NOS Nieuws - Algemeen

Het water van vier sporthallen in IJsselstein is besmet met de legionellabacterie. De sporthallen liggen ver uit elkaar en in twee ervan werd in december ook al legionella gevonden. "Opmerkelijk", zegt een woordvoerder van waterbedrijf Vitens.

De gemeente is gisteren begonnen met het doorspoelen met kokend water van de leidingen van De Oever, 't Heem, Poortdijk en de IJsselhal. Op die manier is het water veilig genoeg om te gebruiken.

"We hopen zo dat de sportverenigingen en de scholen hier geen hinder van gaan ondervinden", zegt een woordvoerder van de gemeente tegen RTV Utrecht. "Het ziet ernaar uit dat dat gaat lukken."

Legionella, een bacterie die kan groeien in water, komt vooral voor in stilstaand, lauw water, bijvoorbeeld douchekoppen of leidingen. Het inademen van besmette waterdruppels, zoals in zwembaden of bij fonteinen, kan leiden tot besmetting. De meeste mensen worden er niet ziek van, maar bij sommigen leidt de besmetting tot ernstige longontsteking, ook wel de veteranenziekte genoemd.

Opmerkelijk

Een woordvoerder van Vitens noemt het opmerkelijk dat op verschillende plekken in de stad legionella is gevonden. Vitens controleert de waterkwaliteit regelmatig. "Als de verhoogde waarde bij ons vandaan zou komen, zouden we het weten", aldus de woordvoerder. "Dus dat kan het niet zijn."

Wat dan wel de bron van de besmetting is, onderzoekt de gemeente nog. De leidingsystemen van de vier getroffen sportscholen worden gecontroleerd. Ook andere sportaccommodaties in IJsselstein komen aan bod, hoewel daar geen legionella is geconstateerd.

Maand niet douchen

De gemeente hoopt zo de bron te ontdekken, zegt de woordvoerder. "De plafonds moeten eruit gehaald worden, misschien vinden we dan plekken waar het water te lang blijft stilstaan. Anders zou ik het ook niet weten."

In december hadden 't Heem en de IJsselhal ook al te maken met legionella. Toen kon er zeker een maand niet worden gedoucht. "Die sporthallen tegelijk én opnieuw, dat is wel heel toevallig", zegt de woordvoerder van Vitens.

Het begint vaak met een telefoontje van een onbekend nummer: "Hallo, ik wil met je praten". Wat volgt is een aanbod voor werk: een makkelijke baan om in een paar uur per dag wat extra geld te verdienen. In werkelijkheid gaat het om oplichting die steeds meer slachtoffers maakt, ziet de Fraudehelpdesk.

De organisatie kreeg dit jaar al tien keer zoveel meldingen over deze vorm van fraude als heel vorig jaar. Bij veel van de meldingen gaat het om telefoontjes; 88 procent van de aangevers zegt te zijn gebeld. Maar oplichters benaderen mensen ook via sms en WhatsApp, of via advertenties op sociale media.

De oplichters proberen mensen te lokken met werk dat eenvoudig vanuit huis kan worden gedaan. Bijvoorbeeld door op een website prijzen en recensies van hotels in te vullen. "Het systeem doet 95% van het werk, dus het enige wat je hoeft te doen is klikken en verzenden", staat er dan bijvoorbeeld.

Na enige tijd worden mensen verleid om geld over te maken. Dat is zogenaamd nodig voor grotere klussen. Vaak verdienen mensen dat geld terug - en zelfs meer, ziet de Fraudehelpdesk. Maar zodra je grotere bedragen overmaakt, wordt het opeens heel lastig om dat geld terug te krijgen.

Duizenden euro's schade

Met deze vorm van fraude wisten oplichters dit jaar al honderden Nederlandse slachtoffers te maken. Gemiddeld verloren zij 6500 euro, blijkt uit cijfers van de Fraudehelpdesk.

In de eerste helft van dit jaar registreerde de Fraudehelpdesk een totale schade van 1,52 miljoen euro voor deze vorm van fraude. Dat is nu al bijna net zoveel als in heel 2024: toen ging het om 1,67 miljoen euro.

Het overkwam ook de 46-jarige Lianne (niet haar echte naam), die begin juli online een advertentie zag voor thuiswerken, vertelt ze aan de NOS. "Ik wilde wat bijverdienen voor de zomer. Dit leek mee een fijne manier om vanuit huis extra inkomen te krijgen."

Lianne kreeg via WhatsApp contact met iemand die zich voordeed als een medewerker van een online kledingwinkel. "Daar moest ik producten beoordelen", vertelt ze. "Dus vijf sterren, of vier sterren. Dat vind ik niet zo gek: bedrijven gebruiken dat als marketingmiddel."

Ze kreeg een account bij de nepwinkel en ging aan het werk. Tientallen beoordelingen later stond er meer dan 100 euro op haar rekening, vertelt ze. "Het geld dat ik verdiende, kon ik gewoon opnemen. Dat adviseerden ze ook. Om je vertrouwen te winnen."

Daarna kreeg ze het advies om een klein bedrag op haar account te laten staan. Dat zou nodig zijn om de producten die ze moet beoordelen te 'bestellen'. Het idee: je besteedt het bedrag aan je aankopen die je moet beoordelen, maar na je 'werk' krijg je het aankoopbedrag terug. Plus extra geld als beloning voor je werk.

Vertrouwen winnen

Vervolgens kwam er een grote opdracht binnen. "Een pakketdeal. Ze vertellen dat je geluk hebt dat je die hebt gekregen", zegt Lianne. Het is een grote bestelling die veel geld kost. "Dan komt je account dus in de min. En moet je bijstorten om je werk te kunnen doen."

Omdat de oplichters haar vertrouwen hadden, stortte Lianne 200 euro om verder te kunnen met de beoordelingen. Het leek goed te gaan. "Toen ik klaar was, stond er 850 euro op mijn account."

Toen kwam er nog een pakketdeal binnen. Opnieuw stond haar account in de min en kon ze geen producten 'kopen' om te beoordelen. Het werk lag dus stil, tot ze opnieuw bijstortte. "Dit keer was het een grotere bestelling: ik moest 1800 euro storten." Lianne maakt het bedrag over naar haar account. De vorige keer ging het immers ook goed.

"Dan wordt het gemeen", vertelt ze. Terwijl ze de 'bestellingen' plaatst en producten beoordeelt, ziet ze de volgende grote opdracht binnenkomen. Weer staat haar account in het rood - en kan ze dus niet verder. De vorige opdracht is ook nog niet klaar, dus die krijgt ze niet uitbetaald. Ze moet 6000 euro storten om verder te gaan.

Lianne voelt dat het niet pluis is. Die 6000 euro gaat ze niet overmaken. Ze probeert haar 1800 euro terug te krijgen, maar de oplichters geven niet thuis. Het geld is ze kwijt.

Schuld en schaamte

Eerst wel uitbetalen, maar daarna veel geld vragen: het is een tactiek die de oplichters vaker gebruiken, ziet de Fraudehelpdesk. De organisatie adviseert dan ook om niet in te gaan op de telefoontjes of berichtjes.

Lianne is bijna 1000 euro kwijtgeraakt, maar zit ook met gevoelens van schuld en schaamte. "Ik had beter moeten weten: geld storten om te kunnen verdienen, dat is natuurlijk niet hoe het werkt."

"Soms lees ik over oplichting. Dan oordeelde ik makkelijk: hoe kun je daar nou intrappen? Nu ben ik zelf slachtoffer. Ze zijn geniepig en sluw en maken misbruik van je vertrouwen. Het zijn criminelen. Zij hebben iets fout gedaan, niet ik."

De rechtbank in de Georgische havenstad Batoemi heeft Mzia Amaglobeli, journalist en medeoprichter van twee Georgische nieuwssites, veroordeeld tot twee jaar celstraf. Er hing haar vier tot zeven jaar boven het hoofd voor de mishandeling van een politieagent.

De rechter veranderde de aanklacht op het laatste moment in "verzet tegen, bedreiging van of geweld tegen een handhaver van de openbare orde" en legde een lagere celstraf op dan justitie had geëist.

De rechtszaak tegen de prominente Georgische journalist wordt door mensenrechtenorganisaties gezien als een politieke vervolging en staat volgens hen symbool voor de onderdrukking van de onafhankelijke pers in het land. Amaglobeli is de eerste journalist die in Georgië strafrechtelijk wordt vervolgd.

'Gepolitiseerd'

In een gezamenlijke verklaring veroordelen 24 landen, waaronder Nederland, de uitspraak. "We veroordelen de onevenredige en gepolitiseerde veroordeling van Mzia Amaglobeli", schrijven ze.

De zaak tegen Amaglobeli en de druk op haar nieuwssites "zijn voorbeelden van de toenemende intimidatie van journalisten in Georgië, waaronder ongestraft geweld en juridische vervolging", aldus de 24 landen. Ze vragen de Georgische autoriteiten opnieuw om haar onmiddellijke vrijlating.

Een van haar advocaten schrijft op X dat Amaglobeli in hoger beroep zal gaan tegen de uitspraak. Inmiddels buigt ook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zich over de zaak.

Klap politieagent

In januari werd Amaglobeli gearresteerd toen ze tijdens een protest een pro-Europese protestposter ophing. Diezelfde avond werd ze vrijgelaten, maar buiten het politiebureau werd ze opnieuw gearresteerd nadat ze bij een opstootje uithaalde naar het hoofd van een politieagent.

Maandag legde Amaglobeli haar laatste verklaring af in de rechtbank. Ze vertelde de rechter geen bekentenis te willen afleggen in ruil voor strafvermindering. "Wat er gebeurde was geen mishandeling", zei de journalist. Ook hekelde ze de manier waarop haar zaak verliep.

Amaglobeli zei dat ze de verantwoordelijkheid voor wat ze heeft gedaan niet uit de weg gaat, in tegenstelling tot de politiechef, Irakli Dgebuadze, die ze een klap gaf. "Ik ben er zeker van dat als de onderzoekers professioneel en onpartijdig hadden gehandeld, in plaats van de belangen van Dgebuadze te beschermen, deze zaak nooit als 'mishandeling' zou zijn bestempeld."

Gevangenschap

Amaglobeli beschuldigt de politiechef ervan na haar arrestatie verbaal agressief te zijn geweest. Ook stelt ze dat hij haar fysiek wilde aanvallen en in haar gezicht spuugde. Volgens de journalist konden andere politieagenten hem in bedwang houden. De politiechef zou anderen vervolgens hebben opgedragen Amaglobeli geen water te geven en niet naar het toilet te laten gaan.

Na haar arrestatie deelde haar nieuwssite een video waarin de scheldwoorden en bedreigingen van de politiechef tijdens haar arrestatie te horen zouden zijn.

Tijdens haar slotverklaring bedankte Amaglobeli haar advocaten en mensenrechtenverdedigers voor het voortdurend uitdragen van haar standpunten. "Ze hielpen me vertrouwen te behouden in mensen en de strijd voor rechtvaardigheid voort te zetten."

"Maar dit vonnis zal niet alleen mijn straf zijn, het zal ook de uwe zijn, geachte aanklagers. Het zal een professionele afrekening zijn voor iedereen die namens de staat aan deze zaak heeft meegewerkt."

Toenemende repressie

Niet alleen de journalistiek en persvrijheid staan onder druk sinds de Georgische parlementsverkiezingen eind vorig jaar. Begin van de zomer werden in een week tijd meerdere prominente oppositieleden gearresteerd. In totaal hebben zeven van hen maandenlange celstraffen gekregen.

Oppositiepartijen en onafhankelijke waarnemers betwisten de verkiezingswinst van de partij Georgische Droom. Volgens hen was er sprake van fraude en kiezersintimidatie. Ook de Europese Unie riep herhaaldelijk op tot nieuwe verkiezingen.

Sindsdien zijn er dagelijks protesten in het land. De regering heeft het demonstratierecht verder ingeperkt, maar desondanks gaan Georgiërs avond aan avond de straat op uit protest. Ze riskeren daarmee hoge boetes en in sommige gevallen celstraffen.

In de Zuid-Chinese stad Jiangyou zijn de afgelopen dagen ruim duizend mensen de straat op gegaan na de mishandeling van een 14-jarig meisje door drie leeftijdsgenoten.

De zaak leidde online tot veel woede, omdat twee van de drie daders naar een speciale school voor corrigerend onderwijs zijn gestuurd. Velen vinden deze straf te mild en eisen gerechtigheid voor het slachtoffer.

Wat begon als verontwaardiging op sociale media, groeide uit tot een zeldzaam grootschalig protest dat uiteindelijk door de politie met harde hand werd beëindigd.

Incident

Het geweldsincident in Jiangyou vond eind juli plaats. Na een ruzie lokten drie meisjes tussen de 13 en 15 jaar het 14-jarige slachtoffer naar een verlaten gebouw waar ze haar urenlang sloegen, schopten en verbaal mishandelden. Het hele tafereel werd gefilmd en op sociale media geplaatst. Het meisje liep volgens de politie kneuzingen op aan haar hoofd en knieën.

Op de video is te horen dat het slachtoffer dreigt de politie te bellen waarop een van de aanvallers zegt "Denk je dat we bang voor je zijn? Het is niet alsof ik nooit eerder naar de gevangenis ben geweest. Ik heb al 10 keer gezeten en elke keer stond ik met 20 minuten weer buiten". Of dit waar is, is niet te verifiëren.

Het slachtoffer ging dezelfde dag nog naar de politie. Maar het duurde bijna twee weken voordat de politie met een verklaring kwam. Twee van de drie geweldplegers zijn naar een speciale school voor corrigerend onderwijs gestuurd. De derde en jongste geweldpleger en andere omstanders kwamen ervan af met een formele waarschuwing. De trage behandeling en de lichte straf leidden tot veel woede online.

Protest hard neergeslagen

Volgens de BBC gingen meer dan duizend mensen de straat op om te protesteren tegen de politie. Op video's op sociale media is te zien hoe mensen verhaal halen bij het lokale Chinese Communistische Partijbureau en zich op straat verzamelen. Tijdens de demonstratie zongen deelnemers het Chinese volkslied, dat oproept tot eenheid en verzet tegen onderdrukking. Een lied gericht aan de autoriteiten die de demonstranten met geweld probeerden te verjagen.

De NOS verifieerde deze beelden van de protesten:

Het komt vaker voor dat demonstranten dit soort liederen gebruiken om hun onvrede over de overheid te uiten. Het zingen van het volkslied is namelijk niet verboden, maar wel een manier om kritiek te leveren op de machthebbers.

In video's is te zien dat mensen van de straat worden getrokken, opgejaagd worden met stokken en afgevoerd worden in veewagens. Hoeveel mensen er meegenomen of opgepakt zijn is niet bekend. De veiligheidsdiensten lijken de situatie inmiddels onder controle te hebben. Ook zijn nagenoeg alle berichten over de protesten en de steunbetuigingen aan de demonstranten van het Chinese internet verwijderd.

Zwaardere straffen voor minderjarige

Geweldsincidenten onder minderjarigen komen in China regelmatig voor en leiden vaak tot intense publieke verontwaardiging. Na een reeks incidenten en jaren van discussie verlaagde China in 2021 de leeftijdsgrens voor strafrechtelijke vervolging van minderjarigen.

Bij zeer ernstige zaken kan het hooggerechtshof besluiten minderjarigen vanaf 12 jaar strafrechtelijk te vervolgen. Dit is de aanbevolen ondergrens van het VN-Comité voor de Rechten van het Kind.

Vorig jaar werd het land opgeschrikt door de moord op een 13-jarige jongen. Na jaren gepest te zijn werd hij door drie klasgenootjes naar een afgelegen plek gelokt en vermoord. De zaak hield het land wekenlang in de greep. Het hooggerechtshof stemde in met strafrechtelijke vervolging van alle drie de 13-jarige jongens. Het werd een van de eerste zaken en verreweg de bekendste zaak van deze soort.

Maar volgens velen is het verlagen van de strafrechtelijke leeftijd niet voldoende. Veel mensen eisen ook zwaardere straffen voor minder ernstige overtredingen. Iets meer dan een maand geleden verscherpte China de wet op straffen van minderjarigen, maar die wet gaat pas per 1 januari 2026 in.

De minderjarige geweldplegers in deze zaak zijn gestraft onder de huidige wet die bij dit soort geweldsincidenten herscholing voorschrijft.

Een 38-jarige man uit de Noord-Hollandse plaats De Kwakel is veroordeeld tot een celstraf van drie maanden voor het misbruiken van een shetlandpony. Omdat hij zijn straf al in voorarrest heeft uitgezeten, hoeft hij niet meer de gevangenis in.

De man bekende twee weken geleden al dat hij de pony acht keer had misbruikt. Hij had de seksuele handelingen met het dier ook gefilmd, bleek uit beelden die de politie vond bij een doorzoeking van zijn huis.

De straf is lager dan de vijftien maanden die het Openbaar Ministerie had geëist. Omdat de man de pony tijdens het misbruik zou hebben vastgebonden, werd hij ook beschuldigd van dierenmishandeling. Eventuele verwondingen zijn niet vastgesteld en daarom krijgt de man hier geen straf voor.

Zoöfilie

De Noord-Hollander werd daarnaast beschuldigd van het mishandelen van zijn hond en daarom eiste het OM een houdverbod van dieren. In deze eis ging de rechter niet mee omdat deze mishandeling niet is bewezen.

Het misbruik kwam aan het licht toen de eigenaar van de pony op camerabeelden zag dat de 38-jarige man over een hek bij haar weiland klom en het dier meenam naar de schutstal, waar hij de pony vervolgens misbruikte.

De man heeft een persoonlijkheidsstoornis en zoöfilie, waardoor hij zich seksueel aangetrokken voelt tot dieren. Vanwege zijn stoornis was hij volgens een deskundige verminderd toerekeningsvatbaar.

Behandeling

De man moet zich als onderdeel van zijn straf laten behandelen voor zijn stoornissen, mag niet meer in de buurt van de pony komen en moet zich regelmatig melden bij de reclassering. Als hij zich hier niet aan houdt, moet de man alsnog zes maanden de cel in.

Op de Duitse snelweg is een automobilist geflitst die meer dan 321 kilometer per uur reed. Dat is zo'n 200 kilometer per uur boven de limiet die daar geldt. Volgens de Duitse politie gaat het om een record.

In principe gelden er op de Duitse snelwegen geen snelheidslimieten. Wel zijn er uitzonderingen. Zo ook op de A2 bij Burg, tussen Hannover en Berlijn. Daar geldt een snelheidslimiet van 120 kilometer per uur.

De automobilist, rijdend in een Porsche Panamera, werd vastgelegd door een flitspaal langs het stuk snelweg. De bestuurder kreeg een rijverbod van drie maanden opgelegd en een boete van 900 euro. Hij beging de overtreding eind mei, maar de politie heeft die vandaag pas naar buiten gebracht.

417 kilometer per uur

Over het belang van maximumsnelheden op de snelwegen discussiëren belangenverenigingen en autoriteiten in Duitsland al jaren. In 2021 zorgde een zaak van een bestuurder van een Bugatti nog voor opschudding. Die reed met 417 kilometer per uur over hetzelfde stuk van de A2. Hij had dat gefilmd en daardoor was te zien dat hij ook een tijd zijn handen niet aan het stuur had.

Toch kreeg deze automobilist, een Tsjechische miljonair, geen straf. Er gold toen geen snelheidslimiet op dit stuk snelweg en de zaak werd stopgezet omdat er geen redelijke verdenking mogelijk was.

Hardrijden is alleen strafbaar als het druk is op de weg of als iemand zich roekeloos gedraagt. Er werd nog geprobeerd een procedure te starten rond de vraag of er sprake was van een illegale race, maar die poging haalde het niet.

Een 34-jarige man die vorige week werd opgepakt na de vondst van een overleden vrouw in een woning in Schiedam, was haar partner. Dat meldt de politie vandaag. Agenten kwamen het afgelopen jaar al meermaals langs aan de Rotterdamsedijk vanwege meldingen over ruzies.

Agenten vonden het 36-jarige slachtoffer vorige week vrijdag in de woning. Er was toen ook een klein kind aanwezig. Buren schatten haar twee of drie jaar oud, schrijft regionale omroep Rijnmond. Het kind is op een veilige plek ondergebracht.

De man werd kort na de vondst van de vrouw opgepakt, en de politie maakt nu bekend dat het gaat om de partner van het slachtoffer. Hij zit vast.

Huisverbod voor verdachte

Een woordvoerder van de politie vertelt dat het afgelopen jaar meerdere meldingen binnenkwamen over ruzies in de woning. Agenten zijn meermaals langsgekomen en maakten iedere keer ook melding bij Veilig Thuis, zegt ze.

Vorige week voerde de politie nog een gesprek met het slachtoffer naar aanleiding van weer een melding van ruzie. "Toen zijn meerdere veiligheidsmaatregelen genomen", aldus de woordvoerder. "Waaronder een huisverbod voor de man die is aangehouden." Dat verbod ging in op de dag voordat het slachtoffer dood werd gevonden.

De politie doet volop onderzoek naar wat er precies is gebeurd in de woning.

Luchtvaartmaatschappij Air France-KLM is getroffen door een datalek. Er zijn persoonsgegevens van passagiers buitgemaakt. Hoeveel klanten zijn getroffen, is niet duidelijk.

Volgens Air France-KLM zou het gaan om een inbraak bij een systeem van een ander bedrijf, waar de klantenservice van de vliegmaatschappij gebruik van maakt. Welk bedrijf dat is, zegt de vliegmaatschappij niet. Daarom is het onduidelijk of er naast KLM ook andere bedrijven zijn getroffen.

In een mail aan de getroffen klanten schrijft KLM dat onder andere namen en contactinformatie zijn gelekt. Volgens de luchtvaartmaatschappij zijn er de afgelopen dagen vergelijkbare aanvallen gemeld bij andere bedrijven.

Alert

Air France-KLM roept de klanten op om scherp te zijn op phishingberichten. "Als je verdachte berichten of telefoontjes ontvangt en ze vragen om persoonlijke informatie of dringen erop aan om actie te ondernemen, wees dan alert", schrijft het bedrijf in de mail aan klanten.

Er zijn door de maatschappij beveiligingsmaatregelen genomen. De interne systemen van KLM en Air France zijn niet geraakt. Gevoelige gegevens zoals wachtwoorden, reisgegevens of paspoort- of creditcardgegevens zijn volgens de luchtvaartmaatschappij niet gestolen.

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is door KLM op de hoogte gebracht van het datalek, bevestigt de organisatie. Air France heeft de Franse privacyorganisatie geïnformeerd. AP kan inhoudelijk niet ingaan op de melding.

D66 heeft zijn concept-kandidatenlijst voor de verkiezingen van 29 oktober bekendgemaakt. Op nummer 2 is, achter lijsttrekker Rob Jetten, Nathalie van Berkel als nieuw gezicht te vinden. Zij neemt vanwege haar overstap naar de politiek afscheid als bestuurder van uitvoeringsorganisatie UWV.

Van Berkel pleitte er als UWV-bestuurder voor om de regels voor uitkeringen te versimpelen en de menselijke maat te hanteren. Bij het UWV ging er afgelopen jaren van alles mis, onder meer bij de ingewikkelde berekening van de WIA-uitkeringen.

In de top 10 van de lijst staan verder juriste Fatimazhra Belhirch (die op dit moment voor D66 in de Eerste Kamer zit), Felix Klos (die voor de D66-delegatie in het Europees Parlement werkt) en Marijke Synhaeve (die eerder voor D66 in de Tweede Kamer zat). Andere nieuwkomers zijn twee wethouders: Robert van Asten (Den Haag) en Anouschka Biekman (Schiedam).

Alle huidige D66-Kamerleden staan opnieuw op de lijst, maar wel lager dan bij vorige verkiezingen. Omdat de partij in de laatste Peilingwijzer op tien tot twaalf zetels staat, is het daardoor de vraag of Kamerleden als Mpanzu Bamenga (11), Ilana Rooderkerk (12) en Hanneke van der Werf (13) hoog genoeg staan om weer in de blauwe zetel plaats te mogen nemen.

De kandidatenlijst is nog niet definitief, want de leden moeten er nog over stemmen. Het kan dus zijn dat de kieslijst van D66 er toch nog anders uit komt te zien.

Geen vrouwen bij de SGP

De kandidatenlijst van de SGP, die de partij ook vandaag bekend maakte, bevat geen verrassingen. Chris Stoffer is net als bij de vorige verkiezingen lijsttrekker, gevolgd door Diederik van Dijk en André Flach. De enige nieuwe kandidaat in de top 10 is Johan Roodnat, die sinds vorig jaar voorzitter van SGP-jongeren is. Voor het eerst zijn er kandidaten uit alle provincies op de lijst te vinden.

Op die lijst staat ook dit keer geen enkele vrouw. Volgens de partijprincipes wordt vrouwen ontraden om zich verkiesbaar te stellen. Het Zeeuwse gemeenteraadslid Lilian Janse deed een poging om op de kandidatenlijst te komen, maar kreeg daarvoor in mei geen steun op het SGP-congres. Haar afdeling laat weten teleurgesteld te zijn in het besluit.

De SGP behaalde afgelopen verkiezingen steeds drie zetels, dankzij een trouwe achterban. Volgens de Peilingwijzer ziet het ernaar uit dat ook komende verkiezingen zo'n score in het verschiet ligt: de partij staat op twee tot vier zetels.

Om een beetje ruimte te creëren op de overspannen woningmarkt, gaat een woonstichting in Zuid-Limburg huurwoningen aanbieden aan vriendengroepen.

Het project moet nog beginnen, maar de animo is groot. Nu al hebben zich 27 vriendengroepen aangemeld om een van de woningen te bekijken.

"Het voelt alsof ik samen ga wonen met een broertje", vertellen twee vrienden tijdens de bezichtiging van een woning in Maastricht bij L1 Nieuws. "Het is altijd gezellig. Even zitten, samen tv kijken of een potje gamen." "Ik woon al te lang bij mijn ouders", voegt een ander toe.

Net als in de rest van het land lopen ook veel jongeren in Zuid-Limburg aan tegen hoge huurprijzen of een gebrek aan passende sociale huurwoningen, schrijft woonstichting Woonpunt op de website. Beschikbare huurwoningen zijn vaak te duur en vooral bedoeld voor gezinnen.

Lucht voor jonge mensen

"We moeten dan ook meer woningen bouwen die aansluiten bij de behoeften van singles", aldus Woonpunt. "Maar dat zijn vaak langlopende projecten. Met dit concept bieden we wat lucht voor jonge mensen op korte termijn."

Het initiatief is bedoeld voor jongeren tussen de 23 en 35 jaar. Ze moeten echt vrienden zijn en mogen geen relatie hebben, laat Dean Mullenders van Woonpunt weten. "We vragen om een inkomen tussen de 38.500 en 55.000 euro bruto. Dat is best veel, maar je zult zien dat je met twee tot drie personen zo op dat bedrag zit", zegt hij.

Mullenders benadrukt dat het niet om woningen voor studenten gaat.

Praktische obstakels

Om te beginnen stelt Woonpunt drie woningen beschikbaar, in Maastricht en Sittard. Heerlen volgt binnenkort. "We willen eerst inventariseren of en hoeveel jongeren dit ook echt willen. En voor onszelf is het een goede manier om praktische obstakels te ontdekken en direct uit de weg te ruimen", laat de woonstichting weten.

Het aantal beschikbare vriendenwoningen kan daarna worden uitgebreid, aldus Woonpunt.

Douwe Bob spant een kort geding aan tegen VVD-leider Yesilgöz vanwege een tweet die zij over hem heeft verstuurd. De artiest eist dat Yesilgöz het bericht verwijdert waarin zij hem beschuldigt van Jodenhaat. Ook vraagt hij om rectificatie.

Douwe Bob blies eind juni op het laatste moment een optreden af op een Joods voetbaltoernooi in Amsterdam. Hij besloot niet te spelen vanwege "een zionistische poster en pamfletten".

In een reactie daarop zei Yesilgöz op X: "Zó gewoon is Jodenhaat geworden. Pure haat, in het volle zicht."

Douwe Bob noemt die beschuldiging van de VVD-leider in een verklaring over het kort geding "ongegrond en excessief". "Ook zet deze aan tot publieke afkeer." De zanger besloot een paar dagen na het incident te vertrekken uit Nederland vanwege meerdere serieuze bedreigingen.

De artiest zou herhaaldelijk aan Yesilgöz hebben gevraagd om de tweet te verwijderen, maar dat is niet gebeurd. "Douwe Bob ziet zich daarom nu genoodzaakt haar via de rechter te dwingen."

"Het is natuurlijk absurd dat de rechter hieraan te pas moet komen", stelt het management van Douwe Bob. "Dat Yeşilgöz als vooraanstaand politica zo achter haar foute tweet blijft staan is onbehoorlijk en onbegrijpelijk. Laat dit vooral niet normaal worden."

'Gaat om volharding'

Volgens manager Ewout Key Rameijer speelt bij het kort geding mee dat Yesilgöz een bekend politica is met een groot bereik. Ook steekt het volgens hem dat ze weigert om haar uitspraken te nuanceren. "Als zij excuses had gemaakt dan was er niks aan de hand geweest. Het gaat om haar volharding."

Douwe Bob deed vanwege de tweet eerder al aangifte tegen Yesilgöz wegens smaad, laster en belediging, staat in de verklaring. Die aangifte zou nu bij het Openbaar Ministerie in Amsterdam liggen.

De VVD heeft nog niet gereageerd op vragen van de NOS.

Er is veel onduidelijk over het al dan niet rondgaan van een onbekende ernstige verlammingsziekte in de Gazastrook. Eerder schreven meerdere media, waaronder de NOS, dat artsen wereldwijd waarschuwen voor een onbekende ernstige verlammingsziekte die gelijkenissen vertoont met het syndroom van Guillain-Barré (GBS). Zo'n honderd mensen zouden plotseling verlamd zijn geraakt.

Bron van het nieuws is Lotta Plomp, arts-onderzoeker neurologie en immunologie bij het Erasmus MC. Plomp benaderde media vanaf een mailadres van het ziekenhuis. Ze schrijft dat "artsen wereldwijd" de noodklok luiden "over de uitbraak van een ernstige verlammingsziekte met nog onbekende oorzaak", maar het is onduidelijk op welke artsen Plomp doelt. Zelf liet ze weten samen te werken met artsen in het Al-Nasserziekenhuis en het Boston Children's Hospital aan een onderzoek naar de ziekte-uitbraak.

Het Erasmus MC lijkt zich nu te distantiëren van de wetenschapper. Het ziekenhuis laat weten dat het "als centrum (nog) niet betrokken is bij onderzoek naar een onbekende ziekte in Gaza". Wel zegt het ziekenhuis dat er gesprekken gaande zijn "over een dergelijk onderzoek in een internationale samenwerking".

Daarnaast zegt het ziekenhuis te zijn benaderd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) om te onderzoeken of verlammingsziektes in Gaza "echt vaker voorkomen en om wat voor ziekten het gaan". "Onder andere wordt gedacht aan het Guillain-Barré syndroom, al is dat dus niet zeker", benadrukt het ziekenhuis. Het Erasmus MC zegt te proberen te overleggen met lokale ziekenhuizen in Gaza.

Door de Israëlische blokkade van Gaza is het lastig voor artsen om onderzoek te doen. "We zijn in gesprek met de Wereldgezondheidsorganisatie en met Palestijnse artsen om te horen wat mogelijk is", zei Plomp. "We doen wat we kunnen om de regering hier ook onder druk te zetten om er werk van te maken."

Ondervoeding en vervuiling

Ook Palestijnse en Israëlische media maken vandaag melding van de neurologische ziekte. Zij baseren zich op informatie van het door Hamas geleide ministerie van Gezondheid. Volgens het ministerie zijn in een dag tijd 95 mensen gediagnostiseerd met GBS. Dat is volgens het ministerie te wijten aan ondervoeding en vervuiling van het drinkwater. Drie mensen zouden zijn overleden aan de ziekte.

Onafhankelijke instellingen, waaronder de WHO, Verenigde Naties en de Rode Halve Maan, maken op dit moment geen melding van een uitbraak van GBS, en ook niet van een nog onbekende vergelijkbare ziekte. Het Nederlandse Rode Kruis zegt tegen de NOS geen meldingen uit de Gazastrook te hebben ontvangen over de zeldzame ziekte.

Artsen zonder Grenzen zegt op de hoogte te zijn van tientallen gevallen van een ziekte met symptomen die lijken op Guillain-Barré in de Gazastrook, "waaronder enkele in onze eigen faciliteiten".

De NOS heeft de arts-onderzoeker opnieuw benaderd, maar tot nu toe was zij niet bereikbaar. De NOS heeft een correctie geplaatst boven het oorspronkelijke artikel.

De stichting die het jubileumjaar in het Brabantse dorp Oudenbosch organiseert, is bestolen door de eigen penningmeester.

De man (28) zou volgens Omroep Brabant een bedrag van 75.000 euro in eigen zak hebben gestoken, mogelijk om zijn gokverslaving te financieren. De stichting heeft aangifte gedaan.

"We zijn enorm geschrokken en diep teleurgesteld", zegt Mark Buijs van de stichting Comité Oudenbosch 750. Volgens hem zat de penningmeester privé financieel in de knoei en heeft hij het geld daarom verduisterd. "We hadden dit niet verwacht en zeker niet van deze persoon die ervaring heeft met financiële zaken."

Gildedag

Oudenbosch, niet ver van Roosendaal, bestaat dit jaar 750 jaar en viert dat met een reeks van activiteiten zoals een Gildedag en een eindfeest. De gemeente had een subsidie van 90.000 euro beschikbaar gesteld. Maar nu blijkt dat een deel van dat geld is verdwenen.

Het bestuur van de stichting kwam daar achter toen leveranciers klaagden dat hun rekeningen niet werden betaald. Al snel bleek dat de penningmeester geknoeid had.

Een van de gedupeerden is de organisator van het driedaagse festival Oudenbosch Bruist dat in juni voor de basiliek werd gehouden. "Wij wachten we nog altijd op eerder toegezegde subsidiegelden die we van het Comité Oudenbosch 750 zouden krijgen", laat de organisator weten. "Wij onderzoeken momenteel welke juridische stappen noodzakelijk zijn om onze belangen te beschermen."

Gevolgen

Buijs vreest dat de fraude gevolgen heeft voor de evenementen die nog op de rol staan. "We willen er alles aan doen om de geplande festiviteiten zoveel mogelijk door te laten gaan, maar dat zal mogelijk in versoberde vorm zijn", aldus Buijs. "Er zijn minder middelen beschikbaar, dus dat betekent dat we minder grote namen op het podium kunnen zetten."

Coulant zijn

Hij roept de gemeenschap en ondernemers in Oudenbosch op om te helpen waar ze kunnen. "Misschien kunnen ze coulant zijn met rekeningen en wat kwijtschelden. Maar ik begrijp ook dat dat ingewikkeld wordt, want hun rekeningen moeten uiteraard ook betaald worden."

Hoe dan ook is sprake van een flinke aderlating, zegt Buijs. "Het is ontzettend zuur, want zo'n bijzonder jubileum maak je maar een keer mee."

De grote natuurbrand in Zuid-Frankrijk woedt nog steeds en heeft inmiddels ruim 16.000 hectare grond verwoest. De autoriteiten adviseren toeristen en inwoners tussen Narbonne en Carcassonne, in het departement Aude, om te evacueren.

Volgens het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken is het de grootste natuurbrand van deze zomer in het land en is het gebied dat wordt geteisterd door de branden inmiddels groter dan de stad Parijs.

De ANWB heeft inmiddels zeven hulpvragen binnengekregen, variërend van mensen die niet wegkomen van hun vakantieplek tot mensen die vast staan op een weg en uitkijken op vlammen. Verwacht wordt dat er meer Nederlanders overlast ervaren, maar dat niet iedereen melding maakt.

Campings ontruimd

De Franse hoofdsnelweg A61 is gedeeltelijk afgesloten door de brand en er gelden omleidingen. De hoofdsnelweg A9 was ook deels afgesloten, maar is inmiddels weer geleidelijk opengesteld. Ook een aantal provinciale wegen is afgesloten voor het verkeer om ruimte te maken voor de brandweer.

Tientallen vakantieadressen zoals campings en vakantiehuisjes zijn ontruimd. Vakantiegangers spreken van metershoge vlammen. Ongeveer 2000 brandweerlieden zijn in touw.

Ook de Nederlandse Emily Courtois moest haar vakantieadres met spoed verlaten. Courtois, die uit Pijnacker komt, is met haar gezin op vakantie in Villesèque-des-Corbières en vertelt aan de NOS dat ze gisteravond hun vakantiehuisje moesten ontvluchten.

"We zagen rookwolken die nog redelijk ver weg waren, dus we gingen nog even zwemmen. Tien minuten later werden we al gewaarschuwd dat we onze belangrijkste spullen moesten inpakken en moesten vertrekken. Al snel hoorde je het vuur knetteren. De laatste paar minuten voor vertrek waren erg stressvol."

"Het zou goed kunnen dat ons vakantiehuisje waar we vandaan zijn gevlucht inmiddels is weggebrand, omdat het vuur zo dichtbij kwam", aldus Courtois.

Ze legde vast hoe ze met haar gezin moest vluchten:

Volgens Courtois was het een uitdaging om onderweg nog een slaapplek te vinden. Uiteindelijk konden ze om twee uur 's nachts terecht bij een adres in Montpellier. Voor de komende nacht is de familie nog op zoek naar een slaapplek.

Lopen op de autoweg

Ook Angelique van Gaelen en Maaike Kluck ervaren met hun gezinnen overlast van de bosbranden en wegafsluitingen. Ze zijn onderweg terug naar Nederland, na hun vakanties.

Beide gezinnen staan vast in een file, waar al uren weinig beweging in komt. "Af en toe rijden we een beetje, maar we hebben in vier uur tijd slechts 80 kilometer kunnen afleggen", aldus Kluck.

Van Gaelen, die op vakantie in Spanje was, staat vast op een parallelweg naast de A9. Ze beschrijft dat er mensen op de autowegen lopen, omdat de situatie niet lijkt op te schieten.

"We hadden eigenlijk een tussenstop in Frankrijk gepland, maar de aankomsttijd op de navigatie loopt flink op. We mogen tot 22.00 uur inchecken, dus we kijken even wat lukt."

Het gezin van Kluck ziet geregeld brandweerauto's voorbij komen. "Blusvliegtuigen vliegen af en aan", vertelt ze. "Het is buiten opvallend donker vanwege de zwarte rookwolken."

Het gezin staat met de caravan vast in een voorstad van Narbonne, op de terugrit naar Nederland. "De navigatie stuurt ons soms met caravan en al over zandwegen. Als we vandaag 200 kilometer kunnen afleggen dan is dat al veel."

Alhoewel het een abrupt einde van de vakantie lijkt, maken Van Gaelen en Kluck zich niet druk. "We hebben genoeg water en eten, we komen er wel", geeft Kluck aan. "We hebben een fijne vakantie gehad met heerlijk weer, en dat nemen we - nu iets langzamer - weer mee naar Nederland", aldus Van Gaelen.

Na een steekincident heeft de Haagse politie gisteravond de wapenstok gebruikt om omstanders tot bedaren te brengen. Agenten zetten ook een hond in.

Het incident vond gisteravond rond 20.30 uur plaats bij een portiek aan de Steenwijklaan in het zuidwesten van Den Haag, meldt Omroep West. Een 46-jarige man uit België raakte daarbij gewond.

"Hij is ter plaatse door ambulancepersoneel gecontroleerd", laat de politie weten. De man hoefde niet mee naar het ziekenhuis. De politie pakte een 21-jarige man als verdachte op. Over het motief voor het steekincident is nog niets bekend, behalve dat er een ruzie aan voorafging.

Agressief

Bij de afhandeling van het incident werd de sfeer in de straat grimmig, aldus de politie. Omstanders gingen zich met de situatie bemoeien en weigerden naar de politie te luisteren. Een aantal mensen gedroeg zich ook agressief tegen de agenten. Daarop besloot de politie om gedurende korte tijd wapenstokken en een politiehond in te zetten. Voor zover bekend raakte daarbij niemand gewond.

Van de omstanders is niemand aangehouden.

Om te voorkomen dat de vogels bij het afval terechtkomen, gaan jagers geschoten ganzen ter consumptie aanbieden aan restaurants of poeliers. In Gelderland gaat een zogenoemde 'ganzentaxi' rijden. In Noord-Holland zijn grote koelcellen bij boeren geplaatst.

"Veel jagers willen simpelweg niet schieten voor de vuilnisbak", zegt jager Erik van den Horst van de organisatie Gelders Wild bij Omroep Gelderland. "De ganzentaxi zorgt ervoor dat het vlees wél een bestemming krijgt."

Grauwe ganzen worden in Nederland in groten getale afgeschoten omdat ze veel overlast veroorzaken. Bij boeren eten ze het eiwitrijke gras op dat eigenlijk voor de koeien bestemd is. Ganzen kunnen ook ziektes verspreiden en in de buurt van luchthavens belanden ze soms in de motoren van vliegtuigen waardoor de vliegveiligheid in gevaar komt.

Bij het schieten gaat het om grote aantallen. Van de ongeveer twee miljoen ganzen in Nederland worden er In Noord-Holland jaarlijks ongeveer 55.000 afgeschoten (of vergast). In Gelderland zijn dat er ruim 43.000.

In een enkel geval kwam dat ganzenvlees wel eens bij een poelier of in een restaurant terecht. Maar wat de provincies Gelderland en Noord-Holland betreft worden er voortaan op veel meer plekken ganzenburgers of ganzenkroketten geserveerd. Samen met de jagers en landbouworganisatie LTO ontwikkelen ze daartoe een aantal projecten.

Koelbus

In Gelderland melden jagers vooraf hun 'buit' via WhatsApp. Een koelbus rijdt vervolgens langs verschillende adressen om de dieren op te halen en brengt ze naar Kootwijkerbroek, waar ze worden verwerkt. Het vlees gaat vervolgens naar slagers, poeliers of rechtstreeks naar consumenten.

Projectleider Van den Horst verwacht er veel van. "Ganzenvlees is minder bekend, maar smaakvol en veelzijdig", zegt hij. "Als elke Gelderlander één of twee hamburgers per jaar eet, is de vraag al groot genoeg. Het is ook duurzamer dan veel plantaardige alternatieven, omdat het uit populatiebeheer komt."

Scharrelvlees

"Het is het mooiste scharrelvlees wat er is", zegt ook Tok Poortvliet in het NOS Radio 1 Journaal. Poortvliet bejaagt de grauwe gans al meer dan 25 jaar op boerenland in het Noord-Hollandse Assendelft. Hij is blij dat er eindelijk een goede oplossing komt voor de afgeschoten vogels.

"Nu kun je het vlees eigenlijk niet kwijt", zegt hij. "Een paar gaan naar een dierentuin, een paar zijn er voor een maatje die ze heel lekker roostert. Drie of vier stop ik zelf in de koelkast, maar dan vindt mijn vrouw het ook wel voldoende, want die beesten wegen vier kilo per stuk."

Gisteren heeft de provincie Noord-Holland op vier plaatsen, waaronder in Assendelft, grote inloopkoelingen geplaatst. Binnenkort volgt een vijfde, en volgend jaar wordt het aantal locaties voor koelcellen verder uitgebreid.

Het idee is simpel: de cellen staan bij boeren op het land, vaak midden in de gebieden die bejaagd worden. De jagers kunnen de afgeschoten ganzen snel naar binnen dragen zodat ze niet bederven. Vervolgens worden de vogels opgehaald door poeliers die ze verder verwerken.

Rendang

Net als zijn collega in Gelderland is Poortvliet enthousiast over de smaak van ganzenvlees. "Het is wel even wat anders dan kip of kalkoen", zegt hij. "Ganzen kunnen honderden kilometers vliegen, dus ganzen hebben veel meer spieren. Het vlees heeft een heel andere structuur, is ook wat taaier. Maar als je het laat sudderen is het geweldig lekker. Mijn vrouw is Indisch, die maakt er rendang van. De poten kunnen je konfijten."

"Ook de poelier weet wel raad met ganzenvlees, want die rookt het. Ganzenpastrami bijvoorbeeld. Grillworst", vervolgt Poortvliet. "Het is genieten."

Om de pijn van de handelsoorlog en de door de inflatie maar doorstijgende prijzen voor klanten te dempen, blijft Ahold Delhaize in de supermarkten in zowel Europa als de VS inzetten op meer huismerken. In Europa zijn die goedkopere producten traditioneel al populair. Maar door de inflatie rukken ze nu ook in de Verenigde Staten op.

Naast extra omzet, leveren de huismerken supermarkten ook meer inzicht op in de prijzen van producten van grote merken. "Dat is waardevol in de onderhandelingen", stipt topman Frans Muller aan over de zogenoemde A-merken. Vooral in Europa stappen steeds meer consumenten uit frustratie over de duurder wordende A-merken over op goedkopere huismerken.

Ook supermarkten zelf liggen overhoop met A-merken. Zo was bij Jumbo lange tijd geen bier van Heineken verkrijgbaar door onderhandelingen over de prijs. Albert Heijn verkocht lang geen koffie van Douwe Egberts en Senseo of thee van Pickwick van leverancier JDE Peet's.

Europees inkopen

Ahold Delhaize trekt net als concurrent Jumbo daarom meer op met andere supermarktconcerns in Europa om gezamenlijk in te kopen. "Dan kunnen we betere prijzen krijgen", zegt Muller. "Die verschillen nogal in Europa. Dat begrijpen we zelf niet. We kunnen dit niet altijd volgen."

Acht Europese lidstaten vroegen de Europese Commissie in te grijpen bij producenten die winkeliers verbieden om in andere lidstaten hun inkopen te doen. Een jaar na dato is er alleen nog weinig veranderd.

De groei aan huismerken helpt concerns als Ahold Delhaize volgens Muller wel bij de onderhandelingen met A-merken, bijvoorbeeld met koffieleverancier JDE Peet's. "We hebben goed vergelijkingsmateriaal, omdat we zelf ook koffie inkopen voor ons huismerk Perla. We zien in onze winkels van dit merk ook een verhoogde omzet. Klanten zien er de waarde van."

Handelsoorlog

In de supermarkten van Ahold Delhaize hebben klanten en winkeliers het afgelopen jaar nog niet veel gemerkt van de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en Europa.

Dat komt volgens topman Muller omdat het concern de levensmiddelen voor de Amerikaanse en Europese supers vooral lokaal inkoopt. Wel verwacht hij dat in de Amerikaanse ketens van Ahold Delhaize de kosten voor verpakkingsmateriaal nu wel gaan doordringen. Ahold Delhaize haalt met 60 procent het merendeel van de omzet uit de Verenigde Staten.

Muller benadrukt dat de zogenoemde ruwe materialen voor verpakking maar een klein deel van de kosten van levensmiddelen zijn. "Maar aluminium is nu wel een thema. De staalprijzen zijn ook gestegen. Dat zal een effect hebben op de kosten voor doppen en blikjes", zegt hij.

"Het effect van deze tarieven zijn nu nog moeilijk te begroten. We proberen met intelligente oplossingen die stijgende kosten niet bij de consument terecht te laten komen. "

De nieuwe Poolse president Karol Nawrocki is beëdigd in het parlement in de hoofdstad Warschau. Hij legde in de Sejm, het Poolse parlement, de eed af waarna hij een toespraak hield. Hij noemde de verkiezingsuitslag "een duidelijk signaal dat de Polen willen dat politici hun campagnebeloften nakomen".

Een aantal van zijn eigen beloften herhaalde hij. Zo beloofde hij dat hij niet zal toestaan dat de pensioenleeftijd wordt verhoogd. Ook zei hij tegen illegale migratie te zijn en tegen het toetreden van Polen tot de eurozone. Nawrocki is kritisch op de Europese Unie. Ook in zijn toespraak benadrukte hij dat.

Oppositiepartij PiS

Zijn woorden konden op luid applaus rekenen van de parlementsleden die hem steunen. Nawrocki is verbonden aan de oppositiepartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), al is hij officieel onafhankelijk. Hij was ook geen lid van de partij toen hij werd voorgedragen als presidentskandidaat. PiS was tot 2023 aan de macht in het land. Ook zijn voorganger, Andrzej Duda, kwam uit het kamp van de PiS en blokkeerde veel van de regeringsplannen.

Buiten het parlement hebben zowel supporters van Nawrocki als tegendemonstranten zich verzameld. Ze dragen Poolse vlaggen. De demonstranten dragen zwarte rozen.

Nawrocki heeft een vol programma vandaag, vol ceremoniële handelingen. Zo zijn er kransleggingen, woont hij een mis bij en bezoekt hij een aantal monumenten. Daarnaast zal hij ceremonieel het presidentieel paleis betrekken en neemt hij het bevel over de Poolse strijdkrachten op zich in een symbolische ceremonie.

Tegenvaller voor Tusk

De conservatieve nationalist Nawrocki won begin juni de presidentsverkiezingen. Na de tweede ronde lieten de exitpolls zien dat het een nek-aan-nekrace was tussen Nawrocki en zijn tegenstander, de pro-Europese Trzaskowski. Trzaskowski is net als premier Tusk lid van de partij Burgerplatform (PO).

De overwinning van Nawrocki was dan ook een grote tegenvaller voor de regering van premier Tusk. Nawrocki liet in zijn campagne weten zich harder op te stellen tegenover de regering dan zijn voorganger Duda. Duda was sinds 2015 president. In Polen heeft de president vetorecht, waarmee hij wetgeving kan blokkeren.

Dat kan tot problemen leiden voor de Poolse regering. Nawrocki zei bijvoorbeeld eerder op dit moment geen plek te zien voor Oekraïne binnen de NAVO of de EU. Dat gaat in tegen het standpunt van zijn voorganger Duda en dat van premier Tusk.

Ook kan Nawrocki beleid van de regering dwarsbomen. De regering van Tusk beloofde de rechtsstaat die onder PiS werd ondermijnd te herstellen, al boekte die op dat vlak weinig vooruitgang. Onder Nawrocki zal het vermoedelijk niet anders zijn, waardoor hervormingen blijven stranden op het bureau van de president.

De Amerikaanse diplomaat Steve Witkoff heeft in Moskou gesproken met de Russische president Poetin. Het doel van het gesprek was een einde maken aan het conflict in Oekraïne.

Volgens het Russische staatspersbureau TASS duurde het gesprek drie uur en was het "nuttig en constructief". Het Witte Huis heeft nog niets gedeeld over het gesprek.

Witkoff werd vanochtend in Moskou ontvangen door de Russische afgevaardigde Kirill Dmitriev, met wie hij een uur lang een wandeling maakte in een park bij het Kremlin.

Sancties

Dmitriev speelde afgelopen maanden een belangrijke rol in de gesprekken tussen Rusland en Oekraïne en tussen Rusland en de Verenigde Staten. Tot nu toe hebben de gesprekken niet geleid tot een staakt-het-vuren.

De Amerikaanse president Trump heeft gewaarschuwd dat hij sancties zal opleggen als Rusland niet voor vrijdag akkoord gaat met een staakt-het-vuren. Hierbij zou het gaan om maatregelen tegen landen die Russische olie en gas kopen.

Oorlog gaat door

Rusland lijkt zich weinig aan te trekken van Trumps deadline. "We gaan door met de speciale militaire operatie", zei Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov gisteren over de oorlog in Oekraïne. "We blijven ons inzetten voor een vredesproces", voegde hij eraan toe.

Rusland voerde de aanvallen op Oekraïne de laatste tijd op, ook op steden ver van het front. Vandaag werd gasinfrastructuur in de zuidelijke regio Odesa getroffen, meldt de Oekraïense president Zelensky op Telegram.

Het zou gaan om gasinfrastructuur in het dorp Novosilske, bij de grens met Roemenië. Het Russische ministerie van Defensie heeft bevestigd dat er een aanval is gepleegd op een gastransportsysteem.

Longpatiënten moeten nog altijd vaak van inhalatiemedicijn wisselen, zonder dat apothekers daarvoor een geldige reden hebben. Dit zegt Longfonds op basis van een eigen enquête onder 1071 longpatiënten. Longfonds is dan ook woedend, want er is een akkoord gesloten dat het onnodig wisselen van inhalatiemedicijnen juist moet voorkomen.

Gezondheidsproblemen als gevolg van het overstappen naar een ander medicijn komen geregeld voor. Verschillen in merk of werkzame stoffen luisteren nauw per individuele longpatiënt.

Het is niet ongewoon dat het lichaam goed reageert op slechts één of enkele merken. Als die niet geleverd worden, worden mensen weer benauwd, wat weer kan leiden tot andere en ernstiger ziekteverschijnselen.

Iets goedkoper

Dat risico wordt vanzelfsprekend groter als patiënten jaarlijks of zelfs meerdere keren per jaar moeten overstappen op andere geneesmiddelen. Dit gebeurt relatief vaak, doordat zorgverzekeraars de vergoeding van een bepaald merk stoppen omdat een ander merk iets goedkoper is. Dat kan het jaar daarop weer andersom zijn.

Juist om die reden sloot Longfonds twee jaar geleden in september een akkoord met de koepels van apothekers, zorgverzekeraars, patiënten, huisartsen en medisch specialisten om het wisselen van medicijnen zoveel mogelijk te beperken.

Zo mogen patiënten maximaal eens in de vier jaar worden overgezet op een ander medicijn als dat qua kosten beter uitkomt. Maar twee jaar later blijkt dat het akkoord nauwelijks wordt nageleefd.

Steeds benauwder

Uit de enquête komt naar voren dat 69 procent van de 1071 ondervraagden het afgelopen jaar moest overstappen. Slechts in 15 procent van die gevallen was dat vanwege een medische noodzaak.

29 procent van die medicijnwissels kwam door het voorkeursbeleid van de zorgverzekeraars. In 21 procent van de gevallen werd door de apotheker niet eens aangegeven waarom er moest worden gewisseld.

Aangezien er in Nederland ongeveer 1,2 miljoen longpatiënten leven, is het aannemelijk dat honderdduizenden mensen het afgelopen jaar van medicatie moesten wisselen. Een van hen was astmapatiënt Shashi Gogar.

Zij moest, ondanks het akkoord, in september 2024 overstappen op een ander geneesmiddel. Dat was vanwege het beleid van zorgverzekeraars dat het goedkoopste middel moet worden voorgeschreven, kreeg ze te horen.

"Maar het medicijn werkte voor mij niet goed. Ik werd daarna steeds benauwder en mijn longfunctie ging heel erg achteruit. Je slaapt daarom slecht. En wanneer je niet kunt slapen krijg je allerlei andere gezondheidsproblemen."

Paniekaanval

Binnen twee maanden stortte Gogar in na een paniekaanval omdat ze dacht dat ze zou stikken. Ze moest worden opgenomen in het ziekenhuis. Daarna werd ze vanwege de medische noodzaak door haar longarts teruggezet op het oude medicijn. Sindsdien gaat het weer goed.

Maar in de lente sloeg de stress opnieuw toe. Ze kwam bij haar apotheek en het personeel wilde haar weer het voorkeursmedicijn van de zorgverzekeraar meegeven, en niet het middel dat ze nodig had. "Zelfs na herhaalrecepten ondertekend door mijn longarts weigerden ze het te geven. De hoofdapotheker bleek op vakantie, en zolang diegene op vakantie was durfden ze mij vanwege de regeltjes niet de juiste medicijnen te geven. Zelfs toen de zorgverzekeraar zelf aangaf dat ik recht had op dit merk."

Gogar had genoeg medicijnen om te overbruggen tot de apotheker terugkwam van vakantie. "Als ik die voorraad niet had gehad, was ik dus weer erg benauwd geworden en had ik misschien weer een paniekaanval gekregen."

Károly Illy, directeur van Longfonds, zegt dat de situatie van Gogar niet uitzonderlijk is. "Kennelijk snappen hulpverleners niet welke stress en gevolgen dit voor mensen kan hebben. Waarom houden apothekers zich niet aan het akkoord? Want dit moet echt stoppen."

Brancheorganisatie KNMP van de apothekers stelt dat zorgverzekeraars ondanks het akkoord nog wel een voorkeursbeleid mogen voeren. "De druk op apothekers om dat beleid te volgen is aanzienlijk", zegt vicevoorzitter Reinier Bax.

Maar Illy spreekt dat tegen. "De crux van het akkoord waar ook zorgverzekeraars aan meedoen is dat voor longpatiënten dat voorkeursbeleid maar eens in de vier jaar mag worden ingezet, om al die gezondheidsrisico's te verkleinen. De apothekers kunnen bij discussies met de zorgverzekeraar verwijzen naar die afspraak. Apothekers moeten nu eens hun rug recht houden."

Bax wil graag weer om de tafel met de partijen die het akkoord hebben gesloten. "Want sinds we de afspraken twee jaar geleden hebben gemaakt, is tussen die partijen niet meer overlegd hoe we de gemaakte afspraken het beste in de praktijk kunnen uitvoeren."