Synthetische diamanten populairder, toegankelijk voor breed publiek
Een verlovingsring met een diamant die is gemaakt in een fabriek komt steeds vaker voor. De diamanten zijn niet natuurlijk, maar wel echt en steeds goedkoper. Gaat de synthetische diamant de natuurlijke vervangen? Deskundigen zetten er hun vraagtekens bij.
"Een natuurlijke diamant is miljoenen jaren geleden in de aarde gevormd met precies de juiste druk en temperatuur, waardoor het koolstof is omgezet tot diamantkristallen", zegt juwelier Paul Cieremans uit Den Haag. Dat maakt deze glimmende edelsteen zeldzaam en daar betaal je ook voor.
De prijs begint vanaf 5000 of 6000 euro per karaat, weet Cieremans: "Maar voor een kunstmatige diamant betaal je in een winkel vanaf 300 of 400 euro per karaat."
Een veel besproken lab-grown diamant van Zeeman past in dat plaatje, volgens Cieremans. De budget retailer verkoopt een hanger van tussen de 0,10 en 0,12 karaat voor 30 euro. De winkel wil met "de ronde, briljant geslepen diamant en een uitzonderlijke helderheid" de edelsteen toegankelijker maken voor een breed publiek, vermeldt de website.
Twintig procent marktaandeelZo'n tien tot vijftien jaar geleden zag je nog nauwelijks synthetische diamanten. Inmiddels hebben de technieken om kunstmatige edelstenen te produceren een enorme vlucht genomen, ziet Hanco Zwaan, edelstenendeskundige van Laboratorium Naturalis. "Hierdoor zakken de prijzen en wordt het product almaar populairder."
Inmiddels komt zo'n 20 procent van alle verkochte diamanten uit een fabriek, vermeldt de Federatie Goud en Zilver, de branchevereniging voor ondernemers in onder andere edelstenen.
Het verschil met een natuurlijke diamant kun je met het blote oog haast niet zien. Daar wordt steeds vaker misbruik van gemaakt, signaleert Cieremans: "Mensen proberen synthetische diamanten te verkopen als zijnde echte. Een natuurlijke diamant krijgt vaak een certificaat. Dat nummer wordt heel klein in de steen gelaserd, maar dat gebeurt ook steeds vaker bij synthetische."
Cieremans kan diamanten testen op echtheid, maar als hij het niet met zekerheid kan zeggen, stuurt hij de stenen naar een lab.
Kost veel energieIn zo'n lab controleert Zwaan diamanten op echtheid. "Synthetische diamanten hebben dezelfde hardheid en chemische eigenschappen als natuurlijke diamanten", zegt Zwaan. De stenen zijn binnen enkele weken cosmetisch 'gegroeid', onder hoge druk en hoge temperatuur in gigantische fabriekshallen, meestal in India of China. "Dat kost sloten met energie", zegt Zwaan.
Het is daarom niet vanzelfsprekend dat synthetische diamanten duurzamer of ethisch verantwoord zijn, beweert Zwaan. "Veel juwelenhuizen beweren dat lab-grown duurzamer en eerlijker is, maar het is afhankelijk van waar de stenen vandaan komen. Het kan wel waar zijn, maar dan wil ik een onderbouwing zien. Anders vraag ik me af: in hoeverre is er sprake van greenwashing?"
Bovendien moeten diamantmijnen zich steeds vaker aan allerlei strenge voorschriften houden om het delven netjes te doen, meent Zwaan. "Die mijnen zorgen bovendien voor een enorme werkgelegenheid in landen waar dat hard nodig is."
Chemische reactiesDe steen die bij Zeeman te koop is, is gemaakt volgens de CVD-methode (Chemical Vapor Deposition). Hierbij wordt gebruik gemaakt van een gas waarbij allerlei chemische reacties plaatsvinden. Een andere veelgebruikte methode kost volgens Zeeman meer energie.
Juwelier Cieremans blijft alleen natuurlijke diamanten verkopen. Hij gaat ervanuit dat de synthetische diamant de natuurlijke ook niet gaat vervangen, maar dat beide stenen naast elkaar zullen blijven bestaan. "Maar dat hoop ik natuurlijk ook heel erg."