanden later sprak het demissionaire kabinet in een schriftelijke reactie steun uit voor het uitvoeren van de spreidingswet.

Gemeenten stellen beslissingen azc's uit

De NOS belde twintig gemeenten die pas na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026 een besluit nemen over de komst van een azc en vroeg hun naar de reden. Sommige zeiden dat ze wachten vanwege onduidelijk overheidsbeleid en onzekerheid of de spreidingswet in zijn huidige vorm blijft.

Andere noemden als reden de hoog opgelopen emoties in de gemeente waardoor meer tijd nodig is. Verschillende bestuurders en lokale politici zijn bedreigd of geïntimideerd.

Een paar gemeenten zeiden dat de beslissingen sowieso al na de gemeenteraadsverkiezingen gepland stonden.

Opvoering druk

Maar een openlijke veroordeling van geweld van het demissionair kabinet blijft volgens John Bijl uit, ook deze week. Hij wijst erop dat politici olie op het vuur blijven gooien, waardoor het niet verrassend is dat de druk op lokale politici en bestuurders oploopt.

"De consequentie is dat raadsleden, niet alleen via sociale media, geïntimideerd worden, er wordt vuurwerk naar ze gegooid, burgemeesters moeten beveiligd worden. En dat terwijl we wel gewoon een inhoudelijk probleem hebben: vluchtelingen moeten ergens worden opgevangen."

Wat doen politici eraan?

Het demissionaire kabinet is vandaag om een reactie gevraagd door de NOS. Volgens demissionair premier Schoof moet het niet gaan over Haagse politici die duidelijk moeten zeggen dat gemeenten asielzoekerscentra moeten bouwen, maar over het feit "dat asielzoekerscentra in dit land nog steeds nodig zijn".

"We willen iets aan die instroom doen zodat dat uiteindelijk niet meer nodig zal zijn", zegt Schoof. Wel wijst hij er op dat de spreidingswet er nu nog is en bestuurders besluiten moeten kunnen nemen. "Dan past het wel dat er een heel intensief debat over plaatsvindt, maar niet dat het gepaard gaat met geweld en intimidatie."

De formerende partijen D66 en CDA beloven lokale politici en bestuurders hun steun als ze straks gaan regeren. Zij willen de spreidingswet behouden.

"Gemeenteraadsleden en burgemeesters worden nu aan hun lot overgelaten, omdat er in Den Haag geen keuzes worden gemaakt", aldus Rob Jetten. Volgens Henri Bontenbal moet het kabinet achter "alle lokale bestuurders gaan staan die voor het landsbestuur de kastanjes uit het vuur halen".

ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland, verhoogt de pensioenen met ingang van volgend jaar met 2,8 procent. De verhoging geldt voor iedereen die pensioen opbouwt bij het fonds of dat in het verleden heeft gedaan.

Het ambtenarenfonds met ruim 3 miljoen deelnemers kan de pensioenen verhogen omdat het financieel goed gaat en er voldoende geld in kas is om de pensioenen mee te laten stijgen met de prijzen.

"Onze deelnemers willen een pensioen waarbij ze na pensionering op dezelfde manier kunnen leven als daarvoor", zegt ABP-bestuursvoorzitter Harmen van Wijnen. De verhoging komt volgens het fonds overeen met de prijsstijging van 2,84 procent die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) berekende tussen september vorig jaar en dit jaar.

Nieuwe pensioenregeling

Ook mag het fonds gebruikmaken van soepelere regels van de overheid, omdat het ambtenarenfonds op 1 januari 2027 overgaat naar de vernieuwde pensioenregeling. Sommige pensioenfondsen stappen al een jaar eerder over, zoals het pensioenfonds Zorg & Welzijn (PFZW) en het pensioenfonds voor werknemers en metaal- en technieksector, PMT.

Dekkingsgraad

Om te kunnen overstappen naar de nieuwe regeling moet de dekkingsgraad van een pensioenfonds boven de 105 procent liggen. Die graad geeft aan of een fonds voldoende geld heeft om alle pensioenuitkering nu en in de toekomst te kunnen uitbetalen.

100 procent betekent dat voor elke euro aan pensioenverplichtingen ook een euro in kas is. Onder de 100 betekent een tekort en meer dan 100 wil zeggen dat er genoeg geld is. Bij een te lage dekkingsgraad moet het pensioenfonds de uitkering verlagen.

Als de dekkingsgraad hoog genoeg is, kunnen de pensioenuitkeringen verhoogd worden, wat volgend jaar dus ook gebeurt.

Belangenorganisaties voor automobilisten en het openbaar vervoer reageren sterk verdeeld op het voorstel om tanken aan de pomp duurder te maken. Een deel van het geld dat de brandstofkosten moest drukken, gaat in het door de Tweede Kamer aangenomen voorstel naar het openbaar vervoer.

OV-NL, de vereniging van de openbaarvervoerbedrijven, verwelkomt het initiatief. De vereniging zegt blij te zijn dat de politieke partijen het ov "niet verder uitkleden".

De BOVAG kijkt er heel anders tegenaan. Volgens de autobrancheorganisatie ontbreekt het de politiek aan een "integrale visie" op autobelastingen.

Literprijs gaat omhoog

Met het voorstel van de ChristenUnie worden de geplande bezuinigingen op het ov van 448 miljoen euro afgewenteld op de automobilisten. De accijns op een liter benzine zou daardoor met 5,6 cent omhoog gaan. Voor diesel gaat 3,6 cent meer betaald worden en voor lpg 1,3 cent.

De ANWB pleitte eerder tegen verhoging van de brandstofaccijns. De organisatie wees erop dat de meeste mensen afhankelijk zijn van een brandstofauto en dat het ov met name in landelijke gebieden vaak geen alternatief is.

Deze constatering was voor ChristenUnie-Kamerlid Grinwis, de initiatiefnemer van het voorstel, juist reden om de ov-bezuinigingen terug te willen draaien. Volgens hem kunnen door het voorstel cruciale ov-verbindingen behouden blijven en blijven ook de prijzen van kaartjes enigszins binnen de perken.

De ANWB zegt tegen de NOS te begrijpen dat er geld nodig is voor het ov en benadrukt dat er "in de breedte van mobiliteit" geïnvesteerd moet worden. "We hoeven de auto niet steeds tegenover het ov te zetten", zegt een woordvoerder.

'Ov is de levensader van samenleving'

OV-NL voorzitter Hatte van der Woude, die van 2021 tot 2023 voor de VVD in de Tweede Kamer zat, zegt blij te zijn dat de politieke partijen hun verkiezingsbeloften nakomen. "Openbaar vervoer is de levensader van onze samenleving. Het verbindt mensen met hun werk, opleiding, zorg en sociale leven." Ze noemt de motie "fantastisch nieuws".

OV-NL zegt ook dat er geld nodig is om vervoersbedrijven te compenseren voor lagere inkomsten uit het studentenreisproduct.

Vakbond CNV is teleurgesteld over de accijnsverhoging, vooral voor mensen die geen alternatief hebben voor de auto. "De accijnsverhoging dupeert miljoenen werkenden die van de auto afhankelijk zijn om op hun werk te komen."

Het CNV zegt dat niet steeds "de verpleegkundige, politieagent en schoonmaakster opnieuw moet bijleggen" om op het werk te komen. De vakbond merkt op dat er geen ov-alternatief is voor mensen die onregelmatige diensten draaien, in de regio wonen en werken of niet thuis kunnen werken. "Zij zijn de dupe van deze verhoging', zegt de voorzitter.

Regeringspartijen: 'Onbegrijpelijk'

De keuze om tanken duurder leidde tot interne discussies bij onder andere het CDA en 50Plus. Uiteindelijk gingen ook zij overstag en stemden voor het voorstel.

CDA-leider Bontenbal zegt dat de bezuinigingen door het demissionaire kabinet ervoor zorgen dat er nog minder regionale openbaar vervoer overblijft. Dat is volgens hem een "groot probleem".

De regeringspartijen VVD en BBB noemen de maatregel "onbegrijpelijk". Volgens hen gaan automobilisten door een linkse meerderheid straks meer betalen aan de pomp.

Met massadeportaties, aangescherpte grensbewaking en onderscheppingen op zee wil Mauritanië migratie terugdringen. Dat lijkt effect te hebben: voor het eerst in jaren is het aantal West-Afrikaanse migranten dat naar de Canarische Eilanden reist afgenomen. Eind september bereikten bijna 13.000 migranten vanuit Mauritanië de Spaanse eilandengroep, ruim de helft minder dan in 2024.

Mauritanië krijgt hiervoor geld van de Europese Unie. "Mauritanië heeft deze regels omdat het migratie wil reguleren", zegt Sahid Moluh, directeur van een school voor migrantenkinderen in de kustplaats Nouadhibou. Dit jaar zijn de schoolbankjes er een stuk leger dan voorheen: volgens de Mauritaanse autoriteiten zijn in de eerste helft van dit jaar meer dan 18.000 migranten uitgezet. "Veel families zijn getroffen door de uitzettingen," verklaart Moluh. "Ze hebben het land verlaten."

In een blauw geschilderd klaslokaal lopen scholieren een voor een naar het krijtbord. Om de beurt lezen ze de dagen van de week voor: lundi, mardi, mercredi. "Ze krijgen les in het Frans", knikt leerkracht Blance To. "Want de kinderen hebben verschillende achtergronden: ze komen uit Guinee, Senegal, Mali, Niger. Veel verschillende culturen."

Mensenrechtenorganisaties hebben kritiek op Mauritaniës harde migratiebeleid. Zo documenteerde Human Rights Watch in een rapport dat tussen 2020 en halverwege 2025 de Mauritaanse politie tienduizenden mensen het land uit heeft gezet. Vaak gebeurt dat zonder enige vorm van procedure.

"De massadeportaties vinden op grote schaal plaats", zegt Sabrina Brandt, directeur van Human Rights Watch Nederland. "Daarnaast zien we ook in ons onderzoek dat vormen van geweld, zoals elektroshocks en zware verwondingen, structureel voorkomen."

In 2024 sloot de Europese Unie een deal met Mauritanië om het migratiebeleid aan te scherpen. Het West-Afrikaanse land kreeg ruim 210 miljoen euro toegezegd, onder meer voor grensbewaking en het bestrijden van mensensmokkel.

Volgens Brandt zou de EU, zeker in het licht van mensenrechtenschendingen in het land, de voorwaarden voor deze hulp moeten aanscherpen. "Ze kunnen de hulp opschorten, dat zien we op dit moment nog helemaal niet gebeuren. Europa stelt geen duidelijke criteria wat wel en niet door de beugel kan."

Levensgevaarlijke route

In reactie op het rapport van Human Rights Watch stelt de Europese Commissie dat ze zich inzet "voor een breed, menswaardig en duurzaam beheer van migratie". De Mauritaanse overheid reageert dat er juist wordt gewerkt aan het verbeteren van de bescherming van migranten.

Deskundigen waarschuwen dat een strengere migratieaanpak er vaak toe leidt dat routes langer en gevaarlijker worden. Ook nemen risico's op geweld en uitbuiting toe. "Smokkelnetwerken laten zien dat zij zich goed aanpassen aan strengere controles", schrijven onderzoekers van het Mixed Migration Centre in hun laatste kwartaalrapport. "Om ontdekking te vermijden, vertrekken boten verder vanuit het zuiden, vanuit Gambia, Guinee-Bissau en Guinee."

Dat gaat geregeld mis: de overtocht van West-Afrika naar de Canarische Eilanden staat bekend als een van de gevaarlijkste migratieroutes ter wereld. De Atlantische Oceaan is onstuimig, de houten vissersboten die migranten gebruiken zijn vaak overvol. Volgens schattingen van Caminando Fronteras, een Spaanse organisatie die zich baseert op nieuws- en ooggetuigenverslagen, zijn vorig jaar meer dan 10.000 mensen op deze 'Atlantische route' omgekomen.

In augustus kapseisde een migrantenboot voor de kust van Mheijrat, een Mauritaans vissersdorp een uurtje ten noorden van de hoofdstad. Van de 160 passagiers overleed het merendeel. Op het strand ligt de bontgekleurde sloep er nog altijd, wijst Samba Sow. "Meer dan honderd lichamen lagen hier", zegt hij. "Het is verdrietig, elk leven is er een te veel."

"Mijn wens voor de toekomst is dat de overheid probeert de situatie van buitenlanders te veranderen", zegt schooldirecteur Moluh. "In plaats van ze uit te zetten, zouden ze een oplossing moeten vinden. Er zijn veel ouders die hier legaal willen werken, maar de voorwaarden zijn gewoon te ingewikkeld."

Oekraïense vluchtelingen in Nederland krijgen volgens een nieuw kabinetsplan in 2027 een speciale status die is gericht op terugkeer naar Oekraïne. Dat bevestigen bronnen aan de NOS na berichtgeving van RTL Nieuws. Voorwaarde voor terugkeer is wel dat er vrede is.

In het voorstel van demissionair minister Keijzer (Asiel en Migratie) staat volgens de bronnen ook dat Oekraïners die betaald werk hebben huur moeten gaan betalen. Ook komt de premie voor hun ziektekostenverzekering voor eigen rekening. Degenen die geen baan hebben, zouden een uitkering aan moeten vragen.

Met het plan wil Keijzer de kosten van de opvang omlaag krijgen en voorkomen dat Oekraïners een verblijfsstatus aanvragen bij de IND. Dat hoeven ze nu niet, maar de speciale Europese regeling voor hen loopt in maart 2027 af en de Europese Commissie heeft aangegeven de speciale regeling niet te willen verlengen.

Achterstanden bij het IND

Er verblijven zo'n 120.000 Oekraïners in Nederland. Ruim 60 procent van hen heeft een baan. Daarom is het volgens Keijzer gerechtvaardigd dat deze mensen huur en zorgpremie betalen.

De gemeentelijke opvang is sinds dit jaar al niet meer automatisch gratis voor gevluchte Oekraïners. Degenen met een inkomen moeten een bijdrage betalen die kan oplopen tot enkele honderden euro's.

De maatregelen zijn volgens het kabinet om verschillende redenen nodig. Zo kampt de IND nu al met achterstanden en kan de organisatie nog veel meer asielaanvragen niet aan.

Daarnaast is er geen geld meer gereserveerd voor de opvang van Oekraïners na 2027. Het kabinet moet daarover in overleg met de gemeenten, die de uitkeringen moeten betalen en voor huisvesting moeten zorgen. Dat zorgt nu al voor problemen bij gemeenten. Veel opvanglocaties zitten vol.

Bij de onderhandelingen voor de voorjaarsnota komend jaar zal er waarschijnlijk meer bekend worden over de regeling voor Oekraïners vanaf dat jaar.

Tot de vorige Europese verkiezingen was meestemmen met uiterst rechts voor middenpartijen in het Europees Parlement ondenkbaar. Maar bij die verkiezingen vorig jaar juni wonnen radicaal- en extreemrechtse partijen flink. En nu brokkelt het cordon sanitaire tegen hen in razend tempo af.

Gisteren stemde een meerderheid van christendemocraten, conservatieven, radicaalrechts en extreemrechts voor uitstel van een wet tegen ontbossing. En eerder deze maand bereikte het Parlement een akkoord over een flinke afzwakking van de wet die bedrijven dwingt toe te zien op het voorkomen van milieuschade en slechte arbeidsomstandigheden.

Cordon sanitaire

De afzwakking haalde het door een gelegenheidscoalitie van christendemocraten, conservatieven, de radicaal-rechtse Patriotten van Europa (met de PVV) en de nog rechtsere fractie Europa van Soevereine Naties, met het extreemrechtse Duitse AfD in de gelederen. Het is de eerste keer dat een wet met steun van uiterst rechts door het Parlement komt.

"Ze werken samen met partijen die aanzetten tot haat", zegt GL-PvdA-Europarlementariër Lara Wolters over de christendemocraten. De duurzaamheidswet was haar initiatief. Na jarenlange onderhandelingen kwam de wet er, nu is hij door de nieuwe rechtse meerderheid afgezwakt.

De christendemocraten zien het anders. Namens Nederland zitten CDA, NSC en BBB in de grootste Europese fractie. De BBB viert net als de PVV de overwinning. "Eindelijk kiest het Europees Parlement voor gezond verstand'", zegt Europarlementariër Sander Smit. "Vandaag is een historische politieke doorbraak van een mislukt cordon sanitaire."

'Vrienden van Poetin'

Commissievoorzitter Von der Leyen, zelf christendemocraat, had in de verkiezingscampagne geen goed woord over voor de uiterst rechtse partijen. Ze noemde Wilders en Le Pen "vrienden van Poetin" die "Europa willen vernietigen".

Meteen na de verkiezingen benadrukte ze dat "de centrummeerderheid overeind is gebleven" en ze alleen wilde samenwerken met partijen die pro-Europees, pro-Oekraïne en pro-rechtsstaat zijn.

Anderhalf jaar later hebben principes plaatsgemaakt voor pragmatisme. Samenwerking met rechts is niet langer taboe.

Structurele samenwerking

Voor het CDA is die nieuwe politieke realiteit ongemakkelijk. In Nederland sluit de partij de PVV uit, in het Europees Parlement vormen ze nu meerderheden met die partij.

Tom Berendsen, voorzitter van de Europese CDA-fractie, benadrukt dat van structurele samenwerking geen sprake is. "Wij beoordelen voorstellen op de inhoud." En die inhoud komt soms overeen met wat de partijen rechts van de christendemocraten willen.

Radicaal- en extreemrechts in het Europees Parlement

Radicaal- en extreemrechtse politici in het Europees Parlement doen regelmatig vergaande uitspraken. De Italiaan Roberto Vannacci van de Patriotten voor Europa zei in september dat hij Poetin boven Zelensky verkiest en dat Mussolini ook goede dingen heeft gedaan. Eerder noemde hij homoseksualiteit niet normaal.

Tom VandenDriessche van Vlaams Belang, ook van de Patriotten, kreeg een waarschuwing van de voorzitter van het Europees Parlement vanwege gebruik van het woord 'omvolking'.

De Poolse Europarlementariër Grzegorz Braun, van Europa van Soevereine Naties, doofde in 2023 met een brandblusser Chanoeka-kaarsen in het Poolse parlement.

De christendemocraten zien ruimte voor beleid waar ze in het centrum geen meerderheid voor vinden. Het is een van de verklaringen voor de groeiende macht van de rechtse partijen.

Die stellen zich ook professioneler op. Ze gebruiken de EU om wat te bereiken in plaats van stelselmatig alles wat met de EU te maken heeft af te wijzen.

Ook de PVV volgt die koers. Uit het laatste Europese verkiezingsprogramma verdween de Nexit. In plaats daarvan steekt partij zijn "energie in het hervormen van de Europese Unie van binnenuit. In het aan banden leggen van de macht van Brussel".

En dat werkt, zeggen de Patriotten. Tot een paar weken terug mochten ze over bijna niets meepraten, zegt PVV-Europarlementariër Sebastian Kruis. "Er werd nog net naar je geluisterd, maar er werd niet meegeschreven en al je punten werden weggestemd."

PVV-fractievoorzitter Marieke Ehlers beaamt dat. "We hebben nu een mogelijkheid om dingen te veranderen binnen de Europese Unie en het Europees parlement. Die hadden we eerst niet. En dat moeten we vooral proberen."

Komende maanden staan meerdere dossiers op de agenda waarbij de christendemocraten steun van uiterst rechts goed kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld om het verbod op de verbrandingsmotor voor auto's in 2035 van tafel te vegen. Of om een akkoord te bereiken over streng terugkeerbeleid voor uitgeprocedeerde asielzoekers.

Vanavond zendt Nieuwsuur een reportage uit over de groeiende invloed van radicaal-rechts in het Europees Parlement. Nieuwsuur begint om 21.30 uur op NPO2.

De twee leden van de Nationale Garde die gisteravond in Washington werden neergeschoten liggen nog steeds in kritieke toestand in het ziekenhuis. Dat heeft de openbaar aanklager Jeanine Pirro bekendgemaakt op een persconferentie over de schietpartij.

"Ze zijn geopereerd en we bidden voor ze", aldus Pirro. Ook werd duidelijk dat de twee slachtoffers de 20-jarige Sarah Beckstrom en 24-jarige Andrew Wolfe zijn. Ze waren allebei nog geen 24 uur in dienst van de Nationale Garde toen ze werden neergeschoten.

De verdachte is de 29-jarige Rahmanullah Lakanwal uit Afghanistan. Hij wordt vervolgd voor drie keer poging tot moord en voor het bezit van vuurwapens. Op die feiten staat een celstraf van vijftien jaar, als wordt vastgesteld dat hij met voorbedachten rade handelde. Mocht de toestand van de slachtoffers veranderen, dan kan ook de strafeis worden aangepast.

"Je hebt het verkeerde doelwit, de verkeerde stad en het verkeerde land gekozen en je zal spijt krijgen van het geweld en het kwaad dat je in de hoofdstad van ons land hebt aangericht", zei Pirro op de persconferentie.

Bestempeld als terroristisch misdrijf

De Amerikaanse minister van Justitie Bondi zei dat ze vindt dat de verdachte de doodstraf moet krijgen. "We zullen alles doen wat in onze macht ligt om de doodstraf te vragen voor het monster dat nooit in ons land had mogen zijn", zei Bondi tegen tv-zender Fox News.

De zaak werd door de minister bestempeld als terroristisch misdrijf. President Trump noemde de schietpartij "een terreurdaad" en greep de aanslag aan om te pleiten voor een verder aangescherpt immigratiebeleid.

Eerder werd bekend dat de VS per direct stopt met het verwerken van alle asielverzoeken van Afghanen.

Verdachte wachtte het duo op

Het motief van de verdachte is nog onduidelijk. Wel is inmiddels bekend dat de verdachte het hele land heeft doorgereisd voor de aanslag: hij vertrok met de auto vanaf de staat Washington aan de westkust en reed helemaal naar Washington DC aan de oostkust.

Hij zou het tweetal van de Nationale Garde hebben opgewacht voordat hij ze beschoot. "Een soort hinderlaag. We weten niet waarom", zei de openbaar aanklager.

De twee slachtoffers behoren eigenlijk tot de National Garde van West Virginia en waren op bevel van Trump in Washington ingezet, als onderdeel van zijn plan om de veiligheid in de hoofdstad te verbeteren.

De verdachte ligt zelf ook nog in het ziekenhuis in Washington. Bij zijn arrestatie werd hij beschoten door een bewaker.