Zeewierboerderij op de Noordzee haalt eerste oogst binnen
Bijna een jaar na de opening van 's werelds eerste zeewierboerderij, in een windmolenpark op de Noordzee, is de eerste oogst opgehaald. Eef Brouwers, algemeen directeur van North Sea Farmers, is blij met de opbrengst. "Ik zie veel meer zeewier zitten dan we hadden verwacht."
In de eerste proefplantage op volle zee zijn de netten waaraan het wier moet groeien vooraf ingespoten met sporen van bestaand zeewier. Als een soort babyzeewiertjes die moesten uitgroeien tot volwassen zeewier.
Het was voor Brouwers dan ook een spannend moment. Heeft de zeewierteelt de winter kunnen doorstaan in de Noordzee? Zijn de netten goed blijven zitten en heeft het zeewier goed kunnen groeien? "Al die onzekerheden hebben mij 's nachts wakker gehouden, maar mooier dan dit kan eigenlijk niet", zegt Brouwers trots.
Geen sushi, maar cosmeticaZeewier kennen veel mensen van het nori-velletje waarin sushi gewikkeld is. Maar het kent ook andere toepassingen. De nu nog slijmerige bruingroene slierten die uit zee zijn gehaald, worden ingevroren en gaan dan naar een zeewierfabriek in Frankrijk. Daar worden ze verwerkt tot ingrediënten die kunnen worden gebruikt in sokken, verpakkingen en in cosmeticaproducten.
Het Nederlandse deel van de Noordzee heeft een oppervlakte van bijna 60.000 vierkante kilometer, ongeveer anderhalf keer Nederland. Het windmolenpark met daarin de zeewierboerderij is zo'n 350 vierkante kilometer. Er is dus genoeg ruimte in de Noordzee voor de zeewierteelt. "Maar het is niet mogelijk om de hele Noordzee vol te zetten met zeewier", zegt ecoloog Henrice Jansen van de Wageningen Universiteit.
"Bij productie op grote schaal loop je tegen grenzen aan wat impact heeft op de voedselketen in zee", zegt Jansen. In tegenstelling tot de landbouw waar wordt gewerkt met (kunst)mest hoeven er geen voedingsstoffen toegevoegd te worden bij de productie van zeewier, legt ze uit. Het zeewier gebruikt voedingsstoffen die in de omgeving beschikbaar zijn. "In diezelfde omgeving leven bijvoorbeeld ook microalgen, die een voedselbron zijn voor schelpdieren. Dus door de toevoeging van zeewier kan er concurrentie ontstaan om die voedingsstoffen."
Ook het karakter van de Noordzee speelt een rol, zegt collega-onderzoeker Reinier Nauta. "De Noordzee is een uitdagende zee. Het is ruig, het is er druk en de zee kent ook een stormseizoen waarin het zeewier moet kunnen groeien." Ondanks deze kanttekeningen geloven beide onderzoekers wel dat er mogelijkheden zijn voor de teelt op zee. Alhoewel het volgens hen de vraag is of dit economisch ook haalbaar is.
De NOS ging kijken bij het binnenhalen van de eerste oogst:
Om controle te hebben over de teelt kweekt Sven Rusticus zijn zeewier juist op land. Zijn bedrijf Seaweedland produceert zeewier dat geschikt is voor menselijke consumptie. "Omdat het op land gebeurt, is het product veiliger en schoner. Op zee heb je bijvoorbeeld te maken met schaaldieren die op het wier kunnen zitten. Als dat wordt verkocht, moet er op de verpakking een waarschuwing staan voor mensen met een schaaldierenallergie." Rusticus kan met zijn productie op land wekelijks oogsten.
De boeren van de North Sea Farmers kunnen dat nu vooralsnog één keer per jaar. Het zeewier vanuit de Noordzee moet nog worden verwerkt. De doelstelling was om 1000 kilo binnen te halen en dat is ook gelukt.
Brouwers denkt groot: in 2050 hoopt hij jaarlijks tien miljoen ton zeewier uit de hele Noordzee te halen, dus niet alleen uit het Nederlandse deel.