Aggregator

Hulpdiensten in de Spaanse hoofdstad Madrid hebben een dode gevonden na de gasexplosie van gisteren in een café. Vanochtend werd het lichaam van een 52-jarige man gevonden in puin van meer dan een meter diep.

Bij de ontploffing in het pand raakten zeker 25 mensen gewond, van wie er drie slecht aan toe zijn. Volgens Spaanse media was het op het moment van de explosie afgeladen vol in het café.

Op beelden is te zien dat de vloer en de muren van het pand met drie verdiepingen zwaar beschadigd zijn. Boven de bar zijn woningen, die ook flinke schade hebben, net als een naastgelegen winkelpand. Volgens de autoriteiten kunnen de bewoners de komende dagen nog niet naar huis.

De oorzaak van de explosie wordt nog onderzocht.

In de Mexicaanse staat Yucatán zijn vijftien mensen om het leven gekomen bij een verkeersongeval op een snelweg. Elf van de slachtoffers zaten in een busje.

Bij het ongeluk waren meerdere voertuigen betrokken. Behalve het busje was dat onder meer een vrachtwagen die bier vervoerde

Volgens ooggetuigen raakte een van de voertuigen op de verkeerde weghelft, waarna een frontale aanrijding volgde. Door de klap kantelde de bus en vlogen enkele voertuigen in brand.

Volgens getuigen raakten slachtoffers bekneld in de wrakken. Ook zouden mensen levend zijn verbrand en lagen hun lichamen verspreid op het wegdek. Mexicaanse media spreken van een van de dodelijkste verkeersongevallen in de regio in de afgelopen vijftig jaar.

A barograph is a device that graphs a barometer’s readings over time, revealing trends that can predict whether stormy weather is approaching or sunny skies are on the way. This …read more

Oekraïne heeft met een drone-aanval een olieraffinaderij getroffen in het noordwesten van Rusland. Op de plek, zo'n 100 kilometer ten zuidoosten van Sint-Petersburg, brak brand uit. Op beelden op sociale media zijn grote vlammen boven de raffinaderij te zien. Het vuur is inmiddels geblust.

Zowel Rusland als Oekraïne meldt de aanval. Er zijn geen gewonden gevallen, zegt de gouverneur van de regio Leningrad. De brand werd volgens de autoriteiten veroorzaakt door brokstukken van een van de drie drones die werden neergehaald. Hoe groot de schade is, is nog niet bekend.

De Russische minister van Defensie zegt dat Rusland de afgelopen dag 361 Oekraïense drones heeft neergehaald. Vannacht zouden het er 80 zijn geweest.

Vaker aanvallen

De olieraffinaderij in Kirisji is een van de grootste van Rusland. Met een productie van 355.000 vaten olie per dag is het complex verantwoordelijk voor 6,4 procent van de totale olieproductie in het land.

Sinds de Russische invasie in Oekraïne, 3,5 jaar geleden, voert Oekraïne regelmatig aanvallen uit op olie-installaties in Rusland. Kyiv probeert zo de brandstoftoevoer van het Russische leger te verstoren. Ook raken ze met de aanvallen een belangrijke inkomstenbron van de Russen.

Goedemorgen! Vandaag is de tweede dag van het WK atletiek in Tokio met wederom een Nederlandse medaillekans en tijdens het Gala van het Nederlands Theater worden de Theo d'Ors uitgereikt.

Eerst het weer: Vandaag droog en zonnig. In de middag neemt de bewolking toe en kan in Zeeland wat regen vallen. Het wordt maximaal 19 graden. In de avond trekken er meer buien over het land.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het Israëlische leger heeft een inval gedaan in het huis van Basel Adra, een van de regisseurs van de veelgeprezen documentaire No Other Land, op de bezette Westelijke Jordaanoever. De Israëlische militairen waren op zoek naar hem en doorzochten de telefoon van zijn vrouw, zegt Adra tegen persbureau AP. Zijn negen maanden oude dochter was ook thuis.

Eerder op de dag zouden Joodse kolonisten zijn dorp hebben aangevallen en twee van zijn broers en een neef hebben verwond. Het Israëlische leger stelt het dorp te zijn binnengegaan nadat Palestijnen stenen hadden gegooid.

De documentaire No Other Land, over de Israëlische bezetting en het geweld van kolonisten tegen Palestijnen, werd vorig jaar bekroond met een Oscar. Afgelopen maart zei Adra dat hij en zijn collega's het gevoel hebben dat ze sinds het winnen van de award vaker worden aangevallen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Steeds vaker vinden asielzoekers werk, zoals Mohamad Mowakket, voormalig ondernemer, en Adeel Haider, fotograaf.

Ondanks de onzekerheid over hun verblijfsstatus werken ze bij een poedercoatingbedrijf:

Fijne zondag!

"Alleen als we de doelen niet halen, maken we alternatief beleid", schreven coalitiepartijen PVV, NSC, VVD en BBB vorig jaar over klimaat in hun hoofdlijnenakkoord. Ook committeerden ze zich aan bestaande afspraken. In aanloop naar Prinsjesdag maakt de NOS de balans op: wat is daarvan terechtgekomen?

Een jaar geleden concludeerde het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) dat het "hoogstonwaarschijnlijk" was dat de klimaatdoelen werden gehaald. In Nederland ligt dat doel vast in de Klimaatwet: in 2030, over ruim vier jaar dus, moeten we 55 procent minder uitstoten dan in 1990. 2030 is inmiddels over ruim vier jaar.

Welk klimaatbeleid is het afgelopen jaar mede door minister Hermans van Klimaat en Groene Groei geschrapt, afgezwakt of juist ingevoerd?

1. Geschrapt

Waar Hermans' voorganger Jetten (met de portefeuille Klimaat en Energie) werk wilde maken van het afbouwen van fossiele subsidies, waait er nu een andere wind. Zo is de Indirecte Kostencompensatie (IKC) heringevoerd, een subsidie voor bedrijven die grote hoeveelheden (dure) fossiel opgewekte energie gebruiken. Vanaf volgend jaar worden deze honderden miljoenen betaald uit het Klimaatfonds, een pot geld eigenlijk bedoeld om uitstoot naar beneden te brengen.

Een belasting op de productie van nieuw plastic (plastic wordt gemaakt van olie) werd onder druk van de industrie geschrapt. Op Prinsjesdag wordt waarschijnlijk bekend waar het demissionaire kabinet de al ingeboekte honderden miljoenen euro's vandaan gaat halen. Dat gebeurt mogelijk bij de burger, bevestigde het ministerie van Financiën eerder.

De CO2-belasting verdween deze zomer in de prullenbak. Deze gold al sinds 2021, maar de industrie werd vanwege coulance van de overheid tot nu ontzien: in plaats van tientallen miljoenen is er slechts 60.000 euro opgehaald. Nu gaat deze belasting helemaal van tafel. Op Prinsjesdag wordt ook bekend hoe dit begrotingsgat wordt opgevangen. Overigens is er voor bedrijven ook een Europese CO2-belasting.

Subsidies op elektrische auto's en warmtepompen werden in het hoofdlijnenakkoord al geschrapt. Het demissionaire kabinet blijft ook de accijnzenkorting op fossiele brandstof verlengen. Lagere (brandstof)prijzen betekenen meestal meer gebruik en dus meer uitstoot.

Wat betreft landbouw, een van de sectoren met de grootste uitstoot, is er eerder sprake van stilstand: er is geen noemenswaardig beleid geschrapt of ingevoerd.

2. Afgezwakt

Maatwerkafspraken, oftewel speciale afspraken tussen de overheid en de industrie over verduurzamen, waren een belangrijk onderdeel van het klimaatbeleid. De overheid beloofde subsidies aan de dertig grootste industrieën in Nederland in ruil voor vergaande klimaatmaatregelen. De industrie is namelijk een van de grootste uitstoters.

Afgelopen juni werd bekend dat de gesprekken met een groot aantal bedrijven zijn gestopt, onder meer met Shell (olie), BP (olie), Air Liquide (gas), Air Products (gas), ExxonMobil (olie), LyondellBasell (plastic) en Dow Chemical (chemie). Tot nu toe zijn alleen maatwerkafspraken gemaakt met zoutfabrikant Nobian. Het grote wachten is nu op de grootste uitstoter, Tata Steel. De bedrijven die gestopt zijn, zeggen zelf dat dit niet betekent dat ze geen klimaatmaatregelen zullen nemen.

Ook lijken de normen van het Klimaatfonds te zijn opgerekt. Uit deze enorme subsidiepot van 26 miljard euro - specifiek bedoeld om de klimaatdoelen te halen - wordt inmiddels dus ook fossiele subsidie IKC betaald. Ook wil het kabinet een half miljard uit deze pot gebruiken om de energiebelasting voor huishoudens iets te verlagen en liggen er plannen voor een ov-pas voor lage inkomens.

3. Ingevoerd

In 2027 worden belastingvoordelen ingevoerd voor elektrische auto's op de leasemarkt. Ook zal de motorrijtuigenbelasting worden aangepast. Doordat elektrische auto's door hun accu's zwaarder zijn dan benzineauto's, is die belasting nu nog hoger. Daarom wordt het criterium niet meer gewicht, maar voertuigoppervlakte. Aankoopsubsidies zijn inmiddels afgelopen. Er ligt wel een belofte voor extra laadpalen.

Ook stelde Hermans afgelopen april miljarden beschikbaar voor het uitbreiden van het stroomnet. Bedrijven en huishoudens die willen verduurzamen, lopen nu tegen allerlei netcongestieproblemen aan waardoor een aansluiting op het net niet altijd mogelijk is. Wil een bedrijf overstappen van fossiel naar elektriciteit, dan is dat noodzakelijk.

De glastuinbouw - een grootverbruiker van gas - heeft extra geld gekregen om te verduurzamen - al is over de uitwerking nog weinig bekend. Hetzelfde geldt voor groene waterstof en de ondergrondse opslag van CO2 - over de klimaatwinst van dat laatste zijn de meningen overigens verdeeld.

En als laatste een ingewikkelde: een belastingvoordeel op 'rode diesel' voor boeren was afgeschaft, zou weer worden ingevoerd, maar gaat nu toch weer niet door.

En nu?

Wat deze plussen en minnen betekenen voor het halen van het klimaatdoel, zal komende dinsdag bekend worden, als het PBL op Prinsjesdag zijn nieuwe berekeningen presenteert.

Although these days it would seem that everyone and their pets are running 3D printers to churn out all the models and gadgets that their hearts desire, a more traditional …read more

De Braziliaanse muzikant Hermeto Pascoal, die bekendstond als een van de meest excentrieke en innovatieve componisten ter wereld, is op 89-jarige leeftijd overleden. Hij overleed in een ziekenhuis in Rio de Janeiro, schrijft zijn familie op sociale media. Volgens het bericht is Pascoal "heengegaan in het bijzijn van familie en collega-muzikanten".

Pascoal werd geboren op 22 juni 1936 in het arme noordoosten van Brazilië. Omdat hij albinisme had en slecht tegen zonlicht kon, hoefde hij niet op het land te werken. In plaats daarvan leerde hij accordeon spelen.

De muzikant won drie keer een Latin Grammy Award. Hij speelde onder meer samen met de Amerikaanse jazzcomponist en trompettist Miles Davis, die Pascoal "de meest indrukwekkende muzikant ter wereld" noemde.

Een compositie van Pascoal:

De Braziliaan kreeg de bijnaam 'de tovenaar', omdat hij met vrijwel elk object muziek wist te maken. Zo gebruikte hij onder meer een theepot, koehoorns en zelfs een levend biggetje als instrument.

Tussen eind juli en half augustus was Pascoal nog op tournee in Europa. Op 29 juli trad hij op in de Melkweg in Amsterdam.

De Mexicaanse regering wil dat er een onderzoek komt naar de dood van een man die vrijdag in de buurt van Chicago werd neergeschoten door een agent van de Amerikaanse immigratiedienst ICE. De man kwam uit Mexico.

Het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid stelt dat de 38-jarige Villegas tijdens een verkeerscontrole werd staande gehouden door de immigratiedienst. Hij probeerde te vluchten en zou daarbij zijn ingereden op een ICE-agent, die door het voertuig werd meegesleurd. De agent zegt uit zelfverdediging te hebben geschoten.

De gouverneur van Illinois, de Democraat Pritzker, vroeg gisteren ook om een onafhankelijk onderzoek. "De inwoners van Illinois verdienen een volledig, feitelijk verslag van wat er is gebeurd om transparantie en verantwoording te garanderen", zei hij.

Kritiek

De Amerikaanse president Trump kondigde begin deze week aan dat de controles op illegale migranten in Chicago zouden worden geïntensiveerd. De acties van ICE krijgen steevast kritiek van Democraten.

In juli raakte een Mexicaanse migrant in Californië zwaargewond bij een inval van de immigratiedienst ICE. Hij viel van een dak.

NOS op 3 maakte deze video over ICE:

Every school child can tell you these days that Mars is red because it’s rusty. The silicate rock of the martian crust and regolith is very rich in iron oxide. …read more

Gewapende bendes hebben afgelopen donderdag een bloedbad aangericht in een vissersdorp in Haïti. Er werden minstens veertig mensen gedood. VN-chef Guterres heeft de aanval veroordeeld.

Haïtiaanse media berichtten gisteren voor het eerst over het bloedbad in het dorpje Labodrie, ten noorden van de hoofdstad Port-au-Prince. Functionarissen zeggen tegen de Haitian Times dat gewapende bendes de kleine vissersgemeenschap binnentrokken. "De mannen stormden naar binnen, trapten de deuren van huizen in en openden het vuur op jonge jongens en meisjes, ouderen en zelfs baby's", zegt een Haïtiaanse ambtenaar.

Volgens de Haïtiaanse autoriteiten kan het dodental nog verder oplopen. Er zijn nog enkele mensen vermist. Ooggetuigen noemen de moord op een bendeleider eerder deze maand als mogelijke aanleiding.

Catastrofaal

Haïti wordt al jaren geteisterd door hevig bendegeweld. Volgens de Verenigde Naties leidde dat in het eerste halfjaar van 2025 tot 3141 doden. Meer dan 1,3 miljoen inwoners zijn ontheemd geraakt.

In 2022 vroeg de toenmalige premier Henry de VN-Veiligheidsraad om een internationale troepenmacht te sturen. Vorig jaar arriveerde een internationale politiemacht om de orde te herstellen, maar die heeft nog weinig kunnen bereiken. De VN-organisatie voor mensenrechten noemde de situatie in Haïti afgelopen juli catastrofaal.

Over on YouTube our hacker [VIP Love Secretary] shows us how to make a simple MOSFET tester. This is a really neat, useful, elegant, and simple hack, but the video …read more

Venezuela beschuldigt de Verenigde Staten ervan een tonijnvissersboot te hebben geënterd in territoriale wateren van het Zuid-Amerikaanse land. De bemanning van een Amerikaanse torpedojager bezette de vissersboot acht uur lang, stelt het Venezolaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Volgens het ministerie was de vissersboot ongevaarlijk en zaten er "negen bescheiden vissers" op. De VS heeft nog niet gereageerd op de beschuldiging.

De spanningen in het Caribisch gebied lopen de laatste tijd op. Begin deze maand werden elf mensen gedood bij een Amerikaanse militaire aanval op een motorboot uit Venezuela. De boot was volgens de Amerikaanse president Trump volgeladen met drugs. Hiervoor werd geen bewijs geleverd.

De aanval zou gericht zijn tegen de drugsbende Tren de Aragua, die door de VS is aangemerkt als terreurorganisatie. Trump stelde in zijn bericht dat de groep onder controle staat van president Maduro en verantwoordelijk is voor onder meer drugshandel en moordpartijen, ook in de VS.

In een video van de aanval, die online werd gezet, is te zien hoe de kleine motorboot van een afstand onder vuur wordt genomen en vlam vat:

Na het opblazen van de boot werd bekend dat de VS tien gevechtsvliegtuigen naar Puerto Rico stuurt in de strijd tegen drugskartels. F-35's gaan gerichte acties uitvoeren tegen een aantal terroristische drugskartels in de zuidelijke Caraïben. De verwachting is dat de spanning daardoor nog meer oploopt.

[darrenburns]’ Rich Pixels is a library for sending colorful images to a terminal. Give it an image, and it’ll dump it to your terminal in full color. While it also …read more

Polen heeft vandaag weer gevechtsvliegtuigen laten opstijgen vanwege een dreigende Russische drone-aanval op Oekraïne. Inmiddels is de operatie beëindigd, meldt het Poolse leger op X.

De drones kwamen volgens de Poolse premier Tusk in de buurt van de Poolse grens. Daarom gingen de Poolse en geallieerde vliegtuigen uit voorzorg de lucht in. Ook verdedigingssystemen op de grond werden geactiveerd.

Inwoners van een aantal districten in Polen ontvingen berichten van de regering met de waarschuwing voor het "gevaar van een aanval vanuit de lucht", schrijft persbureau DPA. In de plaatsen Swidnik en Chelm zouden waarschuwingssirenes hebben geklonken.

Ook in Roemenië stegen twee straaljagers op omdat er een drone door het Roemeense luchtruim ging. De vliegtuigen volgden de drone volgens de autoriteiten ongeveer 20 kilometer, tot hij van de radar was verdwenen. De drone vloog niet over bewoond gebied en vormde volgens de Roemeense autoriteiten geen gevaar.

Poolse luchtruim binnengedrongen

In Polen gaan wel vaker gevechtsvliegtuigen preventief de lucht in als Rusland een aanval uitvoert op Oekraïne, maar vanwege de gebeurtenissen van afgelopen week trekt het nu meer aandacht. In de nacht van dinsdag op woensdag vloog een golf van Russische drones het Poolse luchtruim binnen.

Poolse gevechtsvliegtuigen gingen toen de lucht in. Ook Nederlandse F-35-straaljagers kwamen in actie. Volgens premier Tusk werden zeker vier drones uit de lucht geschoten. In het dorp Wyryki in Oost-Polen raakte een huis beschadigd.

NASA vindt sterkste aanwijzingen tot nu toe voor mogelijk leven op Mars, kopte de NOS deze week. Is dan eindelijk aangetoond dat er ook buiten de aarde leven voorkomt? Nee, zegt astrobioloog Inge Loes ten Kate meteen. Nog niet. Maar hoe dichtbij zijn we dan?

Marsrover Perseverance onderzocht luipaardvlekjes op een steen met de naam Cheyava Falls. Die vlekken bevatten ijzerrijke mineralen die op aarde meestal ontstaan door microben. Zeker een combinatie van die twee, meldde NASA, is een 'potentiële vingerafdruk' voor microscopisch leven, miljarden jaren geleden toen er nog rivieren en zeeën waren op de rode planeet.

"Je kunt ernaartoe redeneren", zegt Ten Kate. "Dat is met deze ontdekking makkelijker geworden. Maar je kunt er ook nog steeds vanaf redeneren en zolang dat zo is, hebben we geen smoking gun."

Ten Kate, hoogleraar aan de UvA en de UU, zag al vaker aanwijzingen voor leven op Mars voorbijkomen. In de VS werkte ze mee aan een instrument voor Marsrover Curiosity die bewijs vond dat in de krater Gale de omstandigheden ooit in ieder geval geschikt waren voor het ontstaan van leven.

Curiosity vond ook een methaanpiek en organische moleculen. De conclusie was ook toen dat die zowel een biologische als een niet-biologische (abiotische) oorsprong kunnen hebben.

Maar nu is het anders, vinden de onderzoekers die de Cheyava Falls-steen onderzochten. Ook Ten Kate denkt dat. "We kijken naar zo'n Marssteen vanaf een afstand, verzamelen gegevens en proberen die zo goed mogelijk te interpreteren. Er is altijd ook wel een abiotische uitleg mogelijk, maar deze keer is die voor het eerst echt lastig. We weten niet precies hoe dat dan zou moeten zijn gegaan."

Debacle van 1996

Bewijs voor buitenaards leven, de heilige graal, lijkt dus dichterbij te komen. Toch is voorzichtigheid geboden, weten ook de onderzoekers. Ze wachtten een jaar voordat ze het aandurfden hun bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrift Nature te publiceren.

De behoedzaamheid is begrijpelijk. Iedere planeetwetenschapper zal even slikken als 'rock 84001' ter sprake komt, het debacle van 1996. In een meteoriet, gevonden op de Zuidpool maar zeker afkomstig van Mars, waren door NASA-wetenschappers sporen van mogelijk leven gevonden.

"De implicaties ervan zijn zo verstrekkend en ontzagwekkend als men zich maar kan voorstellen", hield de Amerikaanse president Clinton de verzamelde pers voor, tenminste, zei hij erbij, als de ontdekking werd bevestigd. Maar dat gebeurde niet.

Twijfels over de vondst stapelden zich op en in 2022 werd in een nieuwe studie vastgesteld dat de gevonden organische moleculen door chemische processen waren ontstaan, niet door iets levends.

Met dat fiasco in het achterhoofd zijn de meeste wetenschappers supervoorzichtig. Geochemicus Paul Mason van de Universiteit Utrecht is eveneens terughoudend, maar denkt net als Ten Kate wel dat de ontdekking van leven op Mars door Cheyava Falls een stap dichterbij is gekomen. "Op dit moment is het niet mogelijk te zeggen of de mineralen die in deze rotsen zijn gevonden een teken van leven zijn of niet. Onderzoekers zijn echter nog niet eerder zo dichtbij gekomen als het gaat om het vinden van biosignaturen op Mars", zegt hij.

Zeker weten of er sprake is van een biologische oorsprong, kan volgens Mason niet op afstand. "Dat kan alleen in een laboratorium terug op aarde. Als we dat zouden kunnen doen, komt mogelijk een van de sterkste aanwijzingen tevoorschijn dat microben in staat waren om te groeien op het oude oppervlak van Mars."

Er moet dus Marsgruis naar de aarde. Rover Perseverance heeft al een monster van de Cheyava Falls-steen in een buisje gestopt, maar om dat hierheen te krijgen is een complexe operatie nodig met meerdere ruimtevaartuigen: de Mars Sample Return-missie. Die staat al jaren in de steigers, maar president Trump maakt er geen geheim van dat hij juist van die dure missie af wil.

Ten Kate hoopt dat de terughaalmissie op een of andere manier toch doorgaat. "Omdat we dan deze specifieke monsters nog beter kunnen analyseren. Als andere partijen gaan, zoals China, gaan die weer andere dingen vinden, misschien wel spectaculairder, maar misschien ook niet. Dan blijft dit een gemiste kans."

In de Spaanse hoofdstad Madrid zijn zeker 25 mensen gewond geraakt bij een ontploffing in een pand. Drie mensen zijn er slecht aan toe. Volgens de brandweer was het een gasexplosie.

Een ooggetuige zegt tegen de Spaanse krant El País dat een bar in het pand op het moment van de explosie afgeladen vol zat. Het café ligt in een pand waarin ook meerdere woningen zijn. De explosie was ergens in dat pand.

Brandweerlieden zijn bezig om met de hand het puin op te ruimen. Volgens de autoriteiten is het gebouw te instabiel om met machines naar binnen te gaan. Ook de hondeneenheid is opgeroepen en de politie assisteert met behulp van drones.

De explosie was rond 15.00 uur. Het pand ligt in de wijk Puente de Vallecas, in het zuidoosten van Madrid. Op beelden is te zien dat de vloer en de muren van het pand zwaar beschadigd zijn. Ook de woningen boven de bar hebben flinke schade, net als een naastgelegen winkelpand. Een deur die werd weggeblazen, beschadigde een gebouw aan de overkant van de straat.

Net verbouwd

Het gebouw heeft drie verdiepingen. Volgens buurtbewoners woonden er elf gezinnen in het pand, onder wie de eigenaren van het café, een echtpaar. Zij wonen op de begane grond, waar ze onlangs hadden verbouwd.

De oorzaak van de explosie wordt nog onderzocht.

If you haven’t heard of Minecraft, well, we hope you enjoyed your rip-van-winkle nap this past decade or so. For everyone else, you probably at least know that this is …read more

In de Nepalese hoofdstad Kathmandu is het leger niet meer op straat te zien, het samenscholingsverbod is opgeheven en het leven gaat door. Inwoners komen naar buiten om met eigen ogen de schade te zien na dagen van protesten.

De 18-jarige Misan Rai kijkt verslagen naar het uitgebrande parlementsgebouw. "Ik was hier de eerste dag toen er mensen doodgingen. Ik moest terugkomen om met eigen ogen de ravage te zien."

Deze week gingen jonge Nepalezen de straat op uit frustratie over de corruptie in het land. Nadat zij wekenlang op sociale media filmpjes hadden gedeeld waarin te zien was hoe Nepalese politici pronkten met extreme rijkdom, kwam er een verbod op platformen waarop deze video's werden verspreid. 26 online netwerken, waaronder YouTube, Instagram en WhatsApp, werden geblokkeerd door de regering.

Bij de daaropvolgende protesten kwamen meer dan 50 mensen om het leven en vervolgens trad de premier af.

Politieke hervormingen

Nepal is het derde land in Zuid-Azië waar de afgelopen tijd een politiek leider opstapte na protesten geleid door jonge (protest)leiders. Sri Lanka kreeg in 2022 te maken met een politieke crisis toen het land economisch instortte en burgers daarop in opstand kwamen. Studenten in Bangladesh joegen hun autoritaire premier vorig jaar weg nadat 1400 mensen waren omgekomen bij betogingen.

Nepalese jongeren zagen iets vergelijkbaars aankomen, maar dachten niet meteen dat zoiets in hun land mogelijk was. "We hadden nooit gedacht dat het zover zou komen, maar toen de overheid demonstranten begon neer te schieten, werd het onvermijdelijk dat de premier zou opstappen", zegt rechtenstudent Prashansa Subedi.

Subedi stelde samen met de leiders van de protestbeweging een eisenlijst op. "We wilden meer transparantie over waar overheidsgeld heen gaat en hoe politieke aanstellingen verlopen", zegt Subedi. "De waakhond die toeziet op machtsmisbruik moet echt politiek onafhankelijk zijn", gaat zij verder.

56 procent van de Nepalezen is jonger dan 30 jaar. De jonge democratie in Nepal kent een turbulente politieke geschiedenis waarin machthebbers rouleren.

"In 2008 was het groot feest in mijn dorp. De monarchie werd opgeheven, we verbrandden een pop van de koning en ik herinner mij hoe blij ik was als 11-jarige dat Nepal nu echt zou veranderen", zegt sociaal wetenschapper Samikshya Bhattarai. Van de hoop die de nu 28-jarige Bhattarai toen voelde, is weinig meer over.

Na het gedwongen vertrek van de koning duurde het zeven jaar voordat Nepal in 2015 een definitieve grondwet kreeg. In de daaropvolgende tien jaar is er twaalf keer een nieuwe regering gevormd. Aan het hoofd daarvan stonden afwisselend drie premiers, allen boven de 70 jaar oud.

"Het is een soort stoelendans tussen deze leiders die de macht afwisselen. Nieuwe gezichten krijgen zo geen kans", zegt Birat Ojha. Hij is journalist en een generatiegenoot van Bhattarai.

Opgroeien met deze politieke instabiliteit heeft er bij beiden voor gezorgd dat ze vanaf jonge leeftijd naar het buitenland wilden verhuizen. "We zien op onze telefoons hoe de rest van de wereld leeft en dat willen we ook. Goede wegen, grote huizen, mooie spullen", zegt Bhattarai.

Volgens cijfers van de overheid verlaten dagelijks 1500 mensen Nepal om in het buitenland te gaan werken of studeren. Emigratie heeft ook impact op het traditionele, hechte familieleven in het land.

"Mijn nichtjes groeien op in Australië, ik heb ze nooit gezien en ik heb geen idee wanneer ik mijn zus weer zal zien", zegt Ojha. Hij wilde studeren in de Verenigde Staten, maar zijn studentenvisum werd afgewezen. Vrienden vertrokken naar Bangladesh om medicijnen te studeren en via hen zag Ojha hoe studenten daar succesvol een autoritair regime omverwierpen.

'Nepobaby's'

En toen kwam daar de zogenoemde 'nepobaby'-trend op TikTok, die overwaaide vanuit de Filipijnen en Indonesië.

"Ik was een van de eersten die een TikTok-bericht plaatsten in hetzelfde format dat ze in Indonesië gebruikten", zegt Subedi trots. Op het filmpje is te zien hoe jonge vrouwen met luxeproducten poseren. De suggestie wordt gewekt dat die zijn betaald door hun ouders, die op hun beurt de aankopen met belastinggeld zouden hebben gefinancierd.

Subedi vraagt zich in de video hardop af wat er zou gebeuren als deze 'nepobaby's' uit Nepal in de spotlights zouden worden gezet. Er werd zo massaal gehoor gegeven aan het verzoek van onder anderen Subedi dat het uiteindelijk tot een protestbeweging leidde.

Inspraak jongeren

Het verbod op sociale media werd ingetrokken en met de aanstelling van de 73-jarige Sushila Karki als interim-premier heeft de jongerenbeweging voorlopig de vertegenwoordiger gekregen die ze wilde.

Hoe het opzetten van een nieuwe regering de komende maanden ook zal verlopen, sinds deze week is duidelijk dat ook in dit Zuid-Aziatische land jongeren daar wat over te zeggen hebben.

Kees Bakels, het hoofdpersonage uit het boek Kees de jongen van Theo Thijssen, is vanaf nu te zien op een muurschildering in de Jordaan in Amsterdam. Kees is de hoofdpersoon in het boek, dat in 1923 verscheen. Hij woonde in de Amsterdamse wijk en droomde van een leven als 'jongen van stand'.

De muurschildering is een initiatief van het Theo Thijssen Museum, dat Kees wilde terugbrengen naar de plek waar hij opgroeide. Striptekenaar Dick Matena maakte het ontwerp, Ellen Bouman en Ed Simons schilderden het op de hoek van Tuinstraat 61.

Kees de jongen gaat over Kees Bakels, een twaalfjarige schoenmakerszoon die aan het einde van de negentiende eeuw opgroeit in de Jordaan. Kees is een jongen vol dromen, vertelt historicus Peter-Paul de Baar van het Theo Thijssen Museum tegen AT5. "Hij fantaseerde voortdurend over hoe hij eindelijk een keer ontdekt zou worden als de bijzondere jongen die hij toch eigenlijk wel is."

Zwembadpas

Op de onthulling van de muurschildering kwamen veel geïnteresseerden af, schrijft de Amsterdamse stadszender. Onder hen waren leerlingen van de nabijgelegen Theo Thijssenschool, die een zelfgeschreven lied zongen over Kees de jongen.

Op de schildering staat Kees in de karakteristieke 'zwembadpas', de manier van lopen die Thijssen beschrijft in het boek. Iets voorovergebogen, met armen zwiepend voor het lichaam langs. In het boek introduceerde Kees die pas aan zijn schoolklas om sneller naar het zwembad te kunnen lopen. Op de achtergrond van het kunstwerk zijn de Jordaan en de Westertoren te zien.

Kees is "een icoon, een jongen van de Jordaan", zegt Nienke van Renssen van de gemeente Amsterdam. "Dit laat zien hoe de Jordaan met Kees verbonden is. Hij is een dromer en dat brengt Amsterdammers samen."