NOS Nieuws - Algemeen

De Duitse autoproductie komt in de problemen als er niet snel een oplossing komt voor het conflict rond chipfabrikant Nexperia tussen China en het Nederlandse ministerie van Economische Zaken.

Autofabrikanten als BMW en Volkswagen staan inmiddels in de crisisstand, zo melden verschillende Duitse media.

De fabrikanten zijn afhankelijk van de chips die Nexperia in China maakt. In één auto gaan al snel zo'n 600 van die chips. Maar van China mogen ze het land niet meer uit.

Binnen enkele weken zouden hierdoor tekorten kunnen ontstaan, zo schat Wolfgang Weber van de Duitse vereniging van elektrotechniekbedrijven in.

Tegenreactie

Demissionair minister Karremans (VVD) van Economische Zaken nam de controle over Nexperia over, omdat hij vreesde dat het bedrijf de chipproductie op den duur van Europa naar China zou verplaatsen. Maar door China's tegenreactie zit de Europese auto-industrie nu met een acuut probleem.

Volgens oud-topman Frans Scheper van Nexperia veroorzaakt demissionair minister Karremans de acute chipcrisis in de Europese auto-industrie.

"Het Chinese exportverbod heeft veel grotere gevolgen dan wat wij in Nederland doen", zegt Scheper. "Het zou logischer zijn om het langs diplomatieke weg op te lossen."

Wafers

Nexperia heeft chipfabrieken over de hele wereld, waaronder in Europa en China. Maar de Europese fabrieken van Nexperia kunnen niet zelfstandig de chips maken die de auto-industrie nodig heeft. Zij maken wafers, platen waaruit vervolgens in China de chips worden gesneden. Die chips worden vervolgens naar Europa verscheept. De Chinese Nexperia-fabriek is zo een schakel in een productieketen.

Oud-Nexperia-topman Scheper: "Ik denk dat Karremans het een beetje onderschat heeft, en dat hij misschien niet helemaal begrepen heeft, hoe de supply chain van dit soort chips eruitziet. Dus dat wij ook afhankelijk zijn van de fabrieken in Azië om een dergelijke chip te maken."

"En dat is precies de maatregel die de Chinezen nu nemen door te zeggen: 'dan sturen we het eindproduct niet meer terug naar Europa'."

Correspondent Duitsland Charlotte Waaijers:

"Niemand wil er nog heel openlijk over praten, maar op de achtergrond zijn in Duitsland duidelijke zorgen te horen. Autofabrikanten en hun toeleveranciers zijn hier de belangrijkste industrietak, en zij vrezen leverproblemen die hen herinneren aan de coronacrisis.

Daarbij komt dat Duitse autobedrijven het al moeilijk hebben vanwege relatief hoge productiekosten, concurrentie uit China en verhoogde importheffingen in de VS. Op de langere termijn moeten ze hun onafhankelijkheid van andere landen zien te vergroten, maar voor nu hopen ze op een snelle politieke oplossing."

Scheper vermoedt dat er nog een beperkte voorraad Nexperia-chips op de planken ligt bij verschillende distributeurs.

Vervangers voor de Nexperia-chips die China nu blokkeert, kunnen elders worden gemaakt. "Maar het duurt maanden om het proces aan te passen aan andere chips", zegt Scheper. "En niemand kan de tekorten nu opvangen, er is geen overcapaciteit in de markt."

Demissionair minister Karremans laat weten dat "de situatie waar Nexperia zich nu in bevindt door de exportmaatregel vanzelfsprekend onze volste aandacht heeft. We zijn hierover in gesprek met de betrokken Europese en internationale autoriteiten."

Een museum in het Duitse Wiesbaden is onverwachts overspoeld door honderden Taylor Swift-fans. Een van de schilderijen daar is namelijk te zien in een videoclip van de Amerikaanse popster. In de openingsscène van de clip van de nummer 1-hit The Fate of Ophelia kruipt Swift in de huid van Ophelia.

Het schilderij hangt in Museum Wiesbaden in de gelijknamige stad in het zuidwesten van Duitsland. Afgelopen weekend kwamen honderden extra bezoekers om het schilderij te bewonderen.

Zo kwam een gezin speciaal vanuit Hamburg naar Wiesbaden, meldt het museum. Dat is ruim vijf uur rijden. Ook waren er veel Amerikaanse gezinnen, die gestationeerd zijn op een Amerikaanse legerbasis in Wiesbaden.

De gelijkenis tussen het schilderij, gemaakt door Friedrich Heyser, en de videoclip is niet te missen:

Het museum ontdekte de gelijkenis tussen het schilderij en de videoclip van Swift eerder deze maand. Daarop besloot het Swifties uit te nodigen voor een speciale rondleiding begin november. Nadat de aankondiging van de rondleiding op hun website stond, ging het nieuws over het schilderij van Ophelia al snel viraal.

De rondleiding is inmiddels helemaal volgeboekt, wellicht volgen er meer. Fans die verkleed komen als de popster of als Ophelia mogen de tour gratis bijwonen.

Wie was Ophelia?

Ophelia was de geliefde van Hamlet in het gelijknamige toneelstuk van Shakespeare. De jonge vrouw van adel komt uit Denemarken. In het toneelstuk wordt ze uiteindelijk gek van verdriet en verdrinkt ze. Die verdrinking is te zien op het olieverfschilderij. Ophelia is afgebeeld in een witte jurk en omringd door waterlelies. In haar nummer zingt Swift over Ophelia, maar ook dat zijzelf juist gered is van het trieste lot van Ophelia door een nieuwe liefde. Daarmee doelt ze op haar verloofde Travis Kelce.

Swift is niet de eerste artiest die refereert aan kunst in een muziekvideo, zegt kunsthistoricus Wieteke van Zeil. "Een kunstnerd als ik kan behoorlijk los als je eenmaal gaat kijken hoe vaak dat gebeurt", zegt Van Zeil.

"Er zijn een paar hele beroemde, zoals referenties aan Het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci." Die verwijzing is onder andere te zien in Humble van Kendrick Lamar uit 2017. Een prachtige video, vindt Van Zeil. "Maar ook Nas, Stormzy en andere rappers hebben juist dat hele beroemde schilderij gebruikt. Dat is ook logisch, want dat herkennen mensen."

Het schilderij van Ophelia is daarentegen niet zo bekend, zegt de kunsthistoricus. "Het wordt voor het eerst geïntroduceerd aan nieuw publiek, maar vaker komt het voor dat het juist hele beroemde schilderijen zijn. Zo is Ariana Grande in haar God is a Woman-video aan het einde de Adam van Michelangelo in de Sixtijnse Kapel op het plafond. De schepping van Adam herhaalt zij als vrouw."

Er is nog een andere, wereldberoemde versie van het schilderij Ophelia. Daar verwijst Swift aan het eind van de video naar, zegt Van Zeil. Dat schilderij van de Britse John Everett Millais hangt in Londen: in het Tate Britain. Wie weet zijn daar binnenkort ook honderden Swifties te vinden.

Hieronder is de clip van 'The Fate of Ophelia' te bekijken:

"We genieten van de aandacht, het is heel leuk", zegt museumwoordvoerder Susanne Hirschmann tegen het Amerikaanse persbureau AP. "Dit is natuurlijk een geweldige kans om mensen die ons nog niet kennen naar het museum te krijgen", zegt museumdirecteur Andreas Henning.

Hij zou de zangeres graag het originele schilderij willen laten zien. Het museum heeft geprobeerd contact met haar op te nemen, maar tot nu toe zonder succes.

Het tekort aan woningen is een van de belangrijkste thema's van deze campagne. Alle politieke partijen zijn het erover eens dat er snel iets moet gebeuren. Maar de manier waarop, daarover verschillen ze (soms flink) van mening.

In het NOS Radiodebat van afgelopen vrijdag ging het even hard tegen hard, toen de tegenpolen BBB en D66 het over de aanpak van de woningnood hadden.

D66 wil onder meer tien nieuwe steden bouwen. Maar dat duurt veel te lang, zei Van der Plas van BBB. "Dat betekent dat mijn zoon van 25 op zijn 65ste, bij zijn 105-jarige moeder inmiddels, pas het huis uit kan."

Jetten van D66 zei op zijn beurt dat er gebouwd moet worden op landbouwgrond, die de BBB graag wil behouden. "Alle varkens in dit land hebben een dak boven het hoofd, maar een student of een starter kan nog niet eens een bezemkast vinden die je kan betalen."

Het debatje zette het probleem goed neer. Als het over de analyse gaat - met name jongeren kunnen moeilijk een woning vinden - is iedereen het eens. Net als over het aantal van 100.000 nieuwe woningen dat er jaarlijks bij moet komen. Maar welke oplossing kies je?

Doorrekening verkiezingsprogramma's: woningaanbod stijgt

Vorige week kwam het Centraal Planbureau (CPB) met zijn doorrekening van de verkiezingsprogramma's. Daaruit blijkt dat veel partijen kiezen voor meer subsidie op woningbouw, zodat er extra woningen bij komen: VVD, NSC, D66, CDA, ChristenUnie en Volt.

Daarnaast willen partijen woningcorporaties stimuleren om meer te bouwen, bijvoorbeeld door ze minder of geen winstbelasting meer te laten betalen: GroenLinks-PvdA, NSC, D66, ChristenUnie en Volt.

Het CPB verwacht dat op de lange termijn het aanbod aan woningen bij een aantal partijen flink hoger zal zijn dan nu nog verwacht. Het gaat om GroenLinks-PvdA, D66 en ChristenUnie. Bij GroenLinks-PvdA zijn dat dan vooral meer corporatiewoningen.

Bij VVD, NSC, CDA en Volt stijgt het woningaanbod licht vergeleken met wat nu verwacht wordt. De partijprogramma's van BBB, JA21 en SGP hebben volgens het CPB weinig of geen effect op het aanbod aan woningen

Er ligt een enorme hoeveelheid plannen om het woningtekort aan te pakken. En wat snel opvalt, is dat een aantal partijen bijzondere bouwlocaties op het oog heeft. Zo wil D66 een van zijn tien nieuwe steden, IJstad, in het IJmeer bouwen. Volt wil Tata Stad laten verrijzen op het terrein van Tata Steel in IJmuiden.

Als het aan de PVV ligt verandert het Mediapark in Hilversum in een woonwijk. En GroenLinks-PvdA ziet graag een woonwijk komen op het terrein van de luchthaven bij Rotterdam.

Veel partijen willen dat het mes in de veehouderij gaat, zodat er landbouwgrond vrijkomt die kan worden gebruikt om woningen op te bouwen. De Partij voor de Dieren wil zelfs 75 procent minder vee ten behoeve van nieuwe huizen.

Onder meer GroenLinks-PvdA wil zo nodig "dwingende maatregelen als stok achter de deur" hebben om tot een kleinere veestapel te komen. Maar daar tegenover staan partijen als de BBB en de SGP die vinden dat er niet aan boerenbedrijven mag worden getornd.

JA21 en het CDA denken dat "een straatje" of "een wijkje" bijbouwen aan de randen van dorpen en steden, een goede oplossing is. De VVD wil dat er "dertig nieuwe, grootschalige woonwijken" bij komen.

Partijen als VVD en D66 pleiten voor het beter benutten van bestaande gebouwen. Die moeten worden gesplitst, een extra laag krijgen of wat dan ook, zodat er meer mensen kunnen wonen.

Deze partijen, en bijvoorbeeld ook NSC, vinden verder dat het makkelijker moet worden om een bouwvergunning te krijgen, maar juist moeilijker om als omwonende bezwaar te maken.

PVV en Forum voor Democratie willen dat de duurzaamheidseisen rond woningbouw worden afgeschaft. Verder zien deze partijen, net als BBB, en JA21, veel heil in het aanscherpen van de asiel- en migratiemaatregelen.

Alleen al over het al dan niet afschaffen van de hypotheekrenteaftrek verschillen de meningen fundamenteel. Dat zou zelfs een breekpunt kunnen worden tijdens de vorming van een nieuw kabinet.

Maar over één ding lijken in elk geval de deelnemers aan het RTL-debat van afgelopen zondag het eens te zijn: een kabinet onder hun leiding zal zijn stinkende best doen, maar kan niet garanderen dat er jaarlijks ook echt 100.000 woningen bij komen:

Hoe staat de woningmarkt in Nederland ervoor? Hoe groot is het huizentekort, en wat zijn de vooruitzichten? Je ziet het in onze dataspecial.

Deze week was het heel vaak bewolkt. Daarbij viel er met enige regelmaat motregen of een lichte regenbui. Echt een beetje druilerig dus. Maar heel af en toe waren stukjes blauwe lucht tussen de wolken door te zien. Daar gaat dit weekend verandering in komen.

Vrijdag is er nog wel veel bewolking en valt er soms een kortdurende bui. Aan het einde van de dag klaart het vanuit het noorden steeds meer op.

Zaterdag wordt het een stuk zonniger en het blijft droog. Het wordt 11 tot 15 graden en er is weinig wind. De combinatie van zon en weinig wind maakt het aangenaam buiten. Een goed begin van de herfstvakantie voor regio noord en midden.

Frisse ochtend, mogelijk met mist

Enige slag om de arm voor de hoeveelheid zon is of er wel of geen mist ontstaat in de nacht van vrijdag op zaterdag. Met een beetje pech kan het zaterdagochtend plaatselijk een grijs begin van de dag opleveren. Door het verdwijnen van de bewolking wordt het frisser, 's nachts met 4 of 5 graden. Op het sportveld of tijdens een wandeling met de hond voel je dat verschil in temperatuur vroeg op de ochtend goed.

Ook de tweede dag van het weekend blijft het droog. Eerst is er nog redelijk wat zon, later op de dag komt er meer bewolking. Een teken dat er ander weer aan zit te komen.

Veel vaker regen en hardere wind

Na het weekend slaat het weer opnieuw om. Er volgen een paar wisselvallige dagen. Het gaat harder waaien en elke dag zijn er buien. Tussen de buien door schijnt de zon. Met 15 of 16 graden is het tijdens die zonnige en droge momenten wel iets warmer.

Als je nog geen stempas binnen hebt, dan is er waarschijnlijk iets misgegaan met de bezorging. Alle stemgerechtigden hadden die uiterlijk gisteren moeten ontvangen. Onder andere in de Amsterdamse wijk Bos en Lommer misten zeker 1300 mensen vandaag nog een stempas. En ook in een deel van Haarlem is het misgegaan, werd vandaag bekend.

Eerder ging het ook al mis in Huissen, Sittard-Geleen en Den Haag. Maar daar zijn de problemen inmiddels opgelost.

De gemeente Amsterdam stuurt de 1300 gedupeerden nu een brief met instructies hoe ze alsnog een stempas kunnen aanvragen. In Amsterdam-Zuid hadden meerdere mensen vandaag ook nog geen stempas. Daar doet PostNL nu onderzoek.

Niet kunnen stemmen

Het is iedere verkiezingen een probleem: stempassen die niet worden bezorgd. De vorige verkiezingen kwamen enkele stemmers er te laat achter, omdat ze dachten dat in de envelop met de kandidatenlijst ook de stempas zat. Zij konden daardoor niet stemmen, vertelden ze aan AT5.

Vorige week werd een postbezorger in Sittard-Geleen op non actief gezet, nadat 2000 stempassen niet door hem waren bezorgd. Iets daarvoor werd in Den Haag een postzak vol stempassen op straat aangetroffen. Na een melding haalde een medewerker van PostNL de zak op om de brieven alsnog in de bus te doen.

Steekproef

"Het is een enorme operatie waarvoor we een speciaal projectteam hebben opgezet", laat een woordvoerder van PostNL weten. "Ruim 15.000 postbezorgers gaan met 12 miljoen stembiljetten door het land. Dat gaat over het algemeen goed, maar niet altijd."

Als PostNL signalen krijgt dat stempassen in een bepaalde wijk niet zijn bezorgd, doen ze onderzoek. "Vaak komen de signalen bij de gemeente binnen, soms bij ons. We doen dan een steekproef in de wijk door aan te bellen en bevragen de postbezorger die daar heeft bezorgd."

Volgens PostNL is het ook dit jaar weer in enkele straten in verschillende gemeenten misgegaan. Welke gemeenten dat zijn, willen ze niet zeggen. De gemeente Eindhoven laat weten dat zij wel wat meldingen hebben binnengekregen. Volgens Rotterdam, Utrecht en Almere is het bij hen helemaal goed gegaan.

Postbezorging gaat mis

In 2023 vroeg de Kiesraad in het evaluatieadvies van de Tweede Kamerverkiezing nog aandacht voor de postbezorging. "Bij elke verkiezing zijn er signalen over niet (op tijd) bezorgde stempassen, kiezerspassen en volmachten", schreven ze.

"Een aantal kiezers kon niet stemmen omdat zij de aanvraag voor hun vervangende stempas, kiezerspas of volmachtbewijs niet op tijd konden doen. Of doordat ze die niet op tijd kregen."

Volgens de Kiesraad was de termijn voor een schriftelijk verzoek voor de postbezorging te kort. "Deze signalen vragen om aandacht voor de kwaliteit in de hele keten van het verkiezingsproces, inclusief drukkers, distributie en postbezorging", schreven ze.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken voerde daarop gesprekken met PostNL en gemeenten kiezen nu voor andere werkwijzen, bijvoorbeeld dat de vervangende stempas ook kan worden opgehaald op het gemeentehuis in plaats van opgestuurd.

Sittard-Geleen stuurde de wijk zonder stempassen alsnog nieuwe stembiljetten toe. Amsterdam kiest voor een brief die inwoners met een verloren stempas informeert over het aanvragen van een vervangende pas, en Eindhoven adviseert mensen die melding maken over de procedure.

Op tijd controleren

"De Kiesraad adviseert kiezers om tijdig te controleren of ze een stempas hebben ontvangen, zodat er als dat niet het geval is voldoende tijd is om een vervangende stempas aan te vragen bij de gemeente", schrijven ze.

Wie geen stempas heeft ontvangen, kan tot en met vrijdag 24 oktober online of schriftelijk een nieuwe aanvragen. Daarna kan het alleen nog in persoon aan de balie, tot en met dinsdag 28 oktober om 12.00 uur.

In Nederland is opnieuw een landelijke ophokplicht ingesteld voor pluimvee vanwege een uitbraak van de besmettelijke vogelgriep. Het ministerie van Landbouw heeft die afgekondigd.

Vorige week is op een kippenboerderij in het Drentse Gasselternijveenschemond vogelgriep geconstateerd en de kans op verspreiding is volgens deskundigen zo groot dat pluimveehouders hun dieren niet meer naar buiten mogen laten gaan.

Naar aanleiding van de besmetting in Drenthe is de Deskundigengroep Dierziekten bijeengekomen. Het risico op besmetting van een pluimveebedrijf in Nederland wordt nu ingeschat als matig. Dit was eerder laag tot matig. Daarom is nu voor een landelijke ophokplicht gekozen.

'Zware maatregel'

De ophokplicht geldt zowel voor commerciële pluimveehouders als hobbyisten die kippen houden. Verder mogen er geen tentoonstellingen meer zijn van risicovogels, zoals hoenderachtigen, water- en loopvogels.

De landelijke ophokplicht moet de kans op besmetting met vogelgriep zoveel mogelijk verkleinen. Het ministerie noemt de maatregel "een zware maatregel" voor commerciële bedrijven en hobbyhouders. Het zegt dat de ziekte "erg onvoorspelbaar" is en houdt daarom de situatie nauwlettend in de gaten.

In Gasselternijveenschemond zijn 71.000 kippen geruimd door de NVWA na de uitbraak. Ook mogen in een zone van 10 kilometer geen dieren worden vervoerd.

Van november 2024 tot juli 2025 was er ook een landelijke ophokplicht en mochten kippen en ander gevogelte niet naar buiten.

Als kippen binnen moeten blijven, mogen hun eieren geen "vrije-uitloop"-kenmerk meer krijgen en verdwijnen ze langzaam maar zeker uit de winkel. Er zijn dan alleen nog maar scharreleieren te krijgen, omdat die van kippen komen die binnen zitten.

Modebedrijf Armani heeft Giuseppe Marsocci als nieuwe CEO aangesteld. Hij volgt de onlangs overleden oprichter van het bedrijf Giorgio Armani op.

De 61-jarige Marsocci zal per direct aan de slag gaan in zijn nieuwe functie. Hij werkt al 23 jaar voor het Italiaanse modebedrijf en was de afgelopen zes jaar de commercieel directeur van Armani.

Verkopen

Marsocci's opdracht is om een koper te vinden voor een deel van het bedrijf. Armani heeft in zijn testament plannen vastgelegd voor de verkoop van zo'n 15 procent van de belangen. Daarbij wordt de voorkeur gegeven aan het moederbedrijf van Louis Vuitton LVMH, cosmeticaketen L'Oréal, brillengigant EssilorLuxottica of een andere concern van "gelijke status", zoals vastgelegd in het testament.

Armani's nicht Silvana Armani wordt de vicepresident. Zij stond al aan het hoofd van de vrouwencollectie.

Armani overleed in september op 91-jarige leeftijd. Hij stond sinds de oprichting in 1975 aan het roer van het modebedrijf.

De Brabantse gemeenten Valkenswaard en Eersel waarschuwen voor de verspreiding van nepberichten over de komst van een opvanglocatie voor asielzoekers.

In Valkenswaard zouden inwoners gebeld worden door mensen die zich voordoen als medewerkers van de gemeente, schrijft Omroep Brabant. De beller zou informatie delen over de komst van een opvanglocatie. Het is niet duidelijk op wat voor schaal deze telefoontjes hebben plaatsgevonden.

Een bezorgde inwoner nam contact op met een wethouder van Valkenswaard na zo'n telefoontje. De gemeente heeft nu een bericht op haar site geplaatst met de mededeling: "Er zijn op dit moment, buiten de eerder gecommuniceerde mogelijke opvanglocatie, geen plannen voor andere opvanglocaties in Valkenswaard." De gemeente onderzoekt nog of het mogelijk is om aangifte te doen.

Gisteren waarschuwde de gemeente Eersel al voor een vergelijkbaar nepbericht dat via WhatsApp rondging. Inwoners werden door zogenaamde gemeentemedewerkers op de hoogte gebracht van de komst van een asielzoekerscentrum. "Er zijn op dit moment geen concrete plannen voor een asielzoekerscentrum in onze gemeente. Niets van deze informatie is waar", aldus de gemeente Eersel.

Een maand geleden waarschuwde de gemeente De Bilt ook al voor nepberichten over de komst van asielzoekers in Bilthoven.

Aangifte in Breskens

De eigenaar van een supermarkt in Breskens (Zeeland) heeft vandaag aangifte gedaan vanwege een nepmail die is verspreid over de komst van een azc in het pand van de supermarkt, schrijft de PZC. De supermarkteigenaar werd vanochtend naar eigen zeggen platgebeld naar aanleiding van het nepbericht.

Tegen Omroep Zeeland zegt de ondernemer dat hij ook bedreigd is. "Want ik zou mijn winkelcentrum verkocht hebben aan het COA", legt Ronald Lohman uit. Hij heeft zijn pand niet verkocht en er komt dus geen asielopvang, benadrukt hij.

Lohman zegt dat de verspreiding van het bericht snel ging. "Vanmorgen om half negen stond de eerste kameraad bij mij aan de voordeur van: 'hé, ik moet je eens eventjes spreken." In overleg met de politie en de gemeente plaatste hij een bericht op sociale media om het nepnieuws te ontkrachten.

Hij hoopt dat degene achter de nepmail gepakt wordt. "Deze valse beschuldigingen hebben mij en mijn gezin diep geraakt", aldus Lohman.

Een 57-jarige man uit Schoonebeek (Drenthe) is veroordeeld tot veertien jaar celstraf en tbs met dwangverpleging voor het doodsteken van zijn ex. Hij deed dat vorig jaar op de parkeerplaats van een kindcentrum in Hardenberg (Overijssel), waar de 53-jarige vrouw werkte.

Volgens de rechter had hij een vooropgezet plan om zijn ex te doden en heeft hij dat plan "zonder aarzelen doorgezet en uitgevoerd". Hans H. is daarom schuldig bevonden aan moord. De straf is gelijk aan de eis van het Openbaar Ministerie.

De man had op de dag van de moord een auto gehuurd en messen meegenomen. Ook had hij een niet-traceerbare telefoon gekocht. H. wachtte zijn ex op, reed haar klem, sloeg haar autoruit in en stak haar daarna ruim twintig keer. De vrouw bezweek in de ambulance op weg naar het ziekenhuis aan haar verwondingen.

H. verklaarde zelf tijdens de rechtszaak dat hij zijn ex niet wilde doden maar bang wilde maken. "Uw verklaring dat u alleen verhaal wilde halen en haar bang wilde maken, is ongeloofwaardig. Van een plotselinge emotionele opwelling is geen sprake", zei de rechter.

De rechtbank rekent het H. verder zwaar aan dat hij zijn daad pleegde bij een kindcentrum, tijdens een druk ophaalmoment met veel toeschouwers.

Bedreigd

De man en vrouw waren officieel nog getrouwd maar waren uit elkaar. Ze hadden samen vier dochters. Eerder had de man zijn ex al bedreigd. Zij zocht daarvoor hulp bij de politie.

Uit onderzoek blijkt dat bij de man sprake is van onder meer "een psychotische kwetsbaarheid" en drugsgebruik. De man is daarom verminderd toerekeningsvatbaar. Zonder die conclusie zou de rechtbank een celstraf van 22 jaar hebben opgelegd, schrijft RTV Drenthe.

De advocaat van H. kon vandaag nog niet zeggen of hij in hoger beroep gaat.

Spijkerbroeken van de Amerikaanse merken Levi's en Wrangler stapelen zich op in een textielfabriek in Lesotho, een bergachtig koninkrijkje zo groot als België dat verscholen ligt in Zuid-Afrika. Bekend als de 'denimhoofdstad van Afrika' staan de naaimachines daar nu stil, waardoor tienduizenden banen op de tocht staan.

Binnen de Afrikaanse natie heerst grote onzekerheid over de African Growth and Opportunity Act (AGOA). Dit historische handelsakkoord bood de afgelopen kwart eeuw 32 Afrikaanse landen belastingvrije toegang tot de Amerikaanse markt. Maar de toekomst ervan staat op het spel nu het Witte Huis verlenging uitstelt.

Het straatarme Lesotho is voor een groot deel van zijn economie afhankelijk van de Amerikaanse markt. Zo exporteerde het land in het afgelopen jaar ongeveer 220 miljoen euro aan textiel naar de VS, goed voor zo'n 11 procent van het totale bbp.

Afrika-correspondent Elles van Gelder:

"Opvallend was dat juist dat hele kleine landje Lesotho initieel geraakt werd door heel hoge handelstarieven vanuit de VS. Trump noemde het 'het land waar nooit iemand van heeft gehoord' maar ze kregen wel een handelstarief van 50 procent om de oren.

In juli werd dat verlaagd naar 15 procent maar ondertussen hadden veel Amerikaanse importeurs hun bestellingen vanuit Lesotho al geannuleerd en hadden veel mensen, voornamelijk vrouwen want ook hier domineren die de textielindustrie, hun baan al verloren. Lesotho is een land waar de helft van de mensen onder de armoedegrens leeft. Er is een gevoel van verraad in Lesotho dat ze eerst goedkoop de spijkerbroeken mochten maken voor de VS en daarna zo aan de kant werden gezet."

Maar ook andere Afrikaanse handelspartners van de VS zouden hard worden geraakt als AGOA komt te vervallen. Zo gaat zo'n 80 procent van de Keniaanse textiel- en kledingproductie naar de VS. In de sector werken bijna 70.000 mensen, onder wie veel vrouwen en jonge mensen.

En ook de vanille-industrie in Madagaskar is sterk afhankelijk van de Amerikaanse markt: driekwart van de oogst wordt erheen geëxporteerd.

"Het mogelijke einde van het akkoord gaat met name gevoeld worden in de vijf landen met een hoge utilization rate, zoals Lesotho en Kenia", zegt hoogleraar Armin Cuyvers, die veel lesgeeft in Afrikaanse landen. "Daar hebben bedrijven zich gericht op de Amerikaanse handelsketens. Als Amerika de deal niet voortzet, is er zeker schade."

AGOA werd in 2000 in het leven geroepen als paradepaardje van de toenmalige Amerikaanse president Bill Clinton: het moest handel stimuleren én de VS voet aan de grond geven in de regio. Meer dan 1800 Afrikaanse producten, van auto-onderdelen uit Zuid-Afrika, cacao uit Ivoorkust, ruwe olie uit Angola, konden zonder invoerrechten de Amerikaanse markt op.

AGOA heeft een enorme impuls gegeven aan de textiel- en kledingsector, waardoor landen als Lesotho en Kenia konden concurreren met grote Aziatische exporteurs zoals Bangladesh en Vietnam. Mede hierdoor is Kenia uitgegroeid tot een van de grootste textielexporteurs van het continent.

Chinese invloed

Maar ondanks de positieve effecten is het akkoord niet zo succesvol gebleken als aanvankelijk werd gehoopt, zegt Cuvyers. "Een van de doelen van Clinton was om Afrika economisch te ontwikkelen, maar dat doel is heel beperkt bereikt. Daarnaast wilde Amerika zich beter positioneren in de regio, ook dat is niet gelukt."

Dit komt doordat China zich sinds de eeuwwisseling heeft ontpopt als de grootste handelspartner en kredietverstrekker van Afrika. Inmiddels is het land zowel de belangrijkste export- als importpartner van het Afrikaanse continent.

"De VS is een veel kleinere handelspartner voor Afrika dan Europa en China", zegt Cuyvers. "Het feit is dat de Amerikaanse benadering niet werkt: die draagt niet bij aan de diversificatie van producten." Volgens hem is het in Afrikaans belang om handelsakkoorden te sluiten die verder gaan dan alleen invoerrechten, zoals de EU wel al doet.

Verwerken tot chocolade

Het probleem is dat sommige Afrikaanse sectoren zich nog te veel in de beginfase van de waardeketen bevinden. "Echte economische winst zit pas in de latere fasen van verwerking", zegt Cuyvers. "Neem bijvoorbeeld rauwe cacaobonen: daarmee verdien je nauwelijks iets. Worden ze echter verwerkt tot chocolade of andere eindproducten, zoals Nestlé doet, dan ligt de winst veel hoger."

Chibuike Uche, hoogleraar financiële integriteit in Afrika aan het African Studies Centre Leiden, is het daarmee eens. Hij stelt dat armoede toeneemt wanneer er geen waarde wordt toegevoegd aan een natuurlijke grondstof of product. "De Chinezen begrijpen dat goed. Zij verstrekken bijvoorbeeld leningen aan cacaobedrijven in Ghana, zodat die de bonen kunnen verwerken tot chocolade en vervolgens exporteren."

China heeft inmiddels afspraken met 53 Afrikaanse landen, waardoor zij duizenden producten belastingvrij naar de Chinese markt kunnen exporteren. "Goederen die oorspronkelijk bedoeld waren voor de Amerikaanse markt, kunnen nu naar China worden omgeleid", zegt Uche. "En olie die in Angola geproduceerd wordt, daar is wereldwijd zoveel vraag naar, daar heeft het land de VS niet voor nodig."

Volgens de twee hoogleraren zal met name de textielindustrie een flinke klap krijgen door het wegvallen van AGOA, en zullen banen verloren gaan. Maar ook in de VS zal het pijn doen, zegt Cuyvers, als vrijhandel met Afrika wegvalt. "Hoe meer de VS schade aanricht, hoe meer ruimte er ontstaat voor China en Europa om een deel van dat gat op te vullen. Maar ik verwacht niet dat de handelsstroom binnen een week zal verschuiven; dat heeft tijd nodig."

De Europese Unie moet binnen twee jaar een eigen 'dronemuur' hebben. Dat is een van de voorstellen voor versterking van de Europese veiligheid. Vanmiddag presenteerde de Europese Commissie het plan 'Vrede bewaren'.

"Wat Europa en haar lidstaten tot het eind van dit decennium doen, zal de veiligheid van het continent van de hele eeuw bepalen", begint het stuk dat in 15 pagina's de weg naar 2030 beschrijft, als de EU "klaar" moet zijn om voor haar eigen verdediging te zorgen. Eurocommissaris voor Defensie Kubilius sprak bij de presentatie over D-day.

De plannen om drones systematisch buiten de deur te houden, waren er al eerder maar kwamen in een stroomversnelling nadat de EU afgelopen weken op allerlei plekken werd opgeschrikt door drones. De Commissie wil ook snel werk maken van andere concrete voornemens, zoals meer luchtverdediging, artilleriesystemen, munitie, drones en anti-drones en grondtroepen.

Europese paradepaardjes

Daarom moeten er "Flagship projects", "Europese paradepaardjes" komen, zoals een 'Europees dronedefensie-initiatief', 'de Oostflankwacht', een 'Europees luchtschild' en een 'Europees ruimteschild'. EU-landen worden uitgenodigd om samen aan de paradepaardjes te werken. Nederland stak al eerder de vinger op om samen met Kroatië en Letland te werken aan de Europese droneverdediging.

In het stuk staan ambitieuze doelen. Zo wil de Commissie dat eind 2027 ten minste 40 procent van de aankopen voor defensiematerieel door EU-lidstaten samen wordt gedaan, nu is dat nog geen 20 procent. Een jaar eerder moeten 200.000 werknemers omgeschoold zijn om in de defensie-industrie te kunnen werken.

De afgelopen tientallen jaren is veel te weinig uitgegeven aan defensie. Nadat de Russen in 2022 Oekraïne waren binnengevallen, zijn EU-landen begonnen aan een inhaalslag. Met de toenemende Russische dreiging en de Amerikaanse onberekenbaarheid in het Witte Huis is de druk voor snelle actie verder toegenomen.

"Het gevaar is niet weg als de oorlog in Oekraïne voorbij is", zei EU-buitenlandchef Kaja Kallas bij de presentatie van de plannen. "Het is duidelijk dat we onze defensie tegen Rusland moeten versterken." Het is niet vanzelfsprekend dat Brussel daarbij het voortouw neemt. De EU-landen zijn zelf verantwoordelijk voor hun defensie. Al te veel bemoeienis van de Europese Commissie ligt daarom politiek gevoelig.

Sneltreinvaart

Maar veel meer Europese samenwerking is hard nodig, zegt de Commissie. In Brussel worden vergelijkingen getrokken met de coronacrisis. Ook voor gezondheidszorg zijn EU-landen zélf verantwoordelijk, toch kocht de Europese Commissie in sneltreinvaart voor alle lidstaten die dat wilden vaccins in.

Iets soortgelijks zou nu ook kunnen gebeuren op defensieterrein. Nu de EU "in gevecht" is, zoals Commissievoorzitter Von der Leyen het eerder formuleerde, zouden ook onorthodoxe maatregelen genomen moeten kunnen worden.

Er zijn veel vragen over de rolverdeling tussen de EU en de NAVO, het militaire bondgenootschap waar het overgrote deel van de EU-landen ook lid van is. Om dubbel werk te voorkomen is "de samenwerking tussen de EU en de NAVO de sleutel", staat in het plan.

Volgens secretaris-generaal Rutte van de NAVO verloopt de samenwerking tussen de EU en de NAVO uitstekend en sluiten de plannen van beide organisaties naadloos op elkaar aan.

Het versterken van de Europese veiligheid kost honderden miljarden euro's. Al eerder kregen landen de mogelijkheid om daarvoor schulden aan te gaan die niet meetellen bij de strenge Europese begrotingsregels. Nederland maakt nog geen gebruik van deze uitzondering.

De plannen worden volgende week besproken op de Europese top donderdag in Brussel.

Bij protesten tegen de regering in Peru gisteravond is zeker een dode gevallen, melden Peruaanse media. Tientallen mensen raakten gewond. De demonstranten eisen het aftreden van de onlangs aangestelde interim-president José Jerí.

Jerí was voorzitter van het Congres en werd vorige week vrijdag gekozen als de nieuwe leider van Peru nadat president Boluarte werd afgezet. Zij werd door volksvertegenwoordigers verantwoordelijk gehouden voor de toename van criminaliteit in het land.

De onrust begon toen honderden demonstranten zich na een mars verzamelden voor het congresgebouw in de hoofdstad Lima. De politie greep in toen betogers veiligheidshekken omver wilden werpen en met stenen en brandende voorwerpen gooiden. Er werd traangas ingezet om de menigte uiteen te drijven. 78 agenten en 24 betogers raakten gewond. Ook raakten twee journalisten gewond, melden Peruaanse media.

De politie trad hard op tegen de demonstranten:

De betoging werd georganiseerd door onder meer jongeren (Gen Z), meerdere vakbonden en artiestenorganisaties. Zij eisen dat de regering de toenemende criminaliteit, corruptie en afpersingen aanpakt.

In Peru neemt het aantal afpersingen door gewelddadige bendes toe. Vorige week werden vier leden van de bekende band Agua Marina neergeschoten tijdens een optreden. De band werd vermoedelijk afgeperst.

Ook in andere steden in Peru werd geprotesteerd. Die protesten verliepen rustig.

De Franse premier Sébastien Lecornu heeft twee moties van wantrouwen in het parlement overleefd, waarvan één nipt. Daardoor kan de kersverse premier doorregeren en is een politieke crisis voorlopig afgewend.

De eerste motie werd ingediend door de linksradicale La France insoumise (LFI) van Jean-Luc Mélenchon. Vooraf was de verwachting dat het kantje boord zou kunnen worden voor Lecornu, maar hij slaagde er uiteindelijk in een meerderheid in het parlement achter zich te krijgen.

Om het vertrouwen op te zeggen, was een meerderheid van 289 stemmen nodig. Uiteindelijk stemden 271 parlementariërs voor de eerste motie.

LFI, de Franse Groenen (EELV), de communistische partij en de rechts-radicale RN van Marine Le Pen hadden op voorhand laten weten vóór te stemmen. De centrum-rechtse Les Républicains (LR), en de socialistische PS stemden grotendeels tegen.

De tweede motie van Le Pen kreeg slechts 144 stemmen. Dat was al de verwachting: veel parlementsleden, waaronder het radicaal-linkse blok, gaven vooraf aan dat ze niet zouden meestemmen met de partij die zij beschouwen als extreemrechts.

Steun van de socialisten

Dinsdag kondigde Lecornu aan de omstreden en veelbesproken pensioenverhoging (van 62 naar 64 jaar) uit te stellen tot de presidentsverkiezingen van 2027. Hierdoor kreeg hij de steun van de socialisten, die fel tegen de hervorming zijn.

"Aan de slag", zei Lecornu tegen de Franse zender BFMTV. "De debatten over de begroting moeten beginnen, en dat zal ook gebeuren." De premier diende deze week een conceptbegroting voor 2026 in, die hij nog door het parlement moet loodsen.

Lecornu komt uit het kamp van president Macron en beschikt niet over een meerderheid in het parlement. Hij diende na een maand als premier zijn ontslag in, maar Macron vroeg hem amper vier dagen later opnieuw premier te worden en een kabinet te vormen.

Dat deed hij en hij behield enkele belangrijke ministers, onder wie Macrons vertrouweling Roland Lescure als minister van Financiën en Gérald Darmanin op Justitie. Links en rechts verweten hem een kabinetsploeg te hebben aangesteld met veel bekende gezichten, terwijl hij juist een breuk had beloofd.

Frankrijk kampt met grote politieke en economische problemen: een torenhoge staatsschuld en een overheid die al jaren te veel uitgeeft. Het Franse begrotingstekort is opgelopen tot ruim 5 procent van het bruto binnenlands product (bbp), het hoogste van de eurozone. Ook is de staatsschuld hoog. Elke seconde stijgt de Franse staatsschuld met 5000 euro.

Lecornu werd begin september aangesteld om Frankrijk uit de politieke malaise te halen, nadat zijn voorganger Bayrou na negen maanden werd weggestuurd. Hij kreeg onvoldoende steun voor zijn voorgestelde miljardenbezuinigingen en het plan om twee vrije dagen te schrappen. Dit stuitte veel Fransen tegen de borst, met grote demonstraties als gevolg.

Een fossiel van een nieuwe dinosaurussoort, gevonden in Argentinië, werpt een nieuw licht op het ontstaan van langnekdino's. Dat schrijven Argentijnse onderzoekers in een onderzoek, dat deze week werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.

Het betreft een nieuwe dinosoort, die naar schatting zo'n 230 miljoen jaar geleden leefde. Daarmee gaat het meteen ook om een van de oudste dinosaurusfossielen ooit gevonden. De soort kreeg van de onderzoekers de naam Huayracursor jaguensis.

De paleontologen vonden het fossiel in een onherbergzaam deel van de Argentijnse Andes, op zo'n 3000 meter hoogte. Het was opvallend compleet met een deel van de schedel nog intact, een complete wervelkolom tot aan de staart en vrijwel complete voor- en achterpoten.

Lange nek en relatief groot lijf

De versteende botresten tonen volgens de onderzoekers dat de evolutie van zogenoemde sauropoden, die tientallen miljoenen later zouden uitgroeien tot een van de grootste en zwaarste dieren die ooit op aarde hebben rondgelopen, aanzienlijk vroeger begon dan eerder werd aangenomen.

Zo is aan het fossiel goed te zien dat het dier al een aanzienlijk langere nek had dan andere dino's uit het Trias (252 tot 201 miljoen jaar geleden), het tijdperk waarin de eerste dinosaurussen verschenen. Ook was het met een geschatte lengte van zo'n 2 meter en een gewicht van achttien kilo relatief groot.

"Deze aspecten bevestigen een zeer vroege en gelijktijdige verschijning van beide kenmerken die fundamenteel waren voor de evolutionaire geschiedenis van sauropodomorfen", zegt hoofdonderzoeker Martín Hechenleitner, verbonden aan het Argentijnse onderzoeksinstituut CONICET, in een persbericht.

Relatief onontgonnen gebied

Een mede-onderzoeker, Agustín Martinelli, legt uit dat het fossiel is gevonden in een relatief onontgonnen gebied waar nog weinig is gezocht naar fossielen. "Dat opent de mogelijkheid tot grote ontdekkingen. Het is zeldzaam dat men kan zeggen dat er totaal nieuwe locaties zijn ontdekt, met een fauna die buitengewoon goed bewaard is gebleven en in overvloed aanwezig is."

Hij hoopt in de toekomst op meer, soortgelijke vondsten. Hechenleitner verwacht dat 'zijn' Huayracursor jaguensis "een referentie" wordt in onderzoeken naar de vroege evolutie van sauropoden, "en dinosauriërs in het algemeen".

De zes grootste woningcorporaties in Amsterdam gaan de regels voor woningruil versoepelen. Daardoor moet het voor Amsterdammers makkelijker worden om een passende huurwoning te vinden.

Het vinden van een woning is een veelgehoorde ergernis in de hoofdstad. De woningnood leidt ook in de huursector tot weinig doorstroming. Gezinnen die meer ruimte nodig hebben, maar ook ouderen die naar een kleinere woning willen, wachten soms jaren op een geschikte woning.

Voor die mensen zou het ruilen van hun sociale huurwoning een uitkomst kunnen zijn, maar in de praktijk komt daar weinig van terecht. Woningcorporaties hanteren nu nog verschillende regels voor het woningruilen, schrijft NH.

Zelfde regels

Daar willen de woningcorporaties nu gezamenlijk een einde aan maken. Zo wordt een woningruil straks niet meer tegengehouden als de woning op de nominatie staat om naar de middenhuur of vrije sector te worden verplaatst.

"De Amsterdamse corporaties werken nu intensief samen om belemmeringen weg te halen en woningruil mogelijk te maken", schrijft woningkoepel AFWC in een persbericht.

Wel krijgen bewoners bij het ruilen van de woning in principe een nieuw huurcontract. Ook wordt een eventuele ruil door de woningcorporaties getoetst aan de Amsterdamse huisvestingsverordening. Volgens AFWC kunnen corporaties de huurprijs afhankelijk van het inkomen van de huurder laten stijgen of dalen.

'Efficiënter'

"Het is fijn dat we weer een stap verder zijn in het helpen van mensen die graag willen ruilen van woning", zegt koepelbestuurder Anne-Jo Visser.

"Bewoners maken zo hun verhuiswens - gelijkvloers wonen, groter vanwege gezinsuitbreiding of dichter bij familie - waar. En tegelijkertijd zetten we de woningvoorraad efficiënter in en kunnen meer Amsterdammers passend wonen."

Palestijnen en Israëliërs huilden deze week tranen van geluk. Na ruim twee jaar oorlog kwamen gijzelaars en gevangenen vrij. Maar de wapenstilstand tussen Hamas en het Israëlische leger is broos en fase één van het akkoord is nog lang niet voltooid. Experts waarschuwen dat de volgende fases nog veel moeilijker worden.

"Fase twee is nu begonnen", zei Trump eergisteravond optimistisch. Achter de schermen lopen vermoedelijk gesprekken over de volgende stappen in het twintigpuntenplan alleen daar is openlijk nog niets over bekend. De Egyptische president Sisi heeft een top aangekondigd over de reconstructie van Gaza, maar details ontbreken nog.

"Alles is nog steeds vaag", zegt Midden-Oostenkenner Carolien Roelants. "De belangrijkste vraag is eerst of het staakt-het-vuren standhoudt." Nog altijd vallen er doden in Gaza. Het Israëlische leger schiet op Palestijnen die te dicht bij de zogenoemde 'gele lijn' komen, maar het is voor burgers onduidelijk waar die grens precies ligt.

'Geweld Hamas is duidelijk voorbeeld'

Daarnaast zijn er vuurgevechten tussen Hamas en rivaliserende bendes. Op geverifieerde video's zijn standrechtelijke executies te zien. Een militair zegt tegen de Israëlische krant Haaretz dat het leger daarvan getuige is: "Het begint te lijken op een slachting. Er zijn tientallen doden en honderden gewonden onder leden van clans die verdacht worden van hulp aan Israël."

"Dat Hamas nu met geweld probeert zijn gezag in Gaza te herstellen, is het duidelijkste voorbeeld dat we nog niet in fase twee zitten", zegt historicus Peter Malcontent. Want in fase twee van Trumps voorstel zou de militante beweging zichzelf juist moeten ontwapenen. In plaats daarvan staat de VS oogluikend toe dat Hamas zich bij elkaar raapt in de Gazastrook.

In drie dagen heeft Hamas de stoffelijke overschotten van negen dode gijzelaars overgedragen aan het Rode Kruis. Hamas stelt dat er voor nu niet meer kunnen worden gevonden; omdat sommige lichamen onder gebombardeerde gebouwen zouden liggen en commandanten die wisten waar ze lagen ook zijn gedood.

Israël stelt dat Hamas wel degelijk weet waar andere overblijfselen liggen en eist dat Hamas zich meer inspant om te voldoen aan de gemaakte afspraken voor het overdragen van de lichamen van gijzelaars. Intussen heeft minister van Defensie Katz het leger gisteravond opgedragen een plan op te stellen om 'Hamas te verslaan' als de oorlog wordt hervat. Ook Israël erkent dat alle 28 gijzelaars terugbrengen waarschijnlijk niet mogelijk is, maar meent dat Hamas veel meer kan doen dan het nu doet.

Trump geeft Netanyahu ruimte

Hoewel Trump overwegend optimisme uitstraalt over het bestand ('het tijdperk van vrede is aangebroken') en de VS zou helpen bij het vinden van de lichamen, speelt de president ook openlijk met de optie dat Israël geweld mag hervatten als Hamas niet voldoende doet. Het Israëlische leger mag aanvallen "zodra ik het zeg", aldus de Amerikaanse president gisteravond tegen CNN. Ondertussen trappen de Israëlische autoriteiten, verwijzend naar de ontbrekende gijzelaarslichamen, nog altijd op de rem bij het toelaten van hulpgoederen tot de Palestijnse enclave.

"Zelfs om fase één vol te houden is al veel energie nodig", zegt Malcontent. Tegelijkertijd moet er volgens hem ook al vaart worden gemaakt met de volgende stappen in het twintigpuntenplan, als men enige kans van slagen wil hebben.

Dit staat in het Trump-plan voor Gaza

"We hebben gezien dat dingen snel kunnen gaan als enerzijds de VS Israël, en anderzijds Qatar, Turkije en Egypte Hamas zwaar onder druk zetten." Het bestand en vrijlating van gijzelaars is daar het resultaat van. Bij de wapenstilstand begin dit jaar bood Trump volgens Malcontent Netanyahu nog te veel ruimte om de gevechten te hervatten, wat ook gebeurde.

"Vorige staakt-het-vuren- en vredesplannen zijn gesaboteerd door de Israëlische premier Netanyahu", zegt Roelants. De huidige Israëlische regering heeft steeds herhaald dat een Palestijnse Staat onacceptabel is. "Zolang er geen zelfbeschikking is voor de Palestijnen blijft de oorzaak van het conflict in stand en blijft het in feite oorlog." Ze vreest dat het hele onderhandelingsproces daarom in de praktijk oneindig kan duren.

'Vage' verklaring ondertekend in Egypte

Onder luid applaus werd in de Egyptische stad Sharm el-Sheikh maandag het bestand symbolisch ondertekend door Trump, de Egyptisch president Sisi, de Qatarese Emir Tamim bin Hamad Al Thani en de Turkse president Erdogan. Het document spreekt onder meer over het belang van het respecteren van mensenrechten voor Israëliërs en Palestijnen, maar omvat geen concrete afspraken.

Malcontent: "De verklaring is bewust vaag gehouden, zodat geen enkel land ertegen kan zijn. Dat is ook logisch omdat deze landen heel verschillend in het conflict staan." Voor de vervolgstappen zullen er echter wel concrete details moeten worden uitgewerkt, en dat is een stuk lastiger. "Omdat de punten zo vaag zijn en grotendeels leunen op wensdenken, kan je verwachten dat er dingen fout gaan", zegt Roelants.

In zijn woonplaats Berlijn is de Duitse muziekproducent Jack White overleden op 85-jarige leeftijd. Hij drukte lange tijd zijn stempel op de popmuziek in zijn land en had ook internationaal succes.

White zei zelf door zijn werk met artiesten als Paul Anka, Tony Christie en Engelbert Humperdinck ongeveer een miljard platen te hebben verkocht. Het leverde hem meer dan 400 gouden en platina platen op.

Na een bescheiden carrière als voetbalinternational (met nog een seizoen bij PSV op zijn palmares) ging White als zanger de muziek in. Aanvankelijk onder zijn eigen naam Horst Nußbaum, maar al snel ging hij op zoek naar internationale allure verder als Jack White.

Val van de Muur

Hoewel hijzelf meerdere platen uitbracht, had hij vooral succes als producent. Schöne Maid van Tony Marshall haalde bijvoorbeeld ook hier de Top 40 in 1972. Een decennium later hielp hij Jermaine Jackson en Pia Zadora aan hun synthpophit When the Rain Begins to Fall. Hij begeleidde met covers als Gloria, How Am I Supposed To Live Without You en Self Control ook Laura Branigan naar succes in de VS.

Nog altijd populair in Duitsland is ook het door White geschreven Looking for Freedom, dat de Amerikaanse acteur David Hasselhoff enkele weken na de val van de Muur live zong op de grens tussen Oost- en West-Berlijn. Het werd daarmee de officieuze soundtrack van Die Wende.

Het beroemde optreden van Hasselhoff:

Twee vrouwen uit Utrecht van 26 en 41 jaar zijn aangehouden in een onderzoek naar grootschalige datingfraude. De politie meldt dat tussen juni 2022 en oktober dit jaar 26 slachtoffers aangifte deden. Ze raakten in totaal ruim 550.000 euro kwijt.

De slachtoffers werden via een datingplatform onder een valse naam benaderd. De verdachten bouwden vervolgens een band op om geld of spullen te krijgen.

Slachtoffers spraken ook fysiek met de vrouwen af. Bij die ontmoetingen, vaak met meerdere personen, werden slachtoffers onder druk gezet om spullen voor hen te kopen in verschillende winkels, schrijft RTV Utrecht.

Geld, sieraden en een auto

Het Team Digitale Criminaliteit Midden-Nederland startte in juni dit jaar een onderzoek naar de verdachten. Na de aanhoudingen zijn drie locaties in Utrecht doorzocht. De politie heeft onder meer geld, sieraden en een auto in beslag genomen.

De politie houdt rekening dat de verdachten meer slachtoffers hebben gemaakt. Zij kunnen zich bij de politie melden.

Nederland kan er over 25 jaar veel groener uitzien, met meer natuur, meer soorten die hier voorkomen en schoner water. Daarmee zou ons land ook voldoen aan Europese natuur-, water- en klimaatdoelen. Maar de opgave is historisch in omvang, schetst het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een verkenning van twee scenario's.

De doelen worden nu bij lange na niet gehaald, volgens het PBL omdat het de politiek niet lukt om het "complexe vraagstuk van landbouw en natuur te kunnen temmen". Daarom besloot het planbureau zelf aan de slag te gaan.

Het PBL onderzocht een scenario waarin de oplossing met name in landbouwtechnologie wordt gezocht en een waarin natuurinclusiviteit centraal staat, oftewel het verweven van landbouw met natuur. Beide opties worden vaak als voorkeur genoemd in politiek en maatschappij.

In beide scenario's zullen er veel minder koeien in Nederland gehouden worden. Met de huidige stand van de techniek vormt volgens het PBL niet zozeer stikstof de grootste beperking, maar methaan. Dat is een sterk broeikasgas, dat onder meer door koeien wordt uitgestoten. Als er voor een strikt klimaatdoel gekozen wordt voor de landbouw, dan zal ook een halvering van het aantal koeien nodig zijn.

Geen koeien in de wei

In het techniek-scenario moet er 150.000 hectare landbouwgrond natuurgebied worden. Dat is een kleine 10 procent van het huidige landbouwareaal en ongeveer de oppervlakte van de provincie Utrecht. Ook komen er stroken van 2 kilometer breed als overgangsgebieden tussen landbouw en natuur. Daar wordt veel minder vee per hectare gehouden dan nu het geval is, het zogenoemde extensiveren.

Landbouwbedrijven zullen waarschijnlijk nog groter worden dan nu, omdat dit efficiënter is. Het landschap wordt een stuk leger aangezien dieren het hele jaar hoofdzakelijk binnen moeten staan. Zo kan de staltechniek optimaal benut worden. "Koeien in de wei zijn een beeld uit het verleden geworden."

Als er een minder strikt klimaatdoel voor de landbouw gekozen wordt, of innovaties voor het zuiveren van methaan uit stallucht breed worden toegepast, dan hoeft de melkveestapel veel minder te krimpen en kan de landbouwproductie wel grofweg op peil blijven, zegt PBL-onderzoeker Martijn Vink. "Dat is het positieve nieuws voor de agrosector. Aan de andere kant moet er wel ontzettend veel worden geïnvesteerd in die techniek. De overheid zal moeten controleren of de techniek goed werkt en er zal gehandhaafd moeten worden. Dus ook dat is een enorme opgave."

Oostenrijk of Engeland

Als Nederland kiest voor natuurinclusieve landbouw, komt er 100.000 hectare natuur bij en maar liefst 650.000 hectare wordt geëxtensiveerd. Vink vergelijkt het landschap in dit scenario met hoe het er nu uitziet in Oostenrijk of delen van Engeland. "Waarbij er veel meer kleinschalige landbouw zal plaatsvinden en waarbij boeren ook naar andere inkomstenbronnen moeten zoeken. Ze moeten wellicht ook subsidie krijgen om hun bedrijf te laten draaien."

Niet alleen de rundveestapel halveert, dat geldt voor de hele landbouw. Koeien lopen permanent buiten en varkens en kippen krijgen ook een uitloop.

Om de doelen linksom of rechtsom te halen, moet de overheid het tempo waarin landbouwgrond wordt aangekocht volgens onderzoeker Vink flink versnellen. "Dat moet echt twee tot vier keer zo snel."

Het PBL adviseert om een staatscommissie in te stellen, waarin naast politici ook wetenschappers en mensen uit de praktijk kunnen meedenken over oplossingen.

Lesbische, homoseksuele en biseksuele volwassenen hadden de afgelopen twee jaar meer last van mentale problemen dan heteroseksuele volwassenen, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ze hebben vaker gevoelens als angst of depressie en zoeken ook vaker hulp.

In Nederland gaat het om zo'n twee miljoen mensen. Vooral bi-plus-personen zijn volgens het CBS extra kwetsbaar. Dat zijn mensen die of biseksueel zijn (dus die zowel op mannen als vrouwen vallen), op non-binaire mensen vallen of voor wie het geslacht niet uitmaakt.

"De cijfers die we hebben, zijn zorgwekkend", zegt Luuk Hovius van het CBS. "Zes op de tien mensen van de lhb-gemeenschap gaf aan in de afgelopen vier weken last te hebben gehad van angsten en depressies. Onder hetero's ging het om vier op de tien mensen. Dat is echt wel een flink verschil."

Minderheidsstress

Het is voor het eerst dat het CBS op zo'n grote schaal onderzoek heeft gedaan naar de lhb-groep. Dat gebeurde tijdens de jaarlijkse Gezondheidsenquête, waaraan in totaal 19.000 Nederlanders meededen. Daarbij werden zij ook gevraagd naar hun seksuele voorkeur. 900 daarvan behoren tot de lhb-gemeenschap.

Buiten het CBS wordt er veel onderzoek gedaan waarom deze groep meer mentale problemen heeft dan heteroseksuelen. "Waarschijnlijk heeft het te maken met wat men minderheidsstress noemt, of minority stress: wanneer mensen zich anders of uitgesloten voelen, ervaren ze daar stress van", zegt Hovius.

Omdat ze steeds moeten uitleggen dat ze op een ander geslacht vallen dan de heteronorm, voelen deze mensen zich anders en uitgesloten. "De bi-plus gemeenschap springt daartussenuit, omdat ze op hetzelfde geslacht vallen én niet uitsluitend op één geslacht", zegt Hovius. "Zij krijgen te horen dat het maar een fase is, of moeten zich verantwoorden."

Discriminatie en intimidatie

Er zijn verschillen tussen leeftijdsgroepen: vooral jongeren tussen de 18 en 25 jaar hebben vaker mentale problemen, onder meer door prestatiedruk en stress. "Maar ook hier is het zo dat bij de lhb-gemeenschap erger dan bij heteroseksuele jongeren."

Transgender, aseksuele en non-binaire personen zijn niet meegenomen in het onderzoek. Dat komt doordat deze groepen te klein zijn om daar betrouwbare uitspraken over te doen. De gehele queergemeenschap in Nederland telt 2,7 miljoen mensen.

Het is wel al langer bekend dat transgender personen vaker te maken hebben met intimidatie en discriminatie, ook op de arbeidsmarkt. Volgens kennisinstituut Movisie heeft 73 procent van hen te maken met psychische problemen, zoals depressie- en angstklachten.